Biomarkers in bloed bij frontotemporale dementie: een longitudinale studie

Van alle dementiepatiënten lijdt naar schatting 5-10% aan frontotemporale
dementie (FTD). Bij dementiepatiënten jonger dan 65 jaar is FTD de tweede meest
voorkomende oorzaak. FTD wordt gekarakteriseerd door gedrags- en/of
taalstoornissen en kent veel variatie in het beloop. Medicamenteuze
behandelingen die het ziekteproces kunnen afremmen of stoppen, zijn nog niet
beschikbaar.
De afgelopen jaren is veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van biomarkers
bij dementie, waarbij de voorkeur uitgaat naar biomarkers in bloed. Deze
biomarkers kunnen mogelijk bijdragen aan (vroeg)diagnostiek, het voorspellen
van het beloop van de ziekte en het monitoren van het effect van toekomstige
medicatie.
Een veelbelovende biomarker bij FTD is neurofilament light chain (NfL). De
concentratie van dit eiwit is verhoogd in bloed van FTD-patiënten. Ook naar
soortgelijke biomarkers in bloed wordt op dit moment gezocht.
Omdat deze biomarkers bij FTD tot zover slechts in cross-sectionele setting
bestudeerd zijn, is onduidelijk hoe deze zich over tijd gedragen. Deze
informatie is essentieel voordat een marker toegepast kan worden in
medicatieonderzoek. Om deze reden zijn longitudinale metingen van biomarkers in
bloed, waaronder NfL, nodig bij FTD-patiënten.

Het bestuderen van het longitudinale beloop van biomarkers, waaronder NfL, in
bloed bij patiënten met FTD.

Prospectieve observationele studie.

In dit onderzoek worden patiënten met FTD jaarlijks gevraagd voor een
studiebezoek. Tijdens dit bezoek worden enkele gevalideerde vragenlijsten
afgenomen om de ernst van de dementie en neuropsychiatrische (co)morbiditeit in
te schatten. Aansluitend zal een bloedafname plaatsvinden middels venapunctie.
Dit betreft 6 buisjes bloed (totaal 34 ml). De risico*s van deze venapunctie
zijn zeer klein. Een mogelijke complicatie is het ontstaan van een hematoom op
de punctieplaats.
De tijdsinvestering die per studiebezoek van patiënt en mantelzorger gevraagd
wordt bedraagt ongeveer 45 minuten.
Studiebezoeken vinden in principe plaats op de polikliniek neurologie van het
Erasmus MC en zullen zoveel mogelijk worden gepland tegelijk met reguliere
polikliniekbezoeken. Desgewenst kan worden gekozen om het studiebezoek bij de
patiënt thuis te verrichten, om de belasting voor patiënt en mantelzorger te
minimaliseren.

Deelname aan de studie brengt voor de patiënt zelf geen voordelen met zich mee.
Om in de toekomst een behandeling voor FTD te kunnen ontwikkelen zijn robuuste
biomarkers essentieel. Alleen door middel van longitudinaal onderzoek met
FTD-patiënten in verschillende ziektestadia zijn deze ontwikkelingen mogelijk.