Primaire doel: aantonen dat PPIs in vergelijking met placebo een effectieve behandeling zijn voor secundaire hemochromatose in een relatief groot aantal patiënten met erfelijke anemie en milde ijzerstapeling.Secundaire doelen:- vaststellen van…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Hematologische aandoeningen NEG
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
De primaire uitkomstmaat is de verandering van de LIC ten opzichte van de
uitgangswaarde na 1 jaar behandeling, vastgesteld middels MRI na 1 jaar
behandeling met esomeprazol, vergeleken met de verandering van de LIC na 1 jaar
behandeling met placebo. De LIC wordt weergegeven in miligram ijzer per gram
drooggewicht (mg Fe/g dw) na data analyse van de T2* en T1 beelden van de MRI.
Secundaire uitkomstmaten
1. Verdraagzaamheid van esomeprazol: de incidentie van bijwerkingen zal elke 3
maanden gemonitord worden tijdens de studie afspraken. Bepaling van vitamine
B12, zink en magnesium vindt jaarlijks plaats. Rapportage van luchtweginfecties.
2. Kwaliteit van leven: EQ5D formulieren, tijdsinterval 3 maanden.
3. De maatschappelijke kosten. Er zal een prospectieve kosten-effectiviteits
analyse worden gemaakt. IMCQ en iPCQ vragenlijsten, tijdsinterval 3 maanden.
4. Veranderingen in markers ijzermetabolisme:
a. Plasma hepcidine T0.
b. Serum ferritine T0, T12, T23.
5. Therapietrouw.
a. Plasma gastrine T0, T6, T12, T18, T24.
b. Tellen van de resterende capsules.
6. Noodzaak tot ijzerchelatie therapie.
Achtergrond van het onderzoek
De belangrijkste oorzaak van levensjaren met anemie in West-Europa is erfelijke
anemie. IJzerstapeling is de belangrijkste oorzaak van morbiditeit en
mortaliteit bij patiënten met erfelijke anemiën zonder chronische transfusie
regimes. Dit wordt veroorzaakt door een toegenomen opname van ijzer via het
maag-darmkanaal. Ijzerstapeling bij erfelijke anemieën is een groeiend
probleem, de implicaties worden ernstig onderschat. Veel van deze patiënten
worden behandeld met ijzer chelatoren, als deferasirox (de meest gebruikte
ijzerchelator), middelen met ernstige bijwerkingen. Veel patiënten ervaren
maag-darmbezwaren, maar ook de zeldzamere ernstigere bijwerkingen waaronder
lever- en nierfalen worden gezien. Hier bovenop komen de hoge kosten van deze
middelen en verlies aan kwaliteit van leven. De kosten in 2014 worden geschat
op 5 miljoen euro voor de voorgeschreven recepten in Nederland. IJzer opname
wordt geremd door remming van de zuurproductie in de maag. Observationele
studies suggereren dat PPIs (protonpompremmers) de ijzer absorptie verminderen.
In een recente randomized controlled trial bij erfelijke hemochromatose
reduceerde het gebruik van PPIs de noodzaak tot flebotomieën. Deze resultaten
kunnen niet volledig geëxtrapoleerd worden naar de erfelijke anemieën, maar
geven wel belangrijke aanwijzingen voor effectiviteit bij de groep patiënten
met erfelijke anemie en daarbij secundaire hemosiderose. Een veiliger
alternatief voor de ijzerchelatoren maakt het mogelijk om eerder in het beloop
van ijzerstapeling in te grijpen. Ook voor armere gebieden op de wereld, met
relatief hoge incidenties van de erfelijke anemieën waar ijzerchelatoren veelal
niet beschikbaar zijn, vormen PPIs een goedkoper alternatief.
Doel van het onderzoek
Primaire doel: aantonen dat PPIs in vergelijking met placebo een effectieve
behandeling zijn voor secundaire hemochromatose in een relatief groot aantal
patiënten met erfelijke anemie en milde ijzerstapeling.
