Calorie en eiwitarm dieet als inductiebehandeling van inflammatoire darmziekten

Een veelgehoorde vraag van patiënten met inflammatoire darmaandoeningen (IBD)
is of dieet-aanpassingen zouden kunnen bijdragen aan het verminderen van hun
klachten. Tot op heden heeft de medische wetenschap hier nog niet echt een
antwoord op. Uit een recentelijk gehouden enquête onder mensen met IBD in het
Erasmus MC, gaf 68% van de ondervraagden aan dat hun klachten beïnvloed worden
door bepaalde voedingsstoffen. Tachtig procent gaf aan bereid te zijn deel te
nemen aan een studie waarin het effect van dieet op ziekteklachten wordt
bekeken, en 98% gaf aan hun dieet te willen aanpassen indien aangetoond zou
zijn dat dit dieet helpt. Hoewel al wel verschillende diëten zijn getest bij
IBD, zijn de resultaten niet eenduidig. Wel weten we dat in de Westerse landen,
inflammatoir darmlijden vaker voorkomt dan in minder ontwikkelde landen, wat
vaak wordt gewijd aan verschillen in hygiëne, maar ook aan verschillen in
dieet. Wat hygiëne en dieet met elkaar gemeen hebben, is dat ze de bacteriële
samenstelling in de darm kunnen beïnvloeden. Bij mensen met IBD is de
bacteriële samenstelling in de darm veranderd, en vind er een overdreven
immuunreactie tegen deze bacteriën plaats. Herstellen van deze verstoorde
bacteriële samenstelling middels een dieet zou dan wellicht ook een uitkomst
kunnen bieden in de behandeling van mensen met IBD. In het Erasmus MC is een
calorie- en eiwit-arm (CRPR) dieet ontwikkeld, dat in orgaan transplantatie
modellen bij de muis al binnen enkele dagen een duidelijk ontstekingsremmende
werking laat zien, en daarnaast haalbaar en veilig door mensen kan worden
ingenomen (METC nummer 2012-134). Het dieet wordt op dit moment onderzocht bij
patiënten die chemotherapie ontvangen wegens uitgezaaid coloncarcinoom. De
hypothese hierbij is dat het CRPR dieet de anti-tumor effecten van de
chemotherapie kan optimaliseren en dus effect heeft op de survival (METC nummer
15-710). In muis modellen, kort durend CRPR dieet vermindert inflammatoire mTOR
signaal pathways op een leptine afhankelijke manier. Daarnaast vermindert het
IL6 en TNFα levels, wat belangrijke cytokines zijn in de pathogenese van IBD.
Om deze redden zou een (cyclisch) CRPR dieet effectief kunnen zijn als remissie
inductie therapie bij IBD .

Primair doel:
1. De effectiviteit onderzoeken van een 4 + 3x3agen CRPR dieet als remissie
inductie therapie bij M. Crohn en Colitis ulcerosa

Secundair doel:
2 De haalbaarheid onderzoeken van dit dieet
3. De effectiviteit onderzoeken van het CRPR dieet en in de invloed ervan op
ziekte biomarkers, onder andere op het microbioom.

Patiënten met scopisch bewezen actieve milde M. Crohn of Colitis ulcerosa
zullen worden geïncludeerd. Patiënten krijgen aanvankelijk 4 dagen in de
eerste week en 3 dagen in weken 2, 3 en 4. Nadien wordt het effect geëvalueerd,
ontlasting en bloed samples zullen worden verzameld voor moleculaire en
microbioom analyses.

Deze studie onderzoekt een (cyclisch) calorie en eiwit beperkt (CRPR) dieet. Het dieet bestaat uit 70% van de dagelijkse individuele calorie behoefte en uit 20% van de individuele eiwit behoefte (30% en 80% reductie). Er zal een inductie fase plaatsvinden van 4 dagen dieet op week 0, 3 dagen dieet op week 2, 3 dagen dieet op week 3 en 3 dagen dieet op week 4.

Eerdere studies met dit dieet heeft laten zien dat het dieet veilig is en dat
mensen weinig bijwerkingen ervaren. De bijwerkingen die werden gerapporteerd
bestonden slechts uit mild gastro-intestinaal discomfort. Voordelen van het
dieet zijn onder andere de anti-inflammatoire werking en de potentiele
positieve verandering van het microbioom.