Hoge ziekteactiviteit en prednison gebruik tijdens de zwangerschap: levenslange consequenties voor kinderen van moeders met reumatoïde artritis?

Om het effect van zwangerschap bij reumatoïde artritis te bestuderen is er in
2002 gestart met de PARA-studie (Pregnancy induced Amelioration of Rheumatoid
Arthritis). De opzet van deze studie was gericht op ziekteactiviteit en
medicatiegebruik bij vrouwen met reumatoïde artritis tijdens de zwangerschap en
de invloed hiervan op de zwangerschapsuitkomst.
Er zijn meerdere conclusies uit deze studie gekomen. Een belangrijke uitkomst
is dat zowel een hoge ziekteactiviteit (boven de mediaan) als prednisongebruik
tijdens de zwangerschap geassocieerd is met een lager geboortegewicht. Baby*s
van vrouwen met hoge ziekteactiviteit én prednisongebruik waren gemiddeld 460
gram lichter. Dit is veel als men het vergelijkt met andere bekende factoren
die invloed op een laag geboortegewicht, zoals het effect van roken (100-200
gram) of de invloed van de Hongerwinter (100-250 gram).
Lager geboortegewicht, zelfs binnen de normale waarde, is geassocieerd met een
verhoogd risico op hart- en vaatziekten, niet insuline afhankelijke diabetes
mellitus en psychiatrische ziekten op volwassen leeftijd. Risicofactoren voor
deze ziekten zijn al vanaf zeer jonge leeftijd aanwezig en persisteren
gedurende het leven. Deze risicofactoren kunnen zowel gevonden worden bij
kinderen die bij de geboorte minder wegen door intra-uteriene groeivertraging
als door vroeggeboorte. Of het lagere geboortegewicht van kinderen van
reumatoïde artritis patiënten ook leidt tot een verhoogd risicoprofiel voor
bovengenoemde ziekten is niet bekend.
De invloed van medicatie (zoals prednison) kan afhankelijk zijn van de
genetische variatie van een individu (bijv. single nucleotide polymorphisms,
SNP's). Het fenomeen dat plaatsvindt gedurende zwangerschap en mogelijk
levenslang consequenties heeft, wordt de 'ontwikkelende oorsprong van ziekte'
genoemd. Epigenetische processen zijn een van de onderliggende mechanismen.
Hiervan is DNA methylering het meest onderzocht. De grootste veranderingen
ontstaan vroeg in de zwangerschap. Factoren die de DNA-methylering kunnen
beïnvloeden zijn o.a. ziekte van de moeder, ondervoeding, roken, placenta
insufficiëntie corticosteroïden, foliumzuur tekort en cytokines. Het is
annemelijk dat inflammatoire aandoeningen zoals RA ook invloed hebben op de
methylering.

Het doel van het onderzoek is om te onderzoeken of een hoge ziekteactiviteit
dan wel prednisongebruik tijdens de zwangerschap van reumatoïde artritis
patiënten geassocieerd is met een verhoogd risicoprofiel van hun kinderen op
het ontwikkelen van hart- en vaatziekten en ouderdomssuikerziekte op volwassen
leeftijd. Ook zal onderzoek verricht worden naar een onderliggend mechanisme
voor deze mogelijke associatie.

Als er een assocoiatie wordt gevonden in het onderzoek bij de kinderen, zou er
in de toekomst een andere behandeling van RA tijdens de zwangerschap kunnen
worden overwogen ter vermindering van eventuele risico's bij het ongeboren
kind.

Translational epidemiological research studie

a) minimale stralingsbelasting bij dual-energy x-ray absorptiometry (DXA)
meting
b) eventueel hematoom bij bloedafname
c) er worden geen risico's verwacht van de afnames met de wattenstokjes