Secundaire doelen:
- vaststellen van veiligheid en bijwerkingen van de behandeling met esomeprazol
- beoordelen van kwaliteit van lever gedurende behandeling met esomeprazol in
vergelijking met behandeling met placebo
- kosten-effectiviteit van de interventie evalueren
- vaststellen verandering in de ijzermarkers tijdens behandeling met placebo of
esomeprazol gedurende 1 jaar
- vaststellen van de noodzaak tot chelatie therapie na 1 jaar behandeling met
placebo of esomeprazol
- beoordelen van therapie trouw in een de dagelijkse praktijk
Onderzoeksopzet
Gerandomniseerde, placebo gecontroleerde trial met een cross-over design.
Onderzoeksproduct en/of interventie
12 maanden behandeling met esomeprazol 40mg tweemaal daags, 12 maanden behandeling met een placebo tweemaal daags.
Inschatting van belasting en risico
Er zijn geen extra bezoeken op de polikliniek, of extra invasieve/belastende
onderzoeken (venapunctie, MRI) noodzakelijk. Er zal extra bloed worden
afgenomen voor een gastrine en hepcidine bepaling. Iedere 3 maanden zullen 3
vragenlijsten worden ingevuld met betrekking tot kwaliteit van leven en
kosteneffectiviteit. De belasting van de patiënt beoordelen wij derhalve
minimaal bovenop het standaard behandelprotocol, naast de dagelijkse inname van
twee capsules.
Veiligheid van de behandeling met esomeparzol is één van de belangrijkste
uitkomstmaten van de studie. Tijdens de trial worden bijwerkingen gemonitord
tijdens de polikliniekbezoeken. Extra visites of contactmomenten zullen
besproken worden als noodzakelijk geacht bij een adverse event. Speciale
aandacht wordt besteed aan de interactie met andere medicamenten als aangegeven
in pragraaf 12.1h van het METC protocol.
Onze mening is dat de potentiële baat van esomeprazol in de behandeling van
ijzerstapeling zwaarder weegt dan de mogelijke risico's van de
studiebehandeling. De huidige, enige behandeling voor ijzerstapeling is ijzer
chelatie. Ijzerchelatoren kennen potentieel toxische effecten en ernstige
bijwerkingen. Esomeprazol wordt gezien als een middel met een uitstekend
veiligheidsprofiel. Wij beoordelen derhalve de mogelijke risico's van de
deelnemende patiënten als acceptabel.
Publiek
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584 CX
NL
Wetenschappelijk
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584 CX
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
o Diagnose erfelijke anemie: hemoglobinopathie (incl sikkel cel ziekte, beta-thalassemie), sideroblastische anemie, congenitale dyserytropoietische anemie of een erytrocyten enzym deficiëntie.
o Hemoglobine voor inclusie in de studie < 7.0 mmol/L
o Klinisch stabiele en relevante ijzerstapeling, gedefinieerd als onderstaande (één van criteria):
- LIC tussen 3-15 mg Fe/g zonder gebruik van ijzerchelatie therapie in de 2 maanden voor inclusie in de studie.
- OF LIC tussen 3-15 mg Fe/g met stabiele chelatie therapie (deferasirox, deferoxamine, of deferiprone) met stabiele dosering in afgelopen 2 maanden en geen verwachte reductie of verhoging van de dosis in komende 2 jaar.
o Ouder dan 18 jaar en in staat tot tekenen van informed consent.
o Minder dan 10 bloedtransfusies (eenheden) in afgelopen 12 maanden.
o Verwacht minder dan 4 bloedtransfusies in de komende 12 maanden.
o Geen splenectomie in afgelopen 24 maanden.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
o Zwangerschap.
o Lever cirrose.
o Hartfalen.
o Ernstige cardiale ijzerstapeling, gedefinieerd als een MRI T2* < 20ms.
o Ernstige ijzerstapeling in de lever, gedefinieerd als een MRI LIC > 15mg Fe/g dw.
o Verwachte slechte therapietrouw.
o Al behandeling met PPI voor start studie en geen mogelijkheid om te staken door persoonlijke of medische redenen.
o Patiënten die flebotomieën ondergaan voor ijzerstapeling.
o Actueel maagulcus, gastro-intestinaal bloedverlies of andere vormen van bloedverlies.
o Contra-indicatie voor esomeprazol gebruik.
o Gelijktijdig gebruik van clopidogrel.
o Contra-indicatie voor MRI.
o Meer dan 4 zakken bloed tijdens 1 van de behandelperiodes van 12 maanden.
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| EudraCT | EUCTR2017-003777-34-NL |
| CCMO | NL63198.041.17 |