Het effect van UVB bestraling vergeleken met vitamine D suppletie per os op welbevinden bij psychogeriatrische verpleeghuisbewoners

Vitamine D-gebrek komt bij geïnstitutionaliseerde ouderen zeer veel voor, in
het bijzonder bij verpleeghuisbewoners. Het zal leiden tot spierzwakte en
botverlies en daarmee tot een verhoogd kans op heupbreuken. Behandeling van
vitamine D gebrek vermindert de val- en fractuurkans,. Vitamine D receptoren
worden in veel lichaamsweefsels aangetroffen en vitamine D-deficientie is
mogelijk geassocieerd met tal van andere gezondheidsproblemen die de kwaliteit
van leven beïnvloeden (colorectale kanker, cardiovasculaire aandoeningen, DM I,
cognitieve achteruitgang, depressie)

Behandeling van vitamine D gebrek kan zowel met medicamenteuze suppletie als
met UVB-bestraling van de huid geschieden. Bij ouderen verdient vitamine D
suppletie m.b.v. UVB mogelijk de voorkeur boven suppletie per os: het kan niet
leiden tot toxische spiegels, het helpt polyfarmacie voorkomen en er zijn
aanwijzingen dat UVB bestraling meer bijdraagt aan welzijn en gezondheid dan de
vitamine D alleen.
Aangetoond is dat ook bij ouderen de huid heel goed in staat is om vitamine D
aan te maken. In de pilot voorafgaande aan deze studie is aangetoond dat
wekelijkse UVB bestraling van de voorzijde van het lichaam, gedurende 8 weken,
na het douchen, bij Nederlandse verpleeghuis bewoners de vitamine D spiegel
belangrijk doet stijgen.

Onderzoeken van het effect op welbevinden, kwaliteit van leven en de vitamine
D-status van tweewekelijkse, korte UVB -bestralingen van de voorzijde van
lichaam vergeleken met vitamine D suppletie per os bij 80 psychogeriatrische
verpleeghuisbewoners.

Het betreft een gerandomiseerde trial naar het effect van UVB bestralingen
vergeleken met vitamine D suppletie per os op welbevinden, kwaliteit van leven
en vitamine D serumspiegel

De deelnemers krijgen vitamine D suppletie per os in de vorm van 5600 IE/week (colecalciferol caps.) of worden 2x bestraald met 1,0 SED (Standarad Erytheem dosis =een CIE dosis - Comite International de l'Eclairage - van 100 J/m²) wat overeenkomt met 50% van de MED (Minimaal Erytheem dosis) van iemand met huidtype II (lichte huid, blond haar, lichte ogen). De minimale erytheem dosis is de minimale dosis UVB die roodheid (erytheem) van huid opwekt. Indien de dosis van 1,0 SED bij deelnemers met huidtype I (lichte huid, rossig haar, lichte ogen) roodheid mocht opwekken, dan zal bij de vervolgbestralingen de bestralingstijd gehalveerd worden. Met het oog op het belang van de praktische, reële uitvoerbaarheid bij mogelijk toekomstige brede implementatie van UVB bestralingen in het verpleeghuis, zal in principe gebruik worden gemaakt van een standard, voor alle deelnemers veilige bestralingstijd. De deelnemers worden, liggend op hun eigen bed, tweemaal per week bestraald op de gehele voorzijde van het lichaam. Voor het bestralen wordt gebruik gemaakt van een kantelbare zonnebank die op een vaste afstand boven het bed geplaats wordt. De bestralingstijd wordt geregeld met een elektronische tijdschakelaar die accidentele te lange bestraling onmogelijk maakt en zal ongeveer 8 minuten per person bedragen. Om de ogen te beschermen dragen de deelnemers tijdens het bestralen een beschermende bril. De studie wordt gedaan met een zonnebank Hapro ®. De klaphemels met UVB lampen worden voorafgaande aan het onderzoek op de afdeling dermatologie van het Leids Universitair Medisch Centrum getest, gemeten en gekeurd. Welbevinden en kwaliteit van leven wordt gemeten aan de hand van 2 schalen: De CMAI ( Cohen - Mansfield Agitation Inventory) : een gedragsobservatielijst voor verpleeghuisbewoners en de Cornell scale for depression in dementia. De Ernst van dementia wordt vastgelegd m.b.v. de BANS-S (Bedford Alzheimer Nursing Severity Scale)

nvt