Het effect van een lage dosis transdermaal 17-β-estradiol met ritmische toediening op botturnover markers bij postmenopauzale vrouwen

Uw botten veranderen steeds. Er wordt steeds bot afgebroken en weer nieuw bot
gemaakt. Als we ouder worden, wordt er meer bot afgebroken en minder bot
aangemaakt. Dit is normaal. Wanneer er extra veel bot afgebroken wordt en
weinig opgebouwd, dan heet dit botontkalking. Mensen met botontkalking hebben
meer kans op botbreuken. Daarom is er soms een behandeling met medicijnen nodig
om de botten sterker te maken.
Het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen remt afbraak van bot. Na de
overgang wordt er veel minder oestrogeen aangemaakt. Daarom bestaat er na de
overgang een hoger risico op botontkalking. Botontkalking kan worden voorkómen
met medicijnen, bijvoorbeeld met natuurlijke oestrogenen. Als oestrogenen
worden voorgeschreven om botontkalking te voorkomen na de overgang, dan wordt
er gewoonlijk een vaste dosis voorgeschreven door de arts.
Maar tijdens de menstruatiecyclus veranderen hormoonspiegels steeds. Ook de
hoeveelheid oestrogeen in het bloed verandert steeds tijdens de
menstruatiecyclus. Tijdens de menstruatiecyclus is oestrogeen eerst twee weken
laag en daarna 2 weken hoger. We willen met dit onderzoek achterhalen of het,
ook ná de overgang, beter is om eerst 2 weken een lage dosis
oestrogeenpleisters te geven en daarna 2 weken een hogere dosis
oestrogeenpleisters te geven om de botten sterker te maken.
Naast de effecten van oestrogeen op bot, reguleert oestrogeen ook de
glucosehuishouding en het energieverbruik. Oestrogeen tekort na de menopauze
leidt tot een toename van buikvet, veranderde insuline sensitiviteit en
insuline secretie. Een meta-analyse toonde dat hormoonsubstitutietherapie met
oestrogeen voordelige effecten had op insuline resistentie en nuchtere
glucosewaarden bij postmenopauzale vrouwen. Orale hormoonsubstitutietherapie
had meer voordelige effecten dan de transdermale vorm, maar de transdermale
vorm werd alleen in een continue dosis gegeven en niet in een fysiologische
dosis. Onze hypothese is dat ritmisch transdermaal oestrogeen meer effect op de
glucosehuishouding zal hebben dan de continue vorm.
De toename van buikvet bij oestrogeen tekort komt deels door het effect van
oestrogeen op het (buik)vetweefsel. Oestrogeen therapie bij postmenopauzale
vrouwen zorgt voor verlaagde expressie van genen die betrokken zijn bij
lipogenese (bijv. LPL en FAS). Echter is het onbekend wat de effecten van
ritmisch 17-beta-estradiol zijn op transcriptie niveau. We zullen ChipSeq en
RNA seq analyses uitvoeren om het effect van ritmisch 17-beta-estradiol versus
lage-dosis en standaard-dosis 17-beta-estradiol op de transcriptionele
regulatie van subcutaan vetweefsel te bepalen.

Het doel van het onderzoek is om het effect van een lage dosis ritmisch
transdermaal 17-beta-estradiol op serum P1NP (marker for botopbouw) en CTX
(marker voor botafbraak) te bepalen, en dit te vergelijken met een continue
lage dosis 17-beta-estradiol en de standaard-dosis 17-beta-estradiol.

a. Oestrogeen in ritmische doseringen (elke maand 2 weken een lage dosis
oestrogenen en 2 weken een normale dosis oestrogenen),

Of:

b. Een vaste lage dosis aan oestrogeen.

Of:

c. De standaarddosis aan oestrogeen. Dit is hoe het medicijn gewoonlijk wordt
gebruikt om botontkalking te voorkómen.

We meten welke behandeling het beste werkt door het P1NP-gehalte (bloedwaarde
voor botopbouw) en CTX-gehalte (bloedwaarde voor botafbraak) in het bloed te
bepalen. Dit onderzoek draagt bij aan een verbeterd begrip van de fysiologische
effecten van oestrogeen op botturnover bij postmenopauzale vrouwen. Ook leidt
dit onderzoek tot nieuwe inzichten om osteoporose beter te kunnen voorkómen.

