De effecten van gehechtheid en emotieregulatie op depressie en angst

Depressieve stoornissen en angststoornissen zijn veel voorkomende psychische
stoornissen. Depressie is wereldwijd één van de belangrijkste veroorzakers van
de ziektelast (World Health Organisation, 2010). Het percentage van de
volwassen Nederlandse bevolking tot 65 jaar dat in 2009 een angststoornis had
is 10.1 % (Trimbos Instituut, 2010). Allerlei verschillende factoren kunnen van
invloed zijn op het ontwikkelen en/of in stand houden van depressie en
angststoornissen. Een belangrijke factor die invloed kan hebben op het
ontwikkelen van psychopathologie is hechting (Muris, Meesters, Melick, van &
Zwambag, 2001). Een hechtingsstijl wordt ontwikkeld in de kindertijd en vormt
de basis voor de manier waarop personen reageren als ze moeten omgaan met
stress of hoe ze handelen als ze (mogelijk) worden verlaten in het volwassen
leven (Ainsworth, 1973). Emotieregulatie, de extrinsieke en intrinsieke
processen die verantwoordelijk zijn voor het toezien op, het evalueren van en
het aanpassen van emotionele reacties (Thompson, 1991), is een tweede
belangrijke factor. Eerder onderzoek toont aan dat het hanteren van
maladaptieve emotieregulatie strategieën een toename in depressieve symptomen
voorspelt (Nolen-Hoeksema, 2000; Blalock & Joiner, 2000), en dat het gebruik
van adaptieve emotieregulatie strategieën, zoals positief denken, een
beschermende werking heeft (Gross, 1998).
Vanwege de hoge prevalentie van depressie en angststoornissen is het belangrijk
dat voldoende bekend is over de determinanten van deze psychische stoornissen,
zodat preventie- en interventieprogramma*s op deze determinanten gericht kunnen
worden. In deze experimentele studie wordt onderzocht hoe hechting en
emotieregulatie samen depressieve symptomen en angstsymptomen kunnen
voorspellen bij klinische en niet-klinische groepen. Er is nog niet eerder
experimenteel onderzoek gedaan waarbij hechtingsstijl geactiveerd wordt bij
mensen met een psychische stoornis en waarbij het verband tussen hechting en
emotieregulatie bestudeerd wordt. Aangezien zelfrapportage metingen van zowel
hechting als emotieregulatie kan zorgen voor verhoogde effect sizes door het
gebruik van dezelfde meetmethode en dezelfde informant (Bank, Dishion, Skinner,
& Patterson, 1990), is experimenteel activeren van hechtingstijl van belang
voor het onderzoeken van hechting en emotieregulatie als determinanten van
depressieve symptomen en angstsymptomen.

Het doel van deze studie is het onderzoeken hoe hechtingsstijl en
emotieregulatie samenhangen met depressieve symptomen en angstsymptomen in een
klinische en niet-klinische populatie in Nederland.

Het onderzoeksdesign is een randomized controlled trial (RCT). Proefpersonen
voeren op de computer een Strooptaak uit, waarbij de proefpersonen at random
toegewezen worden aan een gehechtheidsgerelateerde conditie (hechtingsstijl
wordt geactiveerd) of neutrale conditie. Emotieregulatie wordt gemeten aan de
hand van reactietijden voor het benoemen van woordkleuren. Ook worden voor en
na de taak emoties, depressieve symptomen en angstsymptomen gemeten aan de hand
van vragenlijsten. Resultaten van een klinische groep patiënten met een
depressieve stoornis en patiënten met een angststoornis worden vergeleken met
die van een niet-klinische controlegroep, bestaande uit eerstejaars
psychologiestudenten.

Wij verwachten niet dat deze studie de deelnemers op enige wijze zal schaden.
Om dit na te gaan wordt aan alle deelnemers na afloop gevraagd of zij het
onderzoek als vervelend hebben ervaren en worden alle patiënten een uur na
beëindiging van het onderzoek opgebeld, waarin gevraagd wordt hoe het met ze
gaat. Het nadeel voor de deelnemers is dat deelname aan het onderzoek hen tijd
zal kosten.
Enige tijd na afloop van het onderzoek zullen de resultaten naar de deelnemers
teruggekoppeld worden. Mogelijk krijgen zij inzicht in factoren die van belang
zijn voor de aanwezigheid van depressieve klachten of angstklachten.