Gerandomiseerd multicenter onderzoek van 12 maanden naar de werkzaamheid en veiligheid van injecties met 0.5 mg ranibizumab in het oog in vergelijking met sham-injecties bij patiënten met visusklachten door macula-oedeem op basis van vasculaire endotheliale groeifactor (VEGF) (CRFB002G2302)

Een lekkende vaatwand, die leidt tot macula-oedeem (ME) kan leiden tot
irreversibele structurele schade en blijvend visusverlies. De pathogenese van
ME is complex. Chronische hypoxie van het weefsel en andere metabole
oorzakelijke risicofactoren liggen ten grondslag aan een cascade van
biochemische en physiopathologische veranderingen, zoals abnormaal verhoogde
VEGF spiegels in de binnenste lagen van de retina, leidend tot verstoring van
de bloed-retina barrière gevolgd door een verhoging van de vloeistofophoping in
de intraretinale lagen van de macula, met andere woorden: macula-oedeem.
De door VEGF veroorzaakte ME (anders dan diabetisch macula-oedeem [DME] en ME
in combinatie met retinale vaatocclusie [RVO]) komen minder vaak voor. De
incidentie en prevalentie varieert tussen de diverse gebieden in de wereld.
Oogaandoeningen die ME veroorzaken bij volwassenen < 50 jaar kunnen ook bij
jongeren van 12-18 voorkomen, waarbij VEGF een belangrijke rol speelt bij de
pathogenese.
Op dit moment zijn er geen algemeen aanvaarde standaardbehandelingen voor
blijvende ME van wisselende etiologie. Tot de behandelingen worden gerekend:
locale NSAIDs, locale en intravitreale steroïden, laser fotocoagulatie enz.
De werkzaamheid van anti-VEGF behandeling is bewezen bij de behandeling van DME
en ME door RVO. Er zijn ook publicaties over de toegevoegde waarde van
intravitreale anti-VEGF behandeling bij ME t.g.v. andere oorzaken.
Ranibizumab (Lucentis) is geregistreerd voor de behandeling van
leeftijdsgebonden maculadegeneratie en van visusvermindering door DME of ME
door RVO.
In deze studie willen wij beoordelen of intravitreale injecties met 0.5 mg
ranibizumab, toegediend afhankelijk van de individuele behoefte, de
visusscherpte gunstig beïnvloedt en de ziekteactiviteit vermindert; e.e.a. in
vergelijking met sham behandeling bij volwassenen met visusstoornissen t.g.v.
ME gerelateerd aan VEGF (behalve DME en ME bij RVO).

Primair: Aantonen dat intravitereale injecties met ranibizumab 0,5 mg,
toegediend volgens de individuele behoefte van de patiënt, superieur werkt in
vergelijking met sham behandeling bij volwassenen met een visusstoornis op
basis van ME op basis van VEGF.
Secundair: Tijdsverloop van de gezichtsscherpte en OCT parameters, aanwezigheid
van actieve ME lekkage (aangetoond met fluorescentie-angiografie), behoefte aan
hulpmedicatie in maand 1, gebruik van ranibizumab door de tijd heen, aantal
ranibizumab behandelingen. Bijwerkingen.

Multicenter gerandomiseerd fase III onderzoek met sham injecties, parallelle
groepen.
Randomisatie (1:1) naar:
* 0.5 mg intravitreale injecties met ranibizumab.
* Sham injecties. In maand 2 worden alle volwassenen uit deze groep omgezet
naar behandeling met ranibizumab
NB: Er is een open ranibizumab groep van minderjarigen (12-18 jaar). In NL
zullen echter geen minderjarigen meedoen.
Behandeling van één oog. Als beide ogen aangedaan zijn, kiest de onderzoeker
het *studieoog*. De behandeling van het andere oog wordt bepaald door de
onderzoeker.
Studieduur 12 maanden.
Ca 187 patiënten.

Behandeling met ranibizumab of geen interventie tot maand 2. Daarna iedereen ranibizumab maandelijks.

Risico: Bijwerkingen van studiemedicatie.
Belasting: Studieduur ca. 1 jaar. Bezoeken screening, baseline, dag 1, 8, maand
1, vervolgens maandelijkse bezoeken, eindcontrole.
Intravitreale injectie met ranibizumab of sham op dag 1. Verdere behandeling
met maandelijkse injecties gebaseerd op individuele behoefte.
Bloedonderzoek (ca. 10 ml/keer): bij screening, maand 2, 6, 9, 12.
Maandelijks oogheelkundig onderzoek, incl. OCT.
Fluorescentie angiogram bij screening en maand 2, 6, 12.
Elektroretinografie (niet in alle centra) bij screening en maand 2, 6, 12.
Vragenlijst oogklachten bij screening en maand 2, 6, 12.