serotonine transporter gen variaties en de gevoeligheid voor geconditioneerde stimuli: oorzaken en behandelmogelijkheden voor cocaïneverslaving.

De behandeling van cocaïne verslaving is tot op heden weinig succesvol
gebleken, vermoedelijk omdat de verantwoordelijke mechanismen nog niet zijn
ontrafeld. Het onvermogen om geconditioneerde (drugsgerelateerde) gedrag uit
doven, lijkt sterk bij te dragen aan de ontwikkeling, instandhouding en
terugval van de verslaving. Dit geconditioneerde gedrag is een belangrijke
target voor exposure therapie, waarbij verslaafden onder begeleiding van een
therapeut wordt blootgesteld aan drugs-gerelateerde stimuli, om zo de drang
naar de drugs te verlagen. Helaas reageert een deel van de cocaïneverslaafden
slecht op deze vorm van therapie.
Een belangrijke factor in het niet kunnen uitdoven van geconditioneerd gedrag
is een verstoorde controle van de prefrontale cortex (PFC) over de amygdala,
wat gerelateerd lijkt te zijn aan serotonine functie. Serotonine transporter
(SERT) knockout ratten vertonen afwijkingen in het PFC-amygdala circuit, een
verhoogde alertheid en een onvermogen om angst en drugs-gerelateerd gedrag uit
te doven. In mensen is de s-variant van het 5-HTTLPR polymorfisme geassocieerd
met een verminderde SERT functie, een verminderde koppeling tussen de PFC en
amygdala en een onvermogen vermogen om geconditioneerd gedrag uit te doven. Het
lijkt er daarom op dat de s-variant van het polymorfisme een risico vormt voor
de ontwikkeling van cocaïneverslaving en een slechte reactie op exposure
therapie. Een directe link tussen dit polymorfisme en cocaïneverslaving is
echter nog niet eerder aangetoond. In deze studie zal de relatie tussen het
5-HTTLPR polymorfisme, structurele/functionele afwijkingen in het amygdala-PFC
complex en gerelateerde cognitieve processen onderzocht worden in
cocaïneverslaafde en gezonde vrijwilligers. De hypothese is dat gereduceerde
SERT functie (geassocieerd met het s-allele van het polymorfisme) een risico
vormt voor de ontwikkeling van cocaïneverslaving door verminderde PFC controle
over de amygdala en een verhoogde alertheid voor (negatieve/drugsgerelateerde)
omgevingsstimuli. Tevens zijn er andere genetische polymorfisme waarvan wordt
gesuggereerd dat ze invloed hebben op de gevoeligheid voor geconditioneerde
stimuli, waaronder de genen die coderen voor de serotonine 2C receptor, de
GRIN2A subunit in NMDA receptor, d dopamine D2 receptor,
catechol-O-methyltransferase en Brain-derived neurotrophic factor. Meer inzicht
in de factoren die bijdragen aan het ontwikkelen en uitdoven van
(drugs)geconditioneerdgedrag zal uiteindelijk bijdragen aan het verbeteren van
de behandeling van cocaïneverslaving.

Het doel van deze studie is te onderzoeken of gezonde vrijwilligers en
cocaïneverslaafden met de s-variant van het 5-HTTLPR polymorfisme afwijkingen
vertonen in het PFC-amygdala complex en daaraan gerelateerde in de
gedragsconditionering en andere cognitieve processen. Exploratief zullen ook de
invloeden van de aanvullende polymorfismen worden onderzocht.

cross-sectioneel

Het risico aan deelname van de studie is klein. MRI en speeksel-genotypering
zijn beide niet invasieve methode. De belasting voor proefpersonen is minimaal
gezien het feit dat proefpersonen slechts een keer naar het Spinoza Centrum
moeten komen voor het afnemen van testen en MRI scans.
De risico's van deelname zijn klein, aangezien alle methode en technieken
regelmatig zonder problemen op het Spinoza Centrum worden uitgevoerd. Er is
geen direct potentieel benefit voor de deelnemers, anders dan het indirecte
benefit dat deze studie uiteindelijk zal leiden tot een betere voorspelling van
oorzaak en behandeling van cocaïne verslaving