SIMBA studie: Zeven Tesla beeldvorming biomarkers voor cognitieve uitkomsten na behandeling voor een hersentumor bij kinderen

Door verbetering van behandelingen is de overleving van kinderen met
hersentumoren toegenomen. Echter, veel overlevenden van een hersentumor ervaren
neurocognitieve problemen na hun behandeling. Dit vermindert hun kwaliteit van
leven, en helaas zijn er tot op heden slechts weinig evidence-based
interventies om deze cognitieve beperkingen te verminderen. Deze cognitieve
beperkingen zijn vooral aanwezig bij kinderen die op jongere leeftijd en/of met
craniospinale radiotherapie zijn behandeld. Daarom wordt er in de wetenschap
gezocht naar methoden om radiotherapie-gerelateerde schade te voorkomen.

Er is in toenemende mate bewijs dat de vroege neurobiologische veranderingen
die optreden na de behandeling van een hersentumor het cognitief functioneren
op de lange termijn kunnen voorspellen. Dit zou betekenen dat veranderingen in
de hersenen als (bio)markers voor een kwetsbaarheid voor cognitief
disfunctioneren zouden kunnen fungeren. Kennis over vroege en sensitieve
biomarkers voor cognitieve achteruitgang is daarentegen beperkt bij kinderen
met hersentumoren. Dit betekent dat het belangrijk is om vroege (bio)markers
voor neurocognitieve achteruitgang te identificeren, zodat mogelijke
preventieve strategieën kunnen worden ingezet nog voordat deze beperkingen
optreden.

Deze studie zal hieraan bijdragen door gebruik te maken van de nieuw
ontwikkelde, high field 7Tesla (T) Magnetic Resonance Imaging (MRI) techniek,
waarmee de vasculatuur, het metabolisme en de witte stof diffusie in de
hersenen gemeten kan worden. Eerder onderzoek naar patiënten in verschillende
leeftijdsgroepen heeft uitgewezen dat de 7T MRI op een ongeëvenaarde wijze
bepaalde hersenstructuren en -functies kan visualiseren, waaronder vasculaire
laesies met resoluties kleiner dan 1 mm, hersenpulsatiliteit en metabolisme.
Daarnaast zijn degeneratie van de kleine hersenvaten en lage glutamaat levels,
zoals gemeten met de 7T MRI, geassocieerd met een slechtere cognitieve
prestatie bij volwassenen en kinderen. Bovendien zijn er reeds 7T MRI methoden
ontwikkeld om microinfarcten op te sporen in neurodegeneratieve ziekten bij
volwassenen, waarna deze methoden met succes op 3T MRI scanners (die in de zorg
worden gebruikt) konden worden toegepast. Dit suggereert dat 7T MRI technieken
structurele of functionele veranderingen in het brein kan detecteren, waarna
dit in de zorg kan worden toegepast. Deze technieken kunnen worden ontwikkeld
om als vroege, voorspellende maat te functioneren voor cognitieve beperkingen,
maar dit is nog niet onderzocht bij kinderen met een hersentumor. Met de
onderzoeksresultaten van de huidige studie kan toekomstig longitudinaal
onderzoek uitwijzen of veranderingen in de vasculatuur, metabolisme en witte
stof diffusie in de hersenen voorafgaan aan cognitieve achteruitgang of deze
versnellen. Uiteindelijk zal kennis voortvloeiend uit de huidige studie
gebruikt worden om behandeling te verbeteren en cognitieve achteruitgang te
voorkomen in kinderen met een hersentumor.

Het primaire doel van het onderzoek is om de relatie te onderzoeken tussen
neurocognitief functioneren en MRI parameters voor de vasculatuur, metabolisme
en witte stof-diffusie in de hersenen van kinderen behandeld voor een posterior
fossa tumor. Overige doelen zijn om relaties te onderzoeken tussen verdeling
van de stralingsdosis en neurocognitieve uitkomsten, en om uit te zoeken of met
de combinatie van meerdere beeldvormings modaliteiten onderscheid gemaakt kan
worden tussen overlevenden die een beter versus een slechter neurocognitief
functioneren hebben.

Monocenter observationele pilot-studie

Het betreft een non-invasieve, observationele studie. De belasting bestaat
enkel uit tijd (3 uur totaal). Deelnemers komen eenmalig naar het Universitair
Medisch Centrum Utrecht (UMCU) om een 7T MRI scan te ondergaan (1 uur) en naar
het Prinses Máxima Centrum om een neuropsychologisch onderzoek te doen (2 uur).
Deze afspraken zullen indien mogelijk op dezelfde dag plaatsvinden.
MRI betreft een non-invasieve wijze van beeldvorming, waarbij hoge magnetische
velden worden gebruikt. Deze worden over het algemeen niet geassocieerd met
ongewenste voorvallen, behalve mogelijke claustrofobie omdat de patiënt in een
smalle buis ligt. Daarnaast kunnen sommige deelnemers mogelijk ongemakken
ervaren, zoals duizeligheid of misselijkheid. Alle deelnemers hebben al vaker
een MRI-scan gehad als onderdeel van standaard zorg; daarom kunnen we patiënten
met ernstige claustrofobie excluderen.
Patiënten en ouder(s)/verzorger(s) zullen daarnaast gevraagd worden om een
neuropsychologisch onderzoek te doen en vragenlijsten in te vullen. Voor
sommige patiënten zal dit deel zijn van standaard zorg, waardoor zij voor het
huidige onderzoek minder tijd hoeven te investeren. Bovendien zullen afspraken
zo veel mogelijk gecombineerd worden met geplande afspraken voor zorg, en er
zal voldoende pauze gehouden worden. De meeste vragenlijsten kunnen thuis
worden ingevuld via het online KLIK portaal. Er zijn geen verwachte risico's
van deelname. Een mogelijk voordeel van deelname is dat ouders een samenvatting
van de resultaten ontvangen van het neuropsychologisch onderzoek en zullen
worden doorverwezen voor ondersteuning wanneer dat nodig en gewenst is. Verder
zijn er geen directe voordelen van deelname en zullen de resultaten worden
gebruikt om de zorg voor toekomstige patiënten te verbeteren.