Transperineale laser ablatie ter focale behandeling van prostaatkanker: veiligheid en ablatie efficiëntie na radicale prostatectomie en histologische analyse

Prostaatkanker is de tweede doodsoorzaak van kanker-gerelateerde overlijdens
bij mannen. De standaard chirurgische behandeling hiervoor is radicale
prostatectomie. Mogelijke bijwerkingen van deze behandeling zijn incontinentie
en impotentie. Deze bijwerkingen zijn met name onwenselijk bij patiënten
waarbij slechts een kleine focus van prostaatkanker bestaat. Een focale
behandeling met minder bijwerkingen is om die reden gewenst. Focale laser
ablatie is een reeds onderzochte techniek ter lokale behandeling. Het nadeel
hiervan in de huidige laser systemen is dat ze slechts met een enkele fiber
tegelijkertijd kunnen werken. Dit heeft als gevolg dat fibers vervangen moeten
worden gedurende de behandeling. Dit leidt tot langere behandelduur en dus
hogere kosten. Het Echolaser® systeem is een laser ablatie systeem met vier
laser bronnen. Hierdoor kan er potentieel een groter gebied behandeld worden
zonder fiber vervanging. Dit maakt het systeem ideaal voor focale laser ablatie
van prostaatkanker, met name omdat het toegepast kan worden onder lokale
anesthesie. Het doel van deze pilot studie is om haalbaarheid, veiligheid en de
histologische ablatie efficiëntie van transperineale laser ablatie te bewijzen
door middel van een multifiber opzet in mannen met gelokaliseerde
prostaatkanker.

Het hoofddoel van het onderzoek is om de mate van histologische ablatie
efficiëntie van de behandeling van tumorcellen middels een multifiber opzet bij
mannen met prostaatkanker die ingepland staan voor een radicale prostatectomie.
Secundaire doelen zijn het bepalen van de grootte van de ablatiezone bij een
enkele of multipele gebruik van laser fibers, weefselveranderingen zichtbaar op
beeldvorming (contrast enhanced ultrasound en mpMRI) in vergelijking met de
histologische veranderingen en als laatste veiligheid en haalbaarheid van de
behandeling.

Deze studie is opgezet als een prospectieve, multicenter, interventionele pilot
studie. Het betreft een 'ablate and resect' studie waarbij transperineale laser
ablatie onder lokale anesthesie wordt gevolgd door radicale prostatectomie vier
weken na de laser behandeling. Het doel is om negen procedures te verrichten in
negen patiënten.

Alle proefpersonen ondergaan transperineale laser ablatie van de prostaat onder lokale anesthesie door middel van het Echolaser® systeem. Één of twee laser fibers worden geplaatst in de prostaat en dit heeft coagulatieve necrose tot gevolg. Meerdere fiber opzetten worden gebruikt tijdens de ablatie in opeenvolgende proefpersonen (één of twee fibers op een afstand van 5 en 10 mm van elkaar). Gedurende de behandeling wordt complete tumor ablatie beoogd, mits adequate veiligheidsafstanden worden bewaard en de tumor zichtbaar is op de gebruikte beeldvorming. Desondanks is complete tumor ablatie geen hoofddoel van deze studie.

De risico's gepaard gaande met dit onderzoek zijn gerelateerd aan de
transperineale laser ablatie procedure.
Proefpersonen zullen na de laser ablatie van de prostaat een radicale
prostatectomie ondergaan en zullen niet profiteren van de laser ablatie
behandeling. Eerdere studies, waarin laser ablatie werd toegepast om benigne
prostaat hyperplasie te behandelen, demonstreerden dat deze techniek met
minimale risico's is geassocieerd.
Meerdere voorzorgsmaatregelen zullen worden genomen om het risico voor de
proefpersoon te minimaliseren.
De fibers worden geplaatst onder continue echogeleiding ter controle van
veiligheidsmarges en gedurende de behandeling zal rekening worden gehouden met
een veilige afstand tot de rectumwand.
Verder zal de laser ablatie behandeling worden uitgevoerd met antibiotica
profylaxe om infectie te voorkomen. Daarnaast is transperineale laser ablatie
een een minimaal invasieve techniek die alleen lokale anesthesie vereist. Om
die reden heeft de proefpersoon geen aanvullende anesthesie nodig om de
behandeling uit te voeren.
Follow-up bestaat uit twee bezoeken aan de polikliniek en één telefonisch
gesprek. Gedurende deze bezoeken wordt één contrast enhanced ultrasound van de
prostaat verricht, één mpMRI van de prostaat gemaakt en worden er vragenlijsten
met betrekking tot continentie en erectiele functie ingevuld.
Al met al, transperineale laser ablatie behandeling zal de proefpersoon
waarschijnlijk geen voordeel bieden en de proefpersoon wordt blootgesteld aan
mogelijk risico's van de behandeling. Desalniettemin, de risico's van de
transperineale laser behandeling zijn minimaal door de minimaal invasieve
techniek en behandeling centraal in de prostaat. Follow-up bestaat uit één
telefonisch gesprek en twee poliklinische bezoeken, één mpMRI en één
contrast-enhanced ultrasound. Wij beargumenteren dat de histopathologische en
beeldvorming uitkomsten van deze studie een essentiële basis vormen voor
toekomstige focale laser behandeling van prostaatkanker. Om die reden is de
belasting acceptabel mits de proefpersonen adequaat zijn geïnformeerd.
Tevens is dit 'ablate and resect' principe eerder toegepast in het Amsterdam
UMC en Athene waarbij irreversibele electroporatie (IRE) als focale behandeling
van prostaatkanker de basis vormde voor toekomstige prospectieve studies.