Affectieve tast; verminderen van pijn bij Parkinson patienten studie 2

Pijn is een veel voorkomend probleem bij Parkinson (PD), waarbij 30-95% van de
patienten pijn ervaart. Vanwege veranderingen in de centrale pijnverwerking
compliceert PD het pijnverwerkingsproces. Pijnstudies laten zien dat patienten
met PD de sensorisch­ discriminerende aspecten (pijndrempel) en de affectieve /
motiverende aspecten van pijn (pijntolerantie) emstiger ervaren dan mensen
zonder PD. Dit wordt veroorzaakt door overactivering van regio's die betrokken
zijn bij pijnverwerking. Momenteel krijgt 50% van de patienten met PD geen
pijnbehandeling, terwijl patienten die met medicatie warden behandeld niet
altijd vermindering van ongemak melden. Daarom is de ontwikkeling van een meer
adequate behandeling belangrijk.


Recent onderzoek suggereert dat er een niet-farmacologisch altematief kan zijn
om pijn te verlichten. Een bepaald type laagdrempelige mechanosensorische
C-vezels (C-tactiele of CT-afferenten) lijkt een modulerende rol te spelen bij
pijn. De CT afferent reageert op zachte aanraking en biedt een aangename
perceptie, vandaar dat dit soort aanraking oak wel 'affectieve aanraking' wordt
genoemd. CT-afferenten kunnen warden geactiveerd door langzaam strelen, tussen
1-10 cm/s (optimale activering bij 3 cm/s), met een zachte borstel of met de
hand. lnteressant is dat uit een recente studie bleek dat PD-patienten,
vergelijkbaar met gezonde deelnemers, hogere pleasantness ratings rapporteren
voor CT-optimale aanraking in vergelijking met hogere of lagere
strijksnelheden. We veronderstellen daarom dat CT optimale aanraking wordt
waargenomen en verwerkt op dezelfde manier bij PD­ patienten als bij gezonde
controles.

De mechanismen die ten grondslag liggen aan de positieve effecten van
affectieve aanraking op pijn kunnen de volgende zijn. Het CT afferent systeem
activeert verschillende hersengebieden geassocieerd met de motiverende en
subjectieve evaluatie van aanraking. Deze gebieden zijn ook sterk geactiveerd
en belangrijk in de subjectieve waardering van pijn (pijntolerantie). Recente
studies bevestigen dat activering van de CT-afferents resulteert in
pijnverlichting bij gezonde controles. Er zijn twee manieren waarop de
CT-afferents pijnverwerking kunnen moduleren. Ten eerste treedt pijnmodulatie
op in de dorsale hoom (ruggenmerg) via een remmende verbinding die verband
houdt met CT afferente input. Dit systeem voorkomt dat de pijnstimulatie de
(sub) corticale hersengebieden bereikt die betrokken zijn bij pijnverwerking.
Ten tweede toont een fMRl-onderzoek aan dat het CT afferent systeem pijn ook op
supraspinale niveaus kan moduleren. Wanneer het CT afferent systeem wordt
geactiveerd, veroorzaakt het deactivering van regio's die een belangrijke rol
spelen bij pijnverwerking, het remmen van deze regio's moduleert de motiverende
aspecten van pijn. Zeals aangegeven, is bij PD de pijntolerantie verminderd,
dit wordt meestal veroorzaakt door overactivering van het mediale pijnsysteem.
We veronderstellen daarom dat CT optimale aanraking (affectieve aanraking) oak
de pijnervaring bij PD-patienten zal verminderen.

Samen genomen is het doel van dit project om te bepalen of CT optimale
aanraking kan warden gebruikt als een nieuwe goedkope niet-farmacologische
pijnbehandeling voor PD-patienten.

Om te bepalen of CT optimale aanraking pijnervaring vermindert in PD-patienten.

