1.1 Primary ObjectiveDe validiteit en betrouwbaarheid van twee nieuwe VR emotieherkenningstaken voor mensen met een psychotische stoornis. Dit doen we door klassieke testen te vergelijken met de nieuwe VR testen, en door de gegevens van mensen met…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
- Schizofrenie en andere psychotische stoornissen
Synoniemen aandoening
Aandoening
emotieherkenning
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Emotieherkenning
- Emotion Validation in Virtual Reality (EVVR): De EVVR software kan gebruikt
worden om emotieherkenning te toetsen. In het EVVR programma staat een virtueel
karakter (avatar) in een winkelstraat. De avatar kan gedraaid worden en men kan
variëren in de afstand tussen avatar en deelnemer, zowel de onderzoeker als de
deelnemer kunnen variëren in deze afstand. Er kunnen 43 avatars in random
volgorde getoond worden. Iedere avatar kan 6 basisemoties laten zien (boosheid,
walging, angst, blijheid, verdriet en verrassing). Daarnaast heeft dit
programma de mogelijkheid om te variëren met de intensiteit van emoties. Er
zijn in totaal 3 intensiteiten: 50 (lage intensiteit), 75 (gemiddelde
intensiteit), 100 (maximale intensiteit). Dus, de basisemoties en de
intensiteit van deze emoties kunnen voor iedere avatar gevarieerd worden. In de
EVVR taak wordt er gevraagd om 86 avatars te beoordelen op type en intensiteit
van de getoonde emotie, en hoe zeker de deelnemer is van zijn antwoord.
- Emotion Recognition Task VR (ERT-VR): de emotieherkenningstaak is onderdeel
van een VR trainingsmodule voor sociale cognitie training voor mensen met een
psychotische stoornis (i.e., DiSCoVR, NL55477.042.16). Gedurende deze
emotieherkenningstaak lopen de deelnemer door middel van een joystick rond in
een virtuele straatomgeving, waar avatars op random locaties stilstaan. Wanneer
de deelnemer binnen een radius van 2 meter nabij de avatar komt, laat de avatar
een emotie zien. Op dat moment verschijnt er ook een pop-up menu met de vraag
"welke emotie laat de avatar zien?" een een multiple choice antwoord
mogelijkheid met 4 van de 6 basisemoties. Deze VR software heeft dezelfde
opties als EVVR (aangaande het type emoties en de intensiteit van de emoties).
In totaal moet er van 20 avatars aangegeven worden welke emotie er te zien is.
De helft van de deelnemers loopt rond in een lege straatomgeving (d.w.z. er
lopen geen andere avatars rond) en de andere helft in een drukke straatomgeving
(d.w.z. er lopen andere avatars rond).
- Bell-Lysaker Emotion Recognition Task (BLERT) (Bryson et al., 1997): Een
computer emotieherkenningstaak om de 6 basisemoties te herkennen bij anderen
(blijheid, boosheid, walging, verdriet, verrast, angst en neutraal). Deelnemers
krijgen een video vignet te zien met een acteur die een van de 6 basisemoties
laat zien en de deelnemer moet aangeven welke emotie hij/zij herkent in een
multiple choice menu, en de deelnemer geeft aan hoe zeker de deelnemer is van
zijn antwoord.
- Facial Expression of Emotion: Stimuli and Tests (FEEST; (Young, Perrett,
Calder, Sprengelmeyer, & Ekman, 2002): Een computertaak met 60 zwart-wit foto's
die de 6 basisemoties laten zien (boosheid, walging, angst, blijheid, verdriet
of verrast), en de deelnemer moet aangeven welke emotie hij/zij ziet .
Eye-Tracking
- De Oculus Rift DK2 VR headset wordt gebruikt om oogbewegingen te meten
middels de "Eye Tracking Upgrade Package of SensoMotoric instruments (SMI)". De
SMI eye tracker kijkt naar de positie van de oogbal, vectoren en waardes voor
beide ogen op 60Hz, fixaties en oogbewegingen worden gemeten.
Secundaire uitkomstmaten
- Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS) (Kay et al., 1987): een
interview dat bedoelt is om de ernst van de psychopathologie te meten in
volwassen patiënten met diagnose schizofrenie, positieve (7 items) en negatieve
(7 items) symptomen worden gemeten met de PANSS.
- Green Paranoid Thought Scale (GPTS) (Green et al., 2008): Meet twee dimensies
van paranoia met een 20-item vragenlijsten.
- Social interaction anxiety scale (SIAS) (Mattick & Clarke, 1998): De SIAS is
een 20-item vragenlijst die sociale angst meet. Proefpersonen geven aan in
welke mate bepaalde stellingen van karakteristiek zijn voor hen. Antwoorden
variëren van 0 (helemaal niet) tot 4 (extreem).
