In Balans: de (kosten-)effectiviteit van de In Balans valpreventietraining op vallen en valletsels bij thuiswonende ouderen met een verhoogd valrisico

Valpartijen zijn de belangrijkste oorzaak van letsel bij ouderen. Training door
middel van een valpreventieprogramma kan de kans op vallen en letsel
verkleinen. Ook kan een valpreventieprogramma zorgen voor meer zelfvertrouwen
bij het lopen. *In Balans* is zo*n valpreventieprogramma dat momenteel wordt
aangeboden door gecertificeerde trainers. In 2006 is er één eerdere studie
gedaan naar de effectiviteit van een 20 weken durend *In Balans* programma bij
ouderen die in een verzorgingshuis wonen. Uit deze studie bleek dat het volgen
van *In Balans* resulteerde in een verlaging van het valrisico met 61% bij
pre-kwetsbare ouderen, maar geen effect had bij kwetsbare ouderen. Op dit
moment is de *In Balans* training een 14 weken durend programma en wordt met
name gevolgd door niet- en pre-kwetsbare ouderen die thuiswonend zijn. Het
effect van *In Balans* in zijn huidige vorm is nog niet geëvalueerd. Daarom
willen we onderzoek doen naar de (kosten-) effectiviteit van *In Balans* bij
thuiswonende ouderen met een verhoogd risico op vallen. Zorgverzekeraars vragen
om bewijs naar de effectiviteit van In Balans. Als deze effectiviteit beter in
kaart is gebracht, zullen betalende partijen eerder gemotiveerd zijn om te
investeren in *In Balans*. Dit zou ervoor kunnen zorgen dat er in de toekomst
meer mensen deel kunnen nemen aan en baat kunnen hebben bij het *In Balans*
programma. De resultaten van deze studie zullen daarom
gezondheidszorgprofessionals, beleidsmakers en betalende partijen helpen bij
het tijdig en effectief voorkomen van vallen bij ouderen.

Het doel van het onderzoek is om de (kosten-)effectiviteit van het
valpreventieprogramma 'In Balans' te onderzoeken. Hierbij willen we kijken naar
het effect van 'In Balans' op het aantal vallen, valletsel, fysieke prestatie
(waaronder balans, kracht en loopsnelheid), fysieke activiteit, gezondheid en
kwaliteit van leven. Ook doen we onderzoek naar de kosteneffectiviteit vanuit
een maatschappelijk perspectief.

Dit onderzoek is een enkelblind, multicenter gerandomniseerd klinisch onderzoek
(RCT) met 12 maanden follow-up. Deelnemers worden gestratificeerd
gerandomiseerd aan de hand van hun kwetsbaarheidscore van Fried et al.. Deze
criteria zijn: laag gewicht (BMI < 18.5), lage knijpkracht, vermoeidheid (SF-36
vitality score < 75), langzame loopsnelheid en een lage fysieke activiteit. Als
een deelnemer aan geen enkel criterium voldoet, wordt de deelnemer
geclassificeerd als niet-kwetsbaar. Voldoet een deelnemer aan 1 of 2 criteria,
wordt de deelnemer geclassificeerd als pre-kwetsbaar. Als een deelnemer voldoet
aan 3 of meer criteria wordt de deelnemer geclassificeerd als kwetsbaar en
wordt geëxcludeerd uit de studie. Deelnemers worden gerandomiseerd aan de hand
van hun kwetsbaarheidsstatus (1:2 pre-kwetsbare versus niet-kwetsbare subgroep
in de interventie en controle groep).

'In Balans' is een 14 weken durend valpreventieprogramma dat wordt gegeven door een gecertificeerde fysio- of oefentherapeut die een scholing tot >In Balans> trainer heeft gevolgd. Het 'In Balans' programma wordt gevolgd in een groep van maximaal 12 mensen. De eerste 4 weken bestaan uit 1 bijeenkomst per week waarin informatie wordt gegeven over de impact die een val kan hebben op iemands leven, het doel van In Balans, bewustheid creëren over iemands valrisico en balansverstoringen, hoe om te gaan met effectieve valpreventie methoden en bekend worden met de komende trainingsweken. De overige 10 weken bestaan uit 2 bijeenkomsten per week van 1 uur waarin oefeningen gericht op balans, kracht en mobiliteit gedaan zullen worden. Deze oefeningen zijn afgeleid van de principes van Tai Chi. De controle groep krijgt geschreven algemene aanbevelingen omtrent balans, kracht en fysieke activiteit volgens de Nederlandse richtlijnen voor fysieke activiteit, opgesteld in 2017.

Voor zover de onderzoekers kunnen beoordelen, zijn er geen risico's verbonden
aan het onderzoek. Het trainingsprogramma is ongevaarlijk, maar kan eventueel
ongemakken veroorzaken. Deelnemers kunnen in het begin spierpijn krijgen als ze
oefeningen gaan doen. Deze spierpijn duurt normaal gesproken 1 tot 2 dagen.
Verder zouden de deelnemers ongemakken kunnen ervaren door het dragen van de
bewegingsmonitor. Verder is de belasting voor de deelnemers laag. De
proefpersonen die zijn ingedeeld in de interventiegroep volgen het 14 weken
durende *In Balans* valpreventieprogramma dat wordt gegeven door een
gecertificeerde fysio- of oefentherapeut die een scholing tot *In Balans*
trainer heeft gevolgd. De eerste 4 weken bestaan uit 1 bijeenkomst per week
waarin informatie wordt gegeven over vallen en valpreventie. De overige 10
weken bestaan uit 2 bijeenkomsten per week waarin oefeningen gericht op balans,
kracht en mobiliteit gedaan zullen worden. De controlegroep ontvangt
schriftelijk algemene richtlijnen omtrent fysieke activiteit. In een jaar tijd
zijn er 3 meetmomenten van ongeveer een uur, deelnemers dragen 3 maal 1 week
lang een bewegingsmonitor en hebben 1 keer in de maand een telefoongesprek van
ongeveer een kwartier met 1 van de onderzoekers. Het is belangrijk dat de
(kosten-)effectiviteit van het In Balans programma in kaart wordt gebracht,
omdat betalende partijen dan eerder gemotiveerd zullen zijn om te investeren in
het *In Balans* programma. Dit zou ervoor kunnen zorgen dat er in de toekomst
eventueel meer mensen deel kunnen nemen aan en baat kunnen hebben bij het *In
Balans* programma.