Onderzoek naar immuunrespons tien jaar na gele koorts vaccinatie bij ouderen (60 jaar of ouder bij primaire vaccinatie)

Het gele koorts vaccin is een levend verzwakt virusvaccin, dat subcutaan (onder
de huid) toegediend wordt in een dosis van 0,5ml. In 2008-2009 hebben de
hoofdonderzoekers een onderzoek uitgevoerd (kenmerk P07.230) waarbij de
afweerrespons op gele koorts vaccinatie bij ouderen van 60 jaar of ouder werd
vergeleken met de respons bij jongeren (18-40 jaar). De studieopzet was een
prospectief case-control onderzoek, met als primaire uitkomstmaat de
beschermende antistofrespons en viremie op vaccinatie. Het resultaat van dit
onderzoek was dat de antistofrespons in de oudere gevaccineerden trager tot
stand kwam en de viremie hoger was en langer aanhield dan in de groep jongeren.
Een gevolg hiervan is dat de oudere reiziger naar een gele koorts endemisch
land dus eerder gevaccineerd moet worden. Daarnaast ondersteunt dit resultaat
de hypothese dat de trager op gang komende afweerrespons bij ouderen een rol
speelt bij een verhoogde kans op vaccin-gerelateerde ziekte bij ouderen.

Een aantal jaar geleden heeft de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) gesteld
dat een eenmalige gele koorts vaccinatie levenslange bescherming biedt, en nu
is de vraag of dit ook geldt voor oudere gevaccineerden. Door de deelnemers
opnieuw op te roepen en hun antistoffen tegen gele koorts te meten, tien jaar
na vaccinatie, kan deze vraag beantwoord worden.

De uitkomst van dit onderzoek zal inzicht geven in de duur van bescherming
tegen gele koorts na vaccinatie bij ouderen. Deze kennis is van belang in het
kader van de huidige gele koorts vaccinatiebeleid door de WHO waarbij geen
onderscheid wordt gemaakt op basis van leeftijd en mogelijk, als gevolg
hiervan, ouderen onvoldoende beschermd op reis gaan. Ook voor de ouderen die
wonen in gele koorts endemische gebieden is het van belang te weten of zij, net
als jongeren, levenslang beschermd zijn na één vaccinatie.

Het doel is het onderzoeken van de antistofrespons 10 jaar na gele koorts
vaccinatie bij oudere personen (bij vaccinatie 60 jaar of ouder), en te
vergelijken met vaccinatie van jongeren (bij vaccinatie 18-40 jaar).

Het onderzoek is een vervolg op een klinische vaccinatiestudie uitgevoerd in
2008-2009 (GKOUD). Dat onderzoek betrof een single center, prospectief
case-control onderzoek waarbij de immunologische respons op gele koorts
vaccinatie bij ouderen (60 jaar of ouder) vergeleken met de immunologische
respons op de gele koorts vaccinatie bij jongeren (18-40 jaar). De gele koorts
vaccinatie die gegeven werd in het onderzoek week niet af van de conventionele
vaccinatie: 17D gele koorts vaccin (Stamaril). Omdat er verschil tussen de
hoeveelheid levend verzwakt virus kan optreden per vaccin-batch is destijds
gekozen om alle proefpersonen te vaccineren met een vaccin uit dezelfde batch.

Alle deelnemers uit het onderzoek GKOUD, die hiervoor toestemming hadden
gegeven, krijgen telefonisch, schriftelijk of per e-mail een uitnodiging voor
het vervolgonderzoek. Indien een deelnemer bereid is deel te nemen aan het
vervolgonderzoek, wordt of een afspraak gemaakt op de vaccinatiepolikliniek van
het LUMC, of op een locatie door de deelnemer uitgekozen, bijvoorbeeld thuis.
Ook wordt de mogelijkheid geboden om ter plaatse een buisje bloed af te laten
nemen, te organiseren door de deelnemer, en dit op te sturen naar het LUMC. Er
wordt tevens een korte vragenlijst ingevuld. Het toestemmingsformulier wordt
getekend tijdens de afspraak, of opgestuurd, indien de deelnemer zelf de
bloedafname organiseert. Uiteraard nadat de deelnemer voldoende gelegenheid
heeft gekregen eventuele vragen over het onderzoek te stellen en deze naar
tevredenheid zijn beantwoord. Per e-mail of telefoon brengen we de deelnemer op
de hoogte van zijn of haar uitslag van de gele koorts antistoftiter.

De inclusie van deelnemers zal naar schatting acht weken duren.

Te verwaarlozen risico, het onderzoek houdt voor de proefpersoon in: een
eenmalige venapunctie