De invloed van de menstruele cyclus op diagnosticering bij hart- en vaatziekten - The Cycle Study II

De menstruele cyclus speelt een significante rol in de gezondheid en ziekte van
vrouwen. Exacerbatie van verschillende ziektes zoals migriane, epilepsie, astma
en reumatoïde artritis in een specifieke fase van de menstruele cyclus is een
bekend fenomeen.
The kennis over menstruatiecyclus gerelateerde hart- en vaatziekten is echter
nog schaars. Dit is opvallend omdat andere cyclussen zoals het dag- en
nachtritme en de seizoenen een relatie hebben met het voorkomen van
hartklachten zoals aritmieën, inclusief paroxysmale tachycardie en
atriumfibrilleren. Ondanks dat case series en case reports geïmpliceerd hebben
dat er een relatie is tussen hartklachten en de menstruatiecyclus, is er tot nu
toe nog geen systematisch onderzoek uitgevoerd op dit onderwerp en de
associatie tussen specifieke fases van de menstruele cyclus en hartklachten
wordt niet routinematig onderzocht door zorgverleners.

Bovendien heeft eerder onderzoek aangetoond dat plasma lipiden en lipoproteinen
in gezonde vrouwen met een regelmatige menstruele cyclus lager zijn in de
luteale fase dan in de folliculaire fase. Deze veranderingen in lipide waarden
kunnen een onder- of overbehandeling veroorzaken bij vrouwen met lipide
verlagende medicatie als hun lipiden slechts in één menstruele fase worden
gemeten. Echter, tot nu toe zijn deze cyclische fluctuaties van de lipiden nog
niet aangetoond in vrouwen met hyperlipidemie.

Met dit project willen we onderzoeken of de menstruele cyclus invloed heeft op
diagnostiek bij patiënten met hart- en vaatziekten.

We gaan drie pilot studies uitvoeren:
Pilot studie 1: 32 vrouwen met gediagnosticeerd hartritmestoornis(sen)
Pilot studie 2: 221 vrouwen die een fietstest uitvoeren voor medische redenen
Pilot studie 3: 71 vrouwen met familiaire hypercholesterolemie en 71 gezonde
proefpersonen

1. Vrouwen kunnen deelnemen aan het onderzoek als ze gediagnosticeerde
hartritmestoornis(sen) hebben en een regelmatige menstruatiecyclus hebben
2. Vrouwen kunnen deelnemen aan het onderzoek als ze een fietstest uitvoeren
voor hun reguliere medische zorg in het Erasmus MC en eem regelmatige
menstruele cyclus hebben
3. Vrouwen kunnen deelnemen aan het onderzoek als ze gediagnosticeerd zijn met
of heterozygote of homozygote FH gebaseerd op DNA testen of als ze voldoen aan
de Dutch Lipid Network Criteria.

Menstruatie fase wordt bepaald door de deelnemers te vragen hun eerste dag van
helderrood bloedverlies aan de studiecoordinator door te geven en wordt 4x in
de menstruatiecyclus bevestigd met waarden van vrouwelijke hormonen in het
bloed. Voor studie 2 wordt er eenmalig bloed afgenomen op de dag van de
fietstest.
Voor pilot studie 1 wordt het bloed verzameld met vingerprik zelftests, voor
pilot studie 3 met een venapunctie.
De deelnemers wordt gevraagd om de vingerprik/bloedafname op de volgende dagen
uit te voeren:
- folliculaire fase: tussen dag 3 en 5
- tijdens ovulatie*: rond dag 14
- luteale fase: 8 dagen na ovulatie (mid-luteaal) en 2 dagen voor de verwachte
menstruatie (laat-luteaal)
* bepaald door de deelnemer met door ons meegegeven ovulatietesten

Interventies:
Pilot studie 1: deelnemers krijgen een event recorder gedurende ongeveer 4
weken (1 menstruatiecyclus). Ze houden gedurende deze periode een digitaal
dagboek bij voor hun hartklachten via een app. Bloed wordt verzameld voor het
bepalen van endogene vrouwelijke hormonen in vier fases van de
menstruatiecyclus. Een korte vragenlijst over inname van bepaalde dranken en
voedingsmiddelen wordt per mail aan de deelnemers rondgestuurd op dezelfde dag
als de
vingerprik. Ook vragen we ze om zich te wegen op de ochtend van de vingerprik.
Pilot studie 2: eenmalige bloedafname (4 EDTA buisjes van 7 mL) om de endogene
vrouwelijke hormoonwaarden en de lipiden te bepalen.
Pilot studie 3: lipide waarden in het bloed worden bepaald met venapuncties in
4 fases van de menstruatiecyclus. Op dezelfde dag als dat de vingerprik wordt
uitgevoerd, ontvangen de deelnemers een vragenlijst over hun voeding van de
afgelopen 24 uur (24 hour recall dietary survey Compl-eat) en vragen we ze om
zich die ochtend te wegen.

De event recorder aansluiting, vervanging en afkoppeling vindt plaats op de
polikliniek van Vasculaire geneeskunde in het Erasmus MC. Bloedsamples van
pilot studie 2 en 3 worden verzameld bij de centrale bloedafname in het Erasmus
MC. Vinger prik zelftesten voor pilot studie 1 worden door de deelnemers thuis
uitgevoerd.

Inclusie zal starten na goedkeuring van het studie protocol van de METC. The
totale duur van de studie is naar verwachting 1 jaar.

We verwachten een minimale belasting en een verwaarloosbaar risico.