Inference Based Approach (IBA): richting gepersonaliseerde zorg voor patiënten met de Obsessieve Compulsieve Stoornis.;Een gerandomiseerd non-inferioriteits klinisch onderzoek naar de effectiviteit en werkingsmechanismen van IBA in vergelijking met CGT.

Obsessieve Compulsieve Stoornis (OCD) is één van de meest invaliderende
psychiatrische stoornissen. De standaard psychotherapeutische behandeling,
Cognitieve Gedragstherapie (CGT) is echter niet toereikend voor ongeveer de
helft van de patiënten populatie. Bovendien zijn veel patiënten niet bereid
starten met CGT, of vallen zij voortijdig uit, omdat deze methode angst
provoceert. Een veelbelovend alternatief is de Inference Based Approach (IBA),
die even effectief als CGT lijkt te zijn, en zelfs effectiever voor patiënten
met een slechte ziekte-inzicht. De huidige studie zal deze veronderstelde
non-inferioriteit van IBA ten opzichte van CGT toetsen, zodat we patiënten dit
behandel alternatief kunnen gaan bieden. Daarbij zullen we de neurobiologische
werkingsmechanismen van beide behandelmodaliteiten onderzoeken. Van beide
behandelingen wordt verwacht dat zij verschillende effecten zullen hebben op de
connectiviteit in en tussen functionele netwerken in het brein. Tot slot is ons
ultieme doel om een belangrijke stap te zetten richting gepersonaliseerde zorg
voor OCD patiënten. We gaan dan ook op zoek naar klinische en neurobiologische
voorspellers van behandelsucces bij beide behandelvormen. Door op voorhand te
kunnen voorspellen of een gegeven individu meer baat zal hebben bij IBA of CGT,
kunnen we het demoraliserende effect van het ondergaan van ineffectieve
behandeling voorkomen.

Primaire onderzoeksvragen:
- Is IBA non-inferieur ten opzichte van CGT wat betreft het behandelen van OCD
patiënten?


Secundaire onderzoeksvragen:
- Voorspelt behandelmodaliteit verandering (vóór vs na behandeling) in neurale
netwerken, en is dit gerelateerd aan symptoom reductie en verandering in
cognitieve prestaties?
- Hebben neurale netwerk patronen voorafgaand aan de behandeling voorspellende
waarde voor behandelrespons?
- Is IBA effectiever in het behandelen van OCD patiënten met slecht
ziekte-inzicht dan CGT?
- Is IBA beter te verdragen dan CGT voor OCD patiënten?
- Wat zijn klinische en demografische voorspellers van behandel uitkomst?
- Verbetert ziekte-inzicht meer of eerder in patiënten die IBA ondergaan, dan
in patiënten die CGT ondergaan? Is verandering van ziekte-inzicht gerelateerd
aan symptoom reductie?

De huidige studie is een multicenter, gerandomiseerde non-inferioriteits trial.
Gedurende 130 weken zullen 203 OCD patiënten gerekruteerd worden die voldoen
aan de in- en exclusie criteria. Tijdens intake bij één van de participerende
gespecialiseerde GGz instellingen zullen patiënten geïnformeerd worden over de
studie en, als zij geïnteresseerd blijken, de patiënten informatiebrief
ontvangen. Ten minste een week laten worden zij gecontacteerd door de lokale
studie coördinator, zodat zij voldoende tijd hebben om te beslissen over
deelname.
Als zij willen participeren, worden ze uitgenodigd voor een baseline bezoek,
waar de in- en exclusie criteria getoetst zullen worden. De patient zal
vervolgens gerandomiseerd worden over 20 sessies IBA of 20 sessies CGT. De
randomisatie ratio is 1:1, gestratificeerd per onderzoekslocatie. Ernst van de
OCD symptomen wordt gemeten door een blinde onderzoeker tijdens baseline, na 10
sessies, na alle 20 sessies en tijdens de twee follow-up bezoeken (6 en 12
maanden na afsluiten behandeling). De patiënten vullen iedere week
zelfinvullijsten in om OCD ernst en inzicht in OCD aan te geven.

