Zelfmanagement van stress en slaapstoornissen met eHealth applicaties voor mensen met een burn-out, stemmingsstoornis, angststoornis of psychotische stoornis

Stress is een gevestigde factor bij het ontstaan **en voortduren van burn-out
en angst-, stemmings-, psychotische en posttraumatische stressstoornissen.
Bovendien maken slaapstoornissen mensen vatbaarder voor het verergeren van de
symptomen van de aandoening. Bij mensen met psychische problemen is een hogere
(sociale) stressreactiviteit en een verminderd stressherstel aanwezig, wat nog
meer verergerd wordt door slaapstoornissen