Het selecteren van een behandeling voor patiënten met kanker met behulp van tumor organoids, de SENSOR studie

Er is jarenlang geprobeerd om een in vitro screeningsmethode te vinden voor het
selecteren van een behandeling voor individuele patiënten. Waar 2D cellijnen
tekortkomingen hebben op het gebied van individualisering en het in stand
houden van de heterogeniteit van de tumor in kweek, is het grote probleem van
PDX modellen dat deze zich niet lenen voor high-throughput screening van
medicijnen en kosten screenings met de PDX modellen dusdanig veel tijd dat dit
de klinische toepasbaarheid beperkt.

Tumor organoids zijn 3D kweken van kankerstamcellen en kunnen voor iedere
individuele patiënt met colorectaal carcinoom en longkanker worden verkregen.
Een bijkomend voordeel is dat deze nieuwe techniek zich wel leent voor high
throughput screens en is de tijdspanne van kweken tot drugsscreen en het
selecteren van de experimentele behandeling vele malen korter en dus meer
geschikt voor implementatie in de kliniek.

Bij dit onderzoek wordt geëvalueerd of tumor organoids ingezet kunnen worden
als een personalized screeningstest om de allocatie van gerichte middelen tegen
kanker te verbeteren.

Primaire doelstelling:
Evalueren van de effectiviteit van tumor organoids verkregen van individuele
patiënten om de allocatie van gerichte behandelingen te verbeteren.

Secundaire doelstelling:
Vastleggen van veiligheid per experimenteel medicijn

Dit is een monocenter, interventie, open-label, klinische studie voor patiënten
met lokaal gevorderd (ongeneeslijk) of gemetastaseerd colorectaal carcinoom of
niet-kleincellig longkanker. In deze studie worden louter patiënten aan een
interventie blootgesteld die voor fase I studies in aanmerking komen en geen
reguliere behandelopties meer hebben.

Aan het begin van de studie wordt er een biopt genomen van een metastase waarna
deze wordt opgekweekt tot tumor organoids (3D kweken van kankerstamcellen). De
tumor organoids worden na voldoende expansie geïncubeerd met een reeks van
gerichte middelen die in verschillende fasen van onderzoek zijn (er moet
minstens een recommended phase 2 dose zijn vastgesteld). Vervolgens wordt er
geëvalueerd welk gericht middel in vitro de beste resultaten laat zien en deze
zal worden voorgelegd aan de patiënt. Van alle patiënten wordt respons op de
experimentele behandeling vervolgd.

Aangezien organoid kweken momenteel nog 2-3 maanden in beslag nemen worden
patiënten geïncludeerd en gebiopteerd voordat zij starten met hun voorlaatste
reguliere behandellijn of een andere studie behandeling. Zodra patiënten
progressief zijn op deze behandeling is er een experimentele behandeling
voorhanden op basis van organoid screens. Voordat patiënten starten met deze
experimentele behandeling wordt er opnieuw een tumor biopt gedaan zodat er
geëvalueerd kan worden of het sensitiviteitsprofiel van de tumor voor de
experimentele behandeling is veranderd door de tussendoor gegeven
behandellijn.

De experimentele behandelingen die momenteel zijn ondergebracht in het protocol
betreffen: Axitinib (VEGFR remmer), Palbociclib (CDK 4/6 remmer), PF-04449913
(SMO remmer) en PF-05212384 (PI3K/mTOR remmer), Iressa (EGFR remmer),
Selumetinib (MEK1/2 remmer), AZD2014
(mTOR remmer), AZD5363 (Akt remmer).

Indien er uit de organoid drug screen geen evident werkzaam middel komt zal de
patiënt worden terugverwezen naar de fase I of standaard zorg.

Behandeling met een van de volgende middelen (indien er een potentiaal actief middel wordt geïdentificeerd bij de organoid screen): - Axitinib (VEGFR remmer) - Palbociclib (CDK 4/6 remmer) - PF-04449913 (SMO remmer) - PF-05212384 (PI3K/mTOR remmer) - Iressa (EGFR remmer) - Selumetinib (MEK1/2 remmer) - AZD2014 (mTOR remmer) - AZD5363 (Akt remmer)

De lichamelijke risico's bestaan uit:
- venapunctie: pijn, bloeduitstoring, infectie
- tumorbiopt: pijn, bloeding, infectie, bloeduitstorting
- de bijwerkingen van het experimentele middel dat gegeven wordt

Belastingen voor de patiënt zijn:
- frequentie van ziekenhuisbezoeken
- bijhouden van een medicatie dagboek
- teleurstelling indien er geen experimenteel middel geïdentificeerd wordt uit
de organoid drug screen / het middel niet blijkt te werken.