Om de werkingsmechanismen van beide behandelingen te onderzoeken, zullen 43
patiënten per behandelmodaliteit voor en na behandeling een MRI scansessie en
neuropsychologische tests ondergaan in het VU medisch centrum Amsterdam. Dit
imaging gedeelte is optioneel, patiënten zullen gevraagd worden voor deelname
tot het bovengenoemde aantal deelnemers behaald is. Geïnteresseerde patiënten
zullen na de baseline meting gescreend worden op geschiktheid voor MRI.
Daarnaast zullen 43 gezonde controles (gematched aan patiëntgroep op geslacht,
leeftijd, educatieniveau) één MRI- en neuropsychologische testsessie ondergaan,
om vergelijking met de patiëntgroep mogelijk te maken.

De IBA behandeling, een nieuwe vorm van psychotherapie, bestaat uit 20 wekelijkse sessies van 45 minuten. De behandeling wordt uitgevoerd zoals beschreven in een sessie-per-sessie-protocol , inclusief gestandaardiseerde oefeningen en huiswerkopdrachten. Elke sessie kent een standaard format, beginnend met het opstellen van de agenda en bespreken van huiswerk, gevolgd door het kiezen en uitvoeren van een nieuwe oefening. Daarna wordt de nieuwe huiswerkopdracht besproken. Het IBA model is gebaseerd op de observatie dat patiënten met OCD de drang voelen om compulsief gedrag uit te voeren, omdat zij de huidige stand van zaken niet goed beoordelen. Het model stelt dat bepaalde redeneerprocessen leiden tot verkeerde conclusies, en dat zij de patiënt afleiden van de waarneemware werkelijkheid. De IBA behandeling is erop gericht patiënten te leren zich te weren tegen het 'zuigende' en verwarrende effect van obsessief redeneren. Hen wordt geleerd om in contact te blijven met de werkelijkheid, door zich te baseren op sensorische informatie. Uiteindelijk zal hierdoor de realiteitstoetsing verbeteren, waardoor de patiënt zich realiseert dat de dwanghandeling irrelevant is, en waardoor hij/zij dit kan weerstaan.

Er zijn geen negatieve effecten bekend van het ondergaan van IBA, CGT of een
MRI scan. De belasting van de patient zal voornamelijk bestaan uit een
tijdsinvestering. De psychische belasting is ietwat hoger dan bij standaard
klinische zorg, omdat de symptomen uitgebreider uitgevraagd zullen worden. Dit
om de effectiviteit en mogelijke voorspellers van behandelsucces goed in kaart
te kunnen brengen.

Risicofactoren
1. Negatieve emoties (onrust, angst) door het ondergaan van IBA behandeling
Participanten kunnen negatieve emoties zoals onrust, angst of moeheid ervaring
tijdens de IBA behandeling, wat een bekend gevolg is van het ondergaan van elke
vorm van psychotherapie. Er is geen reden om aan te nemen dat patiënten die IBA
ontvangen méér negatieve emoties zullen hebben dan CGT'ers. Integendeel, we
verwachten dat IBA beter te verdragen is voor OCD patiënten, omdat ze geen
gebruik maakt van exposure. 2. Negatieve emoties door de afname van
meeinstrumenten (interviews en vragenlijsten)
Voorafgaand, tijdens en na behandeling zal een blinde onderzoeker eventuele
psychische klachten bespreken met de deelnemer. Dit kan confronterend zijn, net
als in standaard klinische zorg. Tijdens het onderzoek worden sympomen
uitgebreider uitgevraagd. Dit om de effectiviteit en mogelijke voorspellers van
behandelsucces goed in kaart te kunnen brengen.
3. Risico's door MRI scanner
Er zijn geen risico's bekend bij het maken van hersenscans op een 3Tesla MRI
scanner.

Procedures om risico's te minimalizeren:
1. Negatieve emoties (onrust, angst) door het ondergaan van IBA behandeling
De behandeling wordt uitgevoerd door ervaren clinici, die uitgebreid getraind
zijn op het herkennen en omgaan met negatieve emoties. Alle clinici nemen eerst
deel aan een intensieve 4-daagse IBA training. Deelnemers worden nauwlettend in
de gaten gehouden en gevraagd naar eventuele ongemakken.
2. Negatieve emoties door de afname van meeinstrumenten (interviews en
vragenlijsten)
De onderzoekers die metingen afnemen worden getraind op het herkennen van
tekenen van onrust of angst. Participanten mogen vragen overslaan als zij niet
willen antwoorden, en er worden regelmatig pauzes ingelast.
3. Risico's door MRI scanner
Een uitgebreide geschiktheids-check zal worden uitgevoerd voordat de MRI ruimte
betreden mag worden. Andere voorzorgsmaatregelen zijn onnodig.