Cognitieve gedragstherapie in groepsvorm voor bipolaire stoornissen: een case series design.

Aanpassing nav vraagbrief METC dd 9-4-2014:
Britse en Nederlandse richtlijnen voor bipolaire adviseren de toepassing van
(onder andere) CGT als psychologische interventie bij bipolaire stoornissen,
maar zoals beschreven in nationale en internationale richtlijnen is er relatief
weinig onderzoek uitgevoerd op dit gebied. Naar ons weten is er nog geen
CGT-protocol voor bipolaire stoornissen gevalideerd in wetenschappelijk
onderzoek, of zelfs maar gebruikt als gouden standaard. Daarnaast wordt CGT
vaak aangeboden als individuele behandelvorm en niet in groepsvorm. Ons
onderzoeksdoel is het kunnen genereren van hypotheses over de effectiviteit van
een cognitieve gedragstherapiegroep voor bipolaire stoornissen, die in
vervolgonderzoek uitgewerkt kunnen worden.

Het doel van dit onderzoek is om een schatting te kunnen doen van de
effectiviteit van een groep-CGT bij bipolaire stoornissen, door het volgen van
stemmingssymptomen over tijd en door vast te stellen of er veranderingen
plaatsvinden in dysfunctionele attitudes en 'sense of mastery' (gevoel van
controle). Tenslotte worden eventuele veranderingen gevolgd in comorbide
fysieke en psychologische symptomatologie, psychosociaal functioneren en
kwaliteit van leven.

In dit onderzoek zal een case series design gebruikt worden met een A-B
multiple baseline design, met daarin een baseline, interventie en follow-up
fase. Therapeuten en participanten zullen een aantal vragenlijsten en
interviews afnemen bij inclusie in het onderzoek. Vanaf dat moment zullen de
participanten dagelijks hun stemming gaan registreren tot aan het laatste
follow-up moment. Bij de start van de interventie, aan het eind van de
interventie en op twee follow-up momenten zullen de participanten een
testbatterij invullen. De therapeuten zullen tijdens de interventie wekelijks
kort de ernst van de symptomatologie registreren. In elk van de deelnemende
organisaties zal de interventie ongeveer 1 keer per jaar plaatsvinden. De
periode van dataverzameling is vanaf heden.

We gebruiken een Nederlandstalig groeps-CGT protocol voor bipolaire stoornissen.

Aanpassing nav vraagbrief METC dd 18-6-2014:
De belasting voor participanten in het onderzoek bestaat voornamelijk uit het
herhaaldelijk invullen van vragenlijsten. In de geestelijke gezondheidszorg is
het meer en meer standaard en zelfs verplichting geworden om de effecten van
behandelingen te volgen middels routine outcome monitoring (ROM). Deze metingen
maken het mogelijk om effecten van individuele behandeling te volgen, van
psychologische behandelingen in brede zin, van de werkwijze van teams, om
wetenschappelijk onderzoek te kunnen uitvoeren, om verantwoording af te kunnen
leggen aan externe partijen zoals management, directie, zorgverzekeraars en/of
overheid (Buwalda et al, 2011; Van Hees et al, 2011). Een behoorlijk deel van
de gebruikte instrumenten in dit onderzoek wordt vaak gebruikt in treatment as
usual als ROM of als diagnostisch instrument, slechts een paar instrumenten
zijn toegevoegd in dit onderzoek om extra informatie te verzamelen.
We verwachten geen risico's voor participanten als gevolg van deelname aan het
onderzoek en de interventie.