Vibrerende sokken: een nieuwe cueing interventie voor het verminderen van bevriezing tijdens het lopen bij de ziekte van Parkinson.

Bevriezing tijdens het lopen, (Freezing of gait, FOG) is een van de meest
invaliderende symptomen van de ziekte van Parkinson (PD). De belangstelling
voor niet-medicamenteuze therapieën, waaronder externe cueing, groeit. Het
blijft echter moeilijk om deze vormen van behandeling toe te passen in de
ambulante setting, waarbij de device tegelijkertijd efficiënt en sociaal
aanvaardbaar (d.w.z. 'onzichtbaar' voor buitenstaanders) is. In dit opzicht is
tactiele cueing veelbelovend. Ons voorstel is daarom het gebruik van ritmisch
vibrerende sokken voor het verlichten van FOG in PD. De vibrerende sokken
kunnen tactiele cues bieden in een open- (vaste frequentie) of closed-loop
mehode (trilling wordt geactiveerd wanneer het lichaamsgewicht op de sok wordt
geplaatst.) We verwachten dat beide soorten tactiele cues haalbaar en effectief
zijn, waarbij tactiele cueing preferentieel is ten opzichte van auditieve
cueing, omdat deze niet waarneembaar is door omstanders.

Het testen van de klinische werkzaamheid van vibrerende sokken, een nieuwe
tactiele device, voor het verlichten van FOG bij patiënten met PD.

Met behulp van een within-subject-design, testen we de klinische werkzaamheid
van de vibrerende sokken bij PD patiënten met FOG. Het onderzoek zal worden
uitgevoerd in twee medische centra (Medisch Spectrum Twente en RadboudUMC).

Vibrerende sokken, een nieuw device voor tactiele cueing

Proefpersoon worden gevraagd twee ochtenden (max 4 uur per sessie) naar het
ziekenhuis (MST of RadboudUMC) te komen, eenmaal ON dopaminerge medicatie en
eenmaal OFF dopaminerge medicatie (>12 uur na laatste inname moment medicatie).
Tijdens beide sessies wordt de UPDRS motor score en cognitieve status (FAB and
MMSE) getest en een FOG-vragenlijst afgenomen. Ook zullen patiënten vier
verschillende looptesten uitvoeren ((1) 10 m lopen in eigen tempo, (2) draaien
tijdens lopen, (3) looptraject met smalle passages, (4) snel draaien (360
graden)) in vier verschillende condities ((1) closed-loop tactiele cueing; (2)
open-loop tactile cueing; (3) auditieve cueing; of (4) geen cueing). Deze
looptesten zullen in drievoud worden uitgevoerd, terwijl de proefpersoon het
Xsens systeem draagt voor bewegingsanalyse. Ook zullen de looptesten worden
opgenomen m.b.v video. Aan het einde van elke sessie zal de patiënttevredenheid
worden gevraagd mbv een gestandaardiseerde vragenlijst.

Het kortdurend overslaan van medicatie om een OFF status te bereiken, om hierna
de eigen medicatie te hervatten is een veelvuldig toegepaste strategie binnen
Parkinsononderzoek en is veilig voor patiënten. Parkinsonmedicatie werkt
uitsluitend symptomatisch en beïnvloedt het onderliggend ziekteproces niet. In
de OFF status bemerken patiënten een toename van Parkinsonsymptomen, wat
reversibel is op inname van medicatie. Dit is niet schadelijk voor de
gezondheid en heeft geen langetermijneffecten voor de patiënt.

Het potentiële risico van het onderzochte device is verwaarloosbaar. De
uitgevoerde looptesten zijn vergelijkbaar met de activiteiten uit het dagelijks
leven, waardoor het risico op vallen niet hoger is dan normaal. Het risico op
verergering van de symptomen is minimaal, de proefpersoon wordt subtiel
gestimuleerd om te lopen, er worden geen bewegingen geforceerd.