Late LTP-achtige effecten van tDCS bij chronische CVA-patiënten

Beroerte is een belangrijke oorzaak van verworven lichamelijke en geestelijke
beperkingen op voornamelijk oudere leeftijd en zal een steeds prominentere rol
innemen in een sterk vergrijzende samenleving. Het grootste deel van de
patiënten (ongeveer 80%) heeft na een beroerte te kampen met motorische
problemen, maar het effect van de huidige revalidatieprogramma's op motorisch
herstel is beperkt. De zorg voor patiënten met een beroerte zou daarom gebaat
zijn bij een verbetering van de huidige therapie. Het recent herontdekte
gebruik van zwakke gelijkstroom (tDCS; transcranial direct current stimulation)
op de schedel zou hierbij uitkomst kunnen bieden. tDCS is een vorm van
niet-invasieve elektrische stimulatie waarbij een zwakke stroom op de schedel
wordt geplaatst die (1) de exciteerbaarheid van de motor cortex (tot een dag na
stimulatie met speciale lange termijnstimulatieprotocollen) verhoogt en (2)
motorisch leren verbetert. Echter, het is nog onbekend hoe de veranderingen in
exciteerbaarheid samenhangen met het verbeterde leervermogen. De huidige
hypothese is dat tDCS tijdens de leertaak moet worden toegediend om de
leereffecten te kunnen zien, maar recente resultaten uit ons lab suggereren dat
het leren van motorische vaardigheden ook verbeter wanneer stimulatie voor de
leertaak plaatsvindt. Als dit klopt, heeft tDCS een veel langere therapeutische
werkzaamheid dan tot nu toe werd aangenomen. Daarom willen wij onderzoeken of
het leren van een vaardigheidstaak net zo verbetert wanneer lange termijn tDCS
24 uur voor de training wordt aangeboden als wanneer normale tDCS gelijktijdig
wordt toegepast. De uitkomst van deze studie kan een omslag in het gebruik van
tDCS voor motorische revalidatie na een CVA betekenen.

Het effect van lange termijn tDCS op vaardigheidsleren 24 uur na stimulatie
bepalen in een groep chronische CVA-patiënten.

Dubbel-blinde, gerandomiseerde tussen-proefpersoon experimenten

Proefpersonen ontvangen tDCS (echt of sham) over de motor cortex met een van de volgende drie protocollen: 90 seconden stimulatie (sham), 20 min. anodale bihemisferische stimulatie (conventionele tDCS) en 10 min. anodale - 25 min. pause - 10 min. anodale bihemisferische stimulatie (lange termijn tDCS).

Aan het begin van de studie wordt iedere proefpersoon gevraagd om speeksel af
te staan waarin de aanwezigheid van veelvoorkomende polymorfismen in BDNF en
COMT bepaald kunnen worden.

Tijdens de studie ondergaan proefpersonen TMS (op dagen 1, 2 en 9) en tDCS over
de motor cortex (op dagen 1 en 2) en voeren zij verschillende motorische taken
uit (op dagen 1, 2 en 9). Na ieder experiment wordt gevraagd om een korte
vragenlijst in te vullen waarin gevraagd wordt naar pijn, comfort en
concentratie.

Proefpersonen ontvangen tDCS (echt of sham) over de motor cortex met een van de
volgende drie protocollen: 90 seconden stimulatie (sham), 20 min. anodale
bihemisferische stimulatie (conventionele tDCS) en 10 min. anodale - 25 min.
pause - 10 min. anodale bihemisferische stimulatie (lange termijn tDCS).

Patiënten zal verder gevraagd worden geen koffie te drinken op de dag van een
experiment omdat dit de exciteerbaarheid van de motor cortex sterk kan
beïnvloeden.

Patiënten krijgen een financiële vergoeding om de kosten verbonden aan deelname
te dekken.