- Beck Depresion Inventory (BDI) (Beck, Steer, & Brown, 1996): De BDI meet het
niveau van depressieve symptomen met 21 items.
- State Social Paranoia Scale (SSPS) (Freeman et al., 2007): Meet paranoïde
gedachtes over avatars met een 20-item vragenlijst, met 10 items over
achtervolgens wanen, en 10 items die positieve en neutrale gedachtes meten op
een 5-punt-schaal.
- Evaluatie VR taak: subjectieve ervaringen n.a.v. de VR taak, bijvoorbeeld hoe
realistisch men de avatars vond.
Achtergrond van het onderzoek
Het herkennen en interpreteren van emoties van anderen is belangrijk in sociale
interacties. Naast lichaamstaal en intonatie zijn gezichtsuitdrukkingen een
belangrijke indicator bij het herkennen van de emotionele staat van anderen.
Problemen in sociale cognitie, zoals emotieherkenning komen veel voor bij
mensen met een psychotische stoornis (Savla, Vella, Armstrong, Penn, & Twamley,
2013). Mensen met een psychotische stoornis slagen er vaak niet in om emoties
correct te herkennen en zijn verminderd in staat om sociale contextuele
informatie te gebruiken (Irani, Seligman, Kamath, Kohler, & Gur, 2012).
De meest basale sociale cognitie vaardigheid is emotieherkenning.
Emotieherkenning wordt meegenomen bij standaard test diagnostiek voor
psychotische stoornissen bij de psychose afdeling van het UMCG. De gouden
standaard van emotieherkenning is de Facial Expression of Emotion: Stimuli and
Tests (FEEST; Young AW, Perrett DI, Calder AJ & P, 2002). Nadelen van de FEEST
zijn: het is een statische test, stimuli zijn gedateerde zwart-wit foto's van
(emotionele) gezichten en de emoties zijn vrij extreem. In tegenstelling,
emotieherkenning in het dagelijks leven vindt plaats in complexe omgevingen met
stimuli die dynamisch zijn en waarbij emoties vaak subtiel zijn. Deze problemen
kan mogelijk worden opgelost door het gebruik van Virtual Reality (VR).
Om deze problemen te voorkomen hebben we twee emotieherkenningstaken in virtual
reality ontwikkelt.1) de Emotion Validation in Virtual Reality (EVVR) en de 2)
Emotion Recognition Task VR (ERT-VR). De taken zijn ontwikkelt door het
aanpassen van bestaande VR omgevingen die momenteel gebruikt worden voor andere
onderzoeken met mensen met psychotische stoornissen bij onze onderzoeksgroep
(e.g. Pot-Kolder et al., 2018; Veling, Pot-Kolder, Counotte, van Os, & van der
Gaag, 2016).
Recentelijk hebben we beide VR-taken getest met een populatie van 100 gezonde
proefpersonen om te onderzoeken of emoties en verschillende intensiteiten van
emoties correct herkent worden in VR. Deze data is gebruikt voor item
validiteit en de VR taken zijn hierop aangepast. De nieuwste versie van de
VR-taak zal in dit patiënt-sample onderzocht worden.
Doel van het onderzoek
1.1 Primary Objective
De validiteit en betrouwbaarheid van twee nieuwe VR emotieherkenningstaken voor
mensen met een psychotische stoornis. Dit doen we door klassieke testen te
vergelijken met de nieuwe VR testen, en door de gegevens van mensen met
psychotische stoornissen te vergelijken met gezonde proefpersonen (de data van
100 gezonde controles is al verzameld en beschikbaar).
1.2 Secondary Objectives
Het vergelijken van oogbewegingen tijdens de ERT-VR taak tussen gezonde
proefpersonen en mensen met een psychotische stoornis, en de invloed van een
drukke (of lege) virtuele omgeving tijdens de ERT-VR taak. We onderzoeken de
invloed hiervan op de emotieherkenning. De relatie tussen symptomen en
emotieherkenning onderzoeken.
Onderzoeksopzet
Dit is een pilot studie met een groep individuen met een psychotische stoornis.
Proefpersonen nemen deel aan 1 afspraak. Gedurende deze afspraak worden
emotieherkenningstaken gedaan en korte vragenlijsten en een evaluatie.
Onderzoeksproduct en/of interventie
n.v.t.
Inschatting van belasting en risico
Niet van toepassing
Publiek
Hanzeplein 1
Groningen 9700 RB
NL
Wetenschappelijk
Hanzeplein 1
Groningen 9700 RB
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
- diagnose in het psychose spectrum,
- leeftijd tussen de 18 - 65.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- geschat IQ onder de 70,
- onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal,
- aanwezigheid van een neurologische stoornis zoals dementie, epilepsie of hersenbeschadiging,
- score van 5 of hoger op de positieve symptomen van het PANSS interview.
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| Ander register | 201800458 |
| CCMO | NL66445.042.18 |