Eet & Beweegmonitor: telemonitoren van voeding en beweging bij zelfstandig wonende ouderen die thuiszorg ontvangen: een pilotstudie

De overheid en zorgorganisaties geven steeds meer aandacht aan Ehealth om
gezondheid te verbeteren of de gezondheidszorg te ondersteunen. Onderzoek laat
zien dat Ehealth kan bijdragen aan het verbeteren van de gezondheid van
patiënten met chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten en diabetes. Het is
ook bekend dat (kwetsbare) ouderen in het algemeen baat kunnen hebben bij
Ehealth toepassingen. Met betrekking tot gezond ouder is een goede
voedingsstatus essentieel. Echter, ondervoeding komt voor bij elf tot 35
procent van de zelfstandig wonende ouderen. De hoogste prevalentie ondervoeding
wordt gezien onder ouderen die thuiszorg ontvangen. Ehealth kan mogelijk
bijdragen aan de preventie van ondervoeding of het verbeteren van
voedingsstatus. Echter, hier is nog geen wetenschappelijke basis voor. In dit
onderzoeksproject wordt er een telemonitoringssysteem ingezet, de 'Eet &
Beweegmonitor*, om voedingsparameters en andere parameters te monitoren bij
zelfstandige wonende ouderen die thuiszorg ontvangen. De eerste fase in dit
project omvat het pilot-testen van dit telemonitoringssysteem.

De doelen van deze pilotstudie zijn het bestuderen van de uitvoerbaarheid,
acceptatie en implementatie van de telemonitoringsinterventie; het testen van
de onderzoeksprocedures voor de effectevaluatie; en het vaststellen van de
haalbaarheid van het behalen van de gewenste effecten op primaire en secundaire
uitkomstmaten van het onderzoeksproject (zie hieronder).

De pilotstudie heeft een duur van drie maanden, en heeft een 'one group
pre-test post-test design', met effectmetingen aan het begin van de drie
maanden en aan het eind van de drie maanden.

De Eet & Beweegmonitor interventie bestaat uit een telemonitoringsssyteem dat wordt gebruikt door deelnemers om zelf metingen te doen van hun gewicht, eetlust, voedingsstatus, voedinginname (primaire doel van het telemonitoringssysteem), lichamelijke beweging (secundair doel), en bloeddruk (tertiair doel, optioneel voor een beperkte selectie deelnemers). Uitkomsten van deze metingen worden getoond op het televisiescherm van de deelnemer en worden gestuurd naar de wijkverpleegkundige. Zij zal alarmeringen ontvangen wanneer uitkomsten buiten bepaalde grenzen gaan die van tevoren zijn vastgesteld. Het telemonitoringssysteem wordt ingebed in de zorgorganisatie: wanneer een wijkverpleegkundige een alarmering ontvangt, zal zij hierop ingaan door reguliere zorg te verlenen volgens de zorgprocedures van de zorgorganisatie. Dit kan ook een verwijzing naar een andere zorgprofessional inhouden.

Deelnemers van de pilotstudie worden twee keer geïnterviewd over de effecten
van de interventie. Interviews vinden plaats bij de deelnemers thuis en zullen
ongeveer een uur duren. Metingen zijn niet invasief; de belasting van de
metingen kan als minimaal worden beschouwd.

De interventieactiviteiten bestaan uit het dagelijks bezoeken van het Eet &
Beweegmonitor televisiekanaal (uitzondering: zaterdag en zondag), wekelijks
meten van het gewicht, maandelijks invullen van vragen over eetlust,
voedingsstatus en kwaliteit van het dieet, het dragen van een stappenteller
voor een week per maand, en het maandelijks meten van bloeddruk (niet voor alle
deelnemers).

De risico*s verbonden aan deelname in de pilot studie zijn nihil door de aard
van de interventie (monitoren) en het feit dat de interventie complementair is
aan reguliere (thuis)zorg. Naast een financiële vergoeding wordt er verwacht
dat de deelnemers baat zullen hebben bij de interventie. Door frequent
monitoren van voedingsparameters en andere parameters is vroege signalering van
achteruitgang mogelijk en kan tijdig zorg op maat worden verleend.