Een vergelijking van tumor heterogeniteit in de primaire tumor, de circulerende tumor cellen en de metastasen

Obductiestudie voor het bestuderen van DNA heterogeniciteit van metastasen en
de primaire tumor bij patiënten met niet kleincellig longkanker.

Patiënten met longkanker hebben een slechte prognose ondanks nieuwe
doelgerichte behandelingen. Dit komt doordat de meeste patiënten bij
presentatie al uitzaaiingen hebben, waarbij de primaire tumor middels
circulerende tumor cellen (CTC) via het bloed is verspreid. Patiënten met
longkanker overlijden meestal niet aan de primaire longtumor maar aan de
gevolgen van de metastasen. Daarom is het essentieel om verschillen in mutaties
van de metastasen en de origingele tumor te bestuderen (heterogeniciteit) om
zo meer inzicht te krijgen in het metastasering proces. Ook hopen wij van
patiënten CTC*s te kunnen verzamelen en deze op heterogeniciteit en mutaties te
vergelijken met de gevonden tumoren bij obductie. Wij denken dat de CTC*s de
beste spiegel zijn van het ziekte proces en dat het essentieel is deze
informatie te kunnen gebruiken bij toekomstige behandelingen. Aangezien de
heterogeniteit van de metastasen en de primaire studie het beste te bestuderen
is wanneer dit gebaseerd kan worden op een behoorlijke hoeveelheid weefsel,
willen wij het weefsel in deze studie via een obductie verkrijgen. Na obductie
wordt het lichaam volgens het standaard obductie protocol teruggekeerd aan de
familie voor een begrafenis. Van patiënten die informed consent tekenen en aan
deze studie mee willen doen, zullen wij wat extra bloed afnemen tijdens een
reguliere controle voor het bepalen van CTC*s. Dit zal plaatsvinden in de weken
voor overlijden.

Primair doel:
- Het vergelijken van de heterogeniteit van de originele tumor en zijn
metastasen.
- Een vergelijking van de mutaties in CTC met zowel de originele tumor en zijn
metastasen.

Secundair doel:
- Beoordelen van 'trunc' en 'branch' mutaties.
- Analyseren van de origine van de verschillende mutaties: komen ze in de
primaire tumor voor of zijn ze nieuw ontstaan in de metastase.

Terminale patiënten met bewezen longkanker (NSCLC of SCLC) zullen benaderd
worden voor deelname. Vaak geeft de patiënt zelf al aan dat zij hun lichamen
voor de wetenschap ter beschikking willen stellen. De behandelend arts
beoordeeld per patiënt of hij dit onderzoek ter sprake kan brengen. Dit kan
vanaf het eerste slecht nieuws gesprek.
Als de patiënt zijn goedkeuring geeft kan hij worden geïncludeerd. Gedurende
een controle zal er extra bloed (1 buis) worden afgenomen voor analyse op CTCs.
Na het overlijden van de deelnemer zal de familie van de patiënt volgens
standaard procedure gevraagd of zij toestemming geven voor een obductie. Dit
wordt in het patiënt dossier genoteerd.
Er zal een zogenaamde 'warme obductie' worden verricht om weefsel te verkrijgen
voor de mutatie analyse. Dit weefsel zal door de pathologie van het UMCG
verwerkt worden als patiënten materiaal. De heterogeniteit binnen de originele
tumor en dat van de CTCs en de metastasen zullen vervolgens vergeleken worden
om meer inzicht te krijgen in het metastasering proces.

Er is voor de deelnemende proefpersonen geen risico, maar er is wel een
emotionele belasting gezien de aard van de deelname. Een 'slecht nieuws'
gesprek kan de patiënt doen beseffen (als hij/zij dat nog niet deed) dat het
einde van het leven in zicht is.
Uiteraard zullen de artsen betrokken bij het onderzoek dit zo tactvol mogelijk
ter sprake brengen en alleen bij patiënten waarvan zij denken dat zij de
emotionele draagkracht hebben om dit te verwerken. We zullen hierom uitgebreid
ingaan op de reden en inhoud van het onderzoek en zowel de patiënt als de
familie zullen de tijd krijgen om over deelname na te denken.