Het betreft een gerandomiseerd (niet-geblindeerd) onderzoek welke 16 weken
duurt. De deelnemers worden behandeld met 17-beta-estradiol pleisters.
De deelnemers worden gerandomiseerd in 1 van deze 3 groepen:

a. Oestrogeen in ritmische doseringen (4 weekse cyclus van 2 weken 25ug/24u
transdermaal 17-beta-estradiol, gevolgd 2 weken 50ug/24u transdermaal
17-beta-estradiol). De pleister moet 2 keer per week gewisseld worden

Of:

b. Een vaste lage dosis aan oestrogeen (pleister 25ug/24u, 2x per week
verwisselen).

Of:

c. De standaarddosis aan oestrogeen (pleister 50ug/24u, 2x per week
verwisselen). Dit is hoe het medicijn gewoonlijk wordt gebruikt om
botontkalking te voorkómen.

Het is nodig om elke 2 weken bloed af te nemen. In totaal wordt er 10 keer
bloed geprikt tijdens het onderzoek (inclusief de screening).

Tijdens de behandeling krijgen de deelnemers ook progesteron capsules ter
bescherming van het baarmoederslijmvlies (endometrium). Dosering: 100mg 1 maal
daags.

Groep 1 krijgt 2 weken een halve oestrogeen pleister (25 microgram per 24 uur), gevolgd door 2 weken een hele pleister (50 microgram per 24 uur). De pleisters worden 2 keer per week verwisseld. Dit wordt vier keer herhaald waardoor de totale behandeling 16 weken duurt. Groep 2 krijgt een halve oestrogeen pleister (25 microgram per 24 uur) die 2x per week verwisseld moet worden, gedurende 16 weken. Groep 3 krijgt een hele oestrogeen pleister (50 microgram per 24 uur) die 2x per week verwisseld moet worden, gedurende 16 weken. Alle drie de groepen krijgen ook een behandeling met progesteron tabletten. Er moet dagelijks 1 progesteron tablet worden ingenomen in de avond. Progesteron beschermt het baarmoederslijmvlies.

Mogelijke ongemakken:
Aan het begin van het onderzoek vindt er een screening plaats. Er wordt dan
gevraagd naar uw voorgeschiedenis en medicatiegebruik. Ook wordt uw lengte,
gewicht en bloeddruk gemeten en er wordt bloed geprikt (4 buisjes) er wordt een
orale glucose tolerantie test gedaan en er wordt een echo van de lever gemaakt
(fibroscan).
U vult daarnaast nog 2 vragenlijsten in over uw kwaliteit van slaap.
Tijdens het onderzoek krijgt u medicatie en wordt er bloed bij u afgenomen. Er
wordt om de week bloed afgenomen (in totaal 9 keer).
Tijdens de behandeling krijgt u een controle afspraak na 8 weken en na 16 weken
met de onderzoeksarts. Na 16 weken wordt er nog een keer een echo van de lever
gemaakt (fibroscan) en wordt er opnieuw een orale glucose tolerantie test
gedaan.

Voordelen: Meedoen met het onderzoek kan ervoor zorgen dat uw botten iets
sterker worden. Maar 16 weken behandelen is te kort om een grote verandering
teweeg te brengen. Als u overgangsklachten heeft, dan kunnen deze minder worden
tijdens de behandeling. Er zijn geen andere voordelen voor u op korte termijn,
maar op de lange termijn helpt u mee om een betere behandeling om botontkalking
te voorkomen. Tijdens het onderzoek worden er alleen natuurlijke
hormoonpreparaten gebruikt.

Nadelen: U kunt bijwerkingen krijgen van de behandeling. U kunt last hebben van
jeuk of uitslag op de plek waar u de pleister heeft aangebracht, ook kunt u
last hebben van veranderende stemming, hoofdpijn of migraine, misselijkheid,
vaginaal bloedverlies en gevoelige borsten. oestrogeen pleisters leid en niet
tot een verhoogd risico op trombose. Ook is er geen verhoogde kans op het
krijgen van kanker bij het gebruik van oestrogeen pleisters als u dit minder
dan 1 jaar gebruikt.

Vetbiopt: Deelnemers zullen wat pijn ervaren bij het aanbrengen van de lokale
verdoving middels subcutane injectie met lidocaine. Daarna is de procedure
pijnloos. Er zal na de procedure een subcutaan hematoom ontstaan op de plek van
de punctie. Mogelijke complicaties zijn bloedingen en lokale infectie op de
plek van de punctie.