Seksuele hallucinaties: fenomenologische karakteristieken en relatie met trauma en het incubusfenomeen

Seksuele hallucinaties zijn nog nauwelijks onderzochte verschijnselen. De
klinische praktijk laat zien dat zij als uitermate belastend kunnen worden
ervaren en dat zij patiënten kunnen aanzetten tot ongebruikelijk en wanhopig
gedrag, soms zelfs met suïcide tot gevolg. Een recente studie door Blom en
Mangoenkarso (2018) onder klinisch opgenomen patiënten met een diagnose
schizofrenie laat in deze populatie een eenjaarsprevalentie zien van 0,017.
Bovendien laat deze studie een sterk verband zien met jeugdtrauma, met een
relatief risico (RR) van 8,7. Omdat jeugdtrauma ook veelvuldig wordt
gerapporteerd door patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis,
verwachten wij dat ook in deze groep seksuele hallucinaties zullen voorkomen
(die waarschijnlijk ondergerapporteerd zijn). Hiernaar bestaat geen eerder
onderzoek. Daarom zouden wij net als bij de groep met schizofrenie de
prevalentie van seksuele hallucinaties willen vaststellen bij patiënten
gediagnosticeerd met een borderline persoonlijkheidsstoornis, alsmede de
relatie hiervan met jeugdtrauma. Omdat seksuele hallucinaties ook kunnen worden
ervaren in het kader van een slaapparalyse (i.e. incubusfenomeen), willen wij
ook deze connectie onderzoeken.

Vaststellen van de puntprevalentie en lifetime-prevalentie van seksuele
hallucinaties bij patiënten gediagnosticeerd met een borderline
persoonlijkheidsstoornis, alsmede de relatie van deze hallucinaties met
jeugdtrauma en met slaapparalyse (i.e. het incubusfenomeen).

Proefpersonen (N=200) zullen worden geworven bij ambulante afdelingen van PsyQ,
Parnassia Groep. Na uitleg over de studie en nadat proefpersonen hun informed
consent hebben gegeven, zullen de volgende vragenlijsten worden afgenomen:
- Vragenlijst Seksuele Hallucinaties en Wanen (VSHW)
- Jeugd Trauma Vragenlijst - Lange Versie (JTV-LV)
- Insomnia Severity Index (ISI)
- Waterloo Unusual Sleep Experiences Scale (WUSES) - Nederlandse versie
De resultaten zullen worden genalyseerd met behulp van SPSS versie 23.0.

De investering in tijd is ongeveer 90 minuten per proefpersoon. Er bestaat een
zeker risico dat deelnemers aan de studie sommige vragen als intrusief zullen
ervaren, hoewel de ervaring leert dat velen van hen juist vaak opgelucht zijn
wanneer zij de kans krijgen om over dit thema te praten. Bovendien kunnen de
resultaten van de individuele interviews - als de patiënt het goed vindt dat
deze worden gedeeld met de eigen behandelaar - de diagnose en behandeling ten
goede komen.