Gerandomiseerde enkelblinde controlestudie
De effectiviteit van affectieve aanraking als een behandeling voor pijn bij PD
zal worden onderzocht in een gerandomiseerde controlestudie waarin patiënten AT
of CT niet-optimale aanraking (non-AT) (placebo) krijgen. CT-afferenten (AT)
kunnen worden geactiveerd door langzaam te strelen, tussen 1-10 cm/s (optimale
activering bij 3 cm/s), met een zachte borstel of met de hand. non-AT kan
worden geactiveerd door snel te strijken rond de 18 cm/s.
Binnen dit onderzoek zullen ook het cognitief functioneren, emotioneel
welbevinden en QoL worden onderzocht. De studie is gebaseerd op een blokontwerp
dat begint met een neuropsychologisch onderzoek en pijnmetingen bij aanvang, 3
weken AT of placebo (non-AT) en een neuropsychologisch onderzoek en
pijnmetingen na de behandeling. De ernst en frequentie van pijn wordt gemeten
met de Kings Parkinson*s Disease Pain Scale (KPDPS) en de Brief Pain Inventory
(BPI) (Nederlandse versie). Bovendien zullen de deelnemers tijdens de 3-weekse
behandelingsstudie een dagboek bijhouden en de BPI invullen aan het einde van
week 1 en 2 en tijdens het neuropsychologisch onderzoek na de behandeling wordt
de BPI en KPDPS nogmaals ingevuld, wat het einde van het onderzoek zal zijn. Na
baseline neuropsychologisch onderzoek zullen de deelnemers en hun
partner/naaste instructies en demonstraties van AT of non-AT ontvangen.
Stimulatie zal worden toegepast door partner/naaste en zal twee keer per dag
plaatsvinden. De duur van de stimulatie is 15 minuten, gebaseerd op een eerdere
studie waarin naar voren komt dat pijnmetingen significant verlagen na 15
minuten aanraking. De stimulatiekant wordt gekozen op basis van de locatie van
de pijn, hierbij wordt rekening gehouden met het feit dat de aanraking op de
harige huid moet worden uitgevoerd om de CT-vezels te activeren. Naast het
effect van CT-optimale aanraking op pijn, zullen de aangenaamheidsbeoordelingen
worden gemeten met een visueel analoge schaal (VAS) voor aangenaamheid die
wekelijks zal worden gemeten. Verder wordt een mogelijke invloed op het affect
van de deelnemers gemeten met de Positive Affect and Negative Affect Scale
(PANAS) die op de eerste dag en de laatste dag van de behandeling wordt
afgenomen.

Neuropsychologisch onderzoek
Het neuropsychologisch onderzoek is gebaseerd op eerder gerapporteerde
cognitieve stoornissen bij PD- en chronische pijnpatiënten en is zoveel
mogelijk onafhankelijk van motorische vaardigheden. De beoordeling zal de
volgende instrumenten bevatten; De verwerkingssnelheid wordt gemeten door de
Symbol-Digit Modalities Test (SDMT) als een niet-motorische variant van de
Digit Symbol Coding, door de Trail Making Test (TM) (versie A) en door de
D-KEFS Color Word Interference Test kaart 1 en 2. Aandacht en executief
functioneren worden gemeten met de TMT (versie B), D-KEFS Color Word
Interference Test kaart 3,4,5 en de Word Fluency Task. Verbaal geheugen wordt
gemeten met de Rey auditory verbal learning test. Visueel gehuegen wordt
beoordeeld door de Visual Association test (VAT). Werkgeheugen wordt gemeten
door de Digit Sapn subtest van de WAIS-IV. Ten slotte zal emotioneel welzijn
worden beoordeeld met de Geriatric Depression Scale-15 (GDS-15) en de Symptom
Checklist (SCL-90) en kwaliteit van leven wordt gemeten met de 15D HRQoL
Questionnaire. Daarnaast zullen we de Snaith-Hamilton Pleasure Scale (SHAPS)
afnemen om te controleren op anhedonische symptomen.

Binnen dit onderzoek maken we gebruik van een between-subject design. Participanten krijgen dus ofwel drie weken affectieve aanraking of niet-affectieve aanraking (placebo).

De voordelen van de studie zijn mogelijke modulatie van pijnperceptie, die de
last van chronische pijn tijdens de interventie kan verlichten. Aangezien er
geen prikkels zijn, zijn er geen verdere voordelen. Daarnaast kan het ook een
positieve invloed hebben op cognitie en emotioneel welbevinden.

Alle onderzoeksprocedures zijn goed gevalideerd en met zorgvuldige screening
van proefpersonen op exclusiecriteria heeft deelname aan dit onderzoek een zeer
minimaal tot geen risico. Het is een niet-invasieve stimulatie waarbij er geen
invloed is op huidige behandelingen of medicatie. De interventie is wat
intensief qua duur en frequentie, maar dit kan voor of na ontbijt- en
dinermomenten, of (indien van toepassing) tijdens de huidige zorgtijd, wat de
belasting kan verminderen.