Protocol om tumor biopten af te nemen bij patienten met ongeneeslijke kanker om de selectie voor deelname aan studies te verbeteren

Moleculair genetisch onderzoek richt zich onder andere op het vinden van
biomarkers, die de respons op chemotherapie kunnen voorspellen.
'Next-generation DNA sequencing' (NGS; het op grote schaal sequencen van DNA)
is een veelbelovende technologie voor dit doeleinde. Het 'Center for
Personalized Cancer Treatment' (CPCT, een samenwerking tussen de afdelingen
Medische Oncologie van het Universitair Medisch Centrum Utrecht, Nederlands
Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis, Amsterdam en het Erasmus
Medisch Centrum - Daniël den Hoed kliniek, Rotterdam) stelt zich ten doel om
patiënten te selecteren voor geneesmiddelenonderzoek op basis van de resultaten
van NGS van hun individuele tumor. Aangezien er belangrijke genetische
verschillen bestaan tussen de primaire tumor en de metastasen, is het
noodzakelijk om DNA te verkrijgen van (bij voorkeur) de metastasen. Ook zullen
patiënten geïncludeerd worden met een lokaal vergevorderd proces. Daartoe
zullen we bij dit onderzoek een tumorbiopt verrichten bij de geïncludeerde
patiënten om informatie de verkrijgen over de tumorgerelateerde genetische
mutaties (mutatieprofiel). Bij glioblastoma patienten wordt in plaats van een
biopsie gebruik gemaakt van archiefweefsel. Bij alle patienten zal er een
bloedafname plaatsvinden om de 'germline DNA background variation' te bepalen.
Aangezien patiënten gevraagd worden een invasieve ingreep te ondergaan, is het
belangrijk stil te staan bij de veiligheid van tumorbiopten. Review van de
literatuur heeft ons geleerd dat tumorbiopten in het algemeen veilig zijn en er
slechts beperkte complicaties kunnen optreden. Voor dit onderzoek zullen we
patiënten includeren met metastasen van solide tumoren of een lokaal
vergevorderde solide tumor, waarbij wij ons ten doel stellen om de informatie
die verkregen wordt door DNA sequencen (mutatieprofiel) gebruikt wordt om
patiënten te includeren in studies die speciaal geschikt zijn voor patiënten
met een dergelijk mutatieprofiel.

Patienten op basis van uitkomsten van genetisch onderzoek selecteren voor
deelname aan geneesmiddelen studies

Het betreft een diagnostische studie, waarbij er DNA sequencing van een
histologisch biopt van tumormateriaal zal plaatsvinden. Het primaire doel van
de studie is het ontwikkelen van nieuwe selectiecriteria voorafgaand aan de
behandeling met chemotherapie op basis van het mutatieprofiel van de tumor. De
studie is een Nederlandse multicenter studie en zal uitgevoerd gaan worden in
het: - Universitair Medisch Centrum Utrecht - Nederlands Kanker Instituut -
Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis, Amsterdam - Erasmus Medisch Centrum - Daniël
den Hoed kliniek, Rotterdam

Tijdsbelasting met betrekking tot studiegerelateerde onderzoeken: - baseline
screening: ongeveer 3 uur - bloedafname: ongeveer 5 minuten, bij voorkeur
gecombineerd met andere onderzoeken tijdens baseline screening - histologisch
biopt: ongeveer 30 minuten tot 4 uur (biopt zelf ongeveer 15-30 minuten, waarna
gedurende maximaal 4 uur observatie), maximaal biopten voor, tijdens en na
behandeling Risico van studiegerelateerde onderzoeken: - bloedafname: kleine
kans op pijn, hematoom, infectie - histologisch biopt: kleine kans op pijn,
bloeding, infectie, allergische reactie op lokaal anaestheticum (lidocaine) of
(in geval van endoscopisch geleid biopt) op midazolam en/of fentanyl,
weefselschade.

De deelname aan dit onderzoek is een duidelijke bijdrage aan het verbeteren van
de effectiviteit van nieuwe geneesmiddelen tegen kanker. Nu hebben patiënten
die anti-kanker geneesmiddelen toegediend krijgen vaak een kans van minder dan
50% om daadwerkelijk baat te hebben bij de behandeling. Met deze nieuwe aanpak
van genetische screening gaan we een poging wagen die kansen te verbeteren. Dat
kan al gelden voor de patiënten die aan deze studie deelnemen maar zal zeker
voordeel opleveren voor toekomstige patiënten groepen die door dit onderzoek
betere selectie kunnen ondergaan voordat ze starten met behandeling.