Het effect van amiloride op polyurie en kwaliteit van leven in met lithium behandelde patienten

Lithium is tot op heden de gouden standaard geweest in de behandeling van
bipolaire affectieve stoornissen. Een frequent voorkomende complicatie van
lithiumtherapie is het ontstaan van nefrogene diabetes insipidus. Deze
complicatie doet zich voor bij 20% van alle lithiumgebruikers. Diabetes
insipidus wordt gediagnosticeerd als er sprake is van verlaagde
urine-osmolaliteit in combinatie met een van de volgende drie eindpunten na een
periode van waterdeprivatie: plasma osmolaliteit > 300mosmol/kg, plasma natrium
< 145mmol/L, urine-osmolaliteit stabiel bij stijgende plasma osmolaliteit.
Klinische ervaring leert dat patiënten met klachten van polydipsie en polyurie,
die niet (geheel) voldoen aan bovengenoemde diagnostische criteria (partiele
diabetes insipidus), ook baat kunnen hebben bij therapie. Amiloride wordt in
wisselende hoedanigheid voorgeschreven ter behandeling van lithium-geïnduceerde
diabetes insipidus. Momenteel is er geen literatuur bekend over de
effectiviteit van amiloride in de behandeling van polyurie bij patiënten die
lithium gebruiken. Polyurie is sociaal invaliderend en kan slaapdeprivatie tot
gevolg hebben door nycturie. Bekend is dat slaapdeprivatie de management van de
psychiatrische stoornis aanzienlijk bemoeilijkt.

Met het huidige onderzoek willen wij de effectiviteit van amiloride in de
behandeling van lithium-geinduceerde polyurie onderzoeken. Tevens streven wij
ernaar te onderzoek of er verbetering in kwaliteit van leven en nachtrust
optreedt door behandeling van polyurie, dit door middel van gestandaardiseerde
vragenlijsten. Tot slot willen wij onderzoeken of vermindering van polyurie
door amiloridegebruik leidt tot een verhoging van de exosomale aquaporine-2
excretie.

Dubbelblind, placebo-gecontroleerd, gerandomiseerd, cross-over onderzoek.
Patiënten worden gedurende een reguliere poliklinische controle door de
behandelend psychiater benaderd. Bij klachten van polyurie wordt voorlichting
gegeven over het onderzoek en wordt toestemming gevraagd voor afname van een
bloedsample voor baseline bloedonderzoek en voor 24-uurs urineverzameling.
Tevens wordt toestemming gevraagd voor eventuele deelname aan het onderzoek.
Dit indien het 24-uursvolume >3 liter is. Patiënten krijgen 1 week bedenktijd.
Bij deelname dienen deelenemers 2 gestandaardiseerde vragenlijsten in te vullen
teneinde kwaliteit van leven en nachtrust in kaart te brengen. Vervolgens
moeten deelnemers een water deprivatietest ondergaan om het concentrerend
vermogen van de nieren te objectiveren. Nadien worden patienten in 2 periodes
middels computergestuurde randomisatie gecategoriseerd, een interventieperiode
(amiloride) en een placeboperiode. Na 6 weken therapie is er een wash-out van 6
weken, waarna cross-over plaatsvindt van interventie en placebo periode. Na
nogmaals 6 weken therapie is het onderzoek voltooid.

Zie stroomschema onderzoeksprotocol voor schematische weergave van de
onderzoeksopzet.

De interventie bestaat uit het slikken van 1 capsule per dag gedurende 12 weken. Aanvullend dient elke deelnemer zich 3 maal aan nachtelijke waterdeprivatie te houden, 3 maal vragenlijsten in te vullen en 4 maal 24 u lang urine te verzamelen.

Belasting bestaat uit het invullen van vragenlijsten (3x), 12 weken lang 1
tablet per dag, 4 maal 24 uur lang urine verzamelen, 3 maal waterdeprivatietest
ondergaan, 4 maal bezoek polikliniek, 7 maal bloedafname.

Risico*s:
- hyperkaliemie bij amiloridegebruik
-Overige bijwerkingen tgv amiloride
- Dehydratie tgv water deprivatietest

Alle risico*s worden als acceptabel gezien met het oog op de mogelijke
verbetering in kwaliteit van leven en nachtrust.