Sensorische informatieverwerking en verstoringen in de E/I balans in kaart brengen door middel van neurofysiologische metingen (EEG/ERPs) in kinderen met epilepsie en autisme
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Neurologische aandoeningen NEG
- Ontwikkelingsstoornissen NEG
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Neurofysiologische uitkomstmaten (EEG/ERPs) zoals P50 supressie, de P300,
mismatch negativity en power spectrum analyse (resting state EEG)
Secundaire uitkomstmaten
Neurocognitieve parameters (aan de hand van neurocognitieve testen),
prikkelgevoeligheid in gedrag, symptomen van ASS.
Achtergrond van het onderzoek
Autisme spectrum stoornis (ASS) is een spectrum van ontwikkelingsstoornissen
gekenmerkt door afwijkingen in sociale interacties en communicatie, beperkte
interesses en ongewoon stereotiep gedrag (1). Doordat ASS een heterogene
stoornis is, wordt de ontwikkeling van gerichte behandelingen voor ASS
belemmerd. Qua klinische presentatie zijn er veel verschillen tussen personen
met ASS, wat gericht onderzoek moeilijker maakt. Daarbij is het zo dat er
verschillende etiologische factoren betrokken zijn bij de ontwikkeling van ASS
(2, 3). Uit preklinisch onderzoek is gebleken dat er mogelijk convergerende
mechanismen zijn die een substantieel deel van ASS zouden kunnen verklaren.
Een belangrijk mechanisme is het evenwicht tussen remmende en exciterende
inputs in de hersenen, ook wel de E /I balans (de excitatie-inhibitie balans)
genoemd (4, 5). Veel studies in diermodellen, maar ook experimentele
neurofysiologische studies hebben aangetoond dat een verhoogde E / I balans kan
leiden tot verstoringen in informatieverwerking en functionele ontwikkeling van
de hersenen (6-12). Tegelijkertijd moet ook benadrukt worden dat niet alle
vormen van ASS kunnen worden gerelateerd aan verhoogde E / I balans en zelfs
dat het omgekeerde, zoals een overmatige remming, ook op kan treden (11, 13).
Door de frequente comorbiditeit van epilepsie en / of convulsies bij kinderen
met ASS (14) wordt een bijdrage van hyperexciterende corticale netwerken echter
sterk gesuggereerd. Bovendien impliceren de sterke aversieve reacties van
kinderen met ASS op zintuiglijke prikkels dat de corticale netwerken
overreageren op relatief neutrale stimuli (15). Een overdreven reactie op
sensorische stimuli wordt ook gesuggereerd de kans op epileptische toevallen te
vergroten (16, 17), en daarom wordt een continuüm van E / I dysbalans tussen
ASS en epilepsie voorgesteld. Deze theorie kan een belangrijk doelwit vormen
voor nieuwe mogelijkheden om prikkelbaarheid te behandelen en zo overdreven
reacties op sensorische prikkels te verminderen. Nieuwe behandelingen die
exciterende ("Glutamaterge") activiteit kunnen verlagen of remmende
("GABAerge") activiteit kunnen versterken worden momenteel ontwikkeld (12), en
een succesvolle toepassing van deze behandeling vraagt om de ontwikkeling van
klinische markers die E / I dysbalans en /of problemen in de sensorische
informatieverwerking kunnen aantonen.
In deze studie willen we deze markers ontwikkelen door neurofysiologische
correlaten van E / I (dys)balans bij kinderen met ASS en epilepsie te
bestuderen. Onze hypothese is dat vatbaarheid voor epileptische toevallen of
epilepsie in ASS duidt op de aanwezigheid van hyperexciterende netwerken die
kunnen worden aangetoond met neurofysiologische metingen van sensorische
verwerkingsmogelijkheden en de hersenen in rust. Om deze hypothese te testen,
zullen we sensorische informatieverwerking bij kinderen met epilepsie en ASS
onderzoeken en deze vergelijken met normaal ontwikkelende controle kinderen en
kinderen met ASS zonder epileptische aanvallen. Correlaten van sensorische
informatieverwerking en E / I balans zullen in kaart worden gebracht met behulp
van elektro-encefalogram (EEG) en event-related potentials (ERP). Met deze
methoden hopen we neurofysiologische markers van verstoorde sensorische
informatieverwerking en E / I dysbalans in ASS te ontwikkelen.
Doel van het onderzoek
Sensorische informatieverwerking en verstoringen in de E/I balans in kaart
brengen door middel van neurofysiologische metingen (EEG/ERPs) in kinderen met
epilepsie en autisme
Onderzoeksopzet
Observationeel onderzoek, bestaande uit een EEG meting, neurocognitieve taken
en vragenlijsten over het gedrag.
Inschatting van belasting en risico
Het risico van deze studie is verwaarloosbaar, omdat er geen invasieve metingen
worden verricht. De last voor de participant en zijn/haar ouders is dat hij/zij
2 tot 3 keer naar het UMCU moet komen om de testen te kunnen verrichten (EEG,
gedrag en neurocognitie). De EEG meting is niet invasief, en wordt uitgevoerd
door getraind personeel binnen het UMCU, met ervaring met EEG afname bij
kinderen. Sommige kinderen kunnen het vervelend vinden dat we tijdens een EEG
aan zijn/haar hoofd zitten, maar verder is het geen pijnlijke of vervelende
meting.
Publiek
heidelberglaan 100
Utrecht 3508 GA
NL
Wetenschappelijk
heidelberglaan 100
Utrecht 3508 GA
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Mogelijkheid tot instemmen met de procedures in het protocol tijdens de duur van de studie
IQ hoger dan 70
Geschreven toestemming
Als deelnemers methylfenidaat gebruiken, moeten ze bereid zijn op de dagen van het onderzoek geen methylfenidaat te nemen.
Voor epilepsie groepen: Jongens en meisjes tussen 7 en 12 jaar, aanwezigheid van epilepsie en ASS symptomen (SRS 50+ of diagnose gesteld/bevestigd middels de ADOS, of vermoedelijk-duidelijk verschil op de SP-NL, of aanwezigheid van gedragsproblematiek indicatief voor prikkelgevoeligheid)
Voor de ASS groep: Jongens en meisjes tussen 7 en 12 jaar. Diagnose gesteld/bevestigd middels de ADOS
Voor de controle groep: Jongens en meisjes tussen 7 en 15 jaar, geen psychiatrische stoornis(sen) aanwezig
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Ernstige visuele of auditieve beperkingen
Aanwezigheid van een ernstige medische aandoening
aanwezigheid van andere (psychiatrische) stoornissen anders dan ASS en epilepsie
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
CCMO | NL51700.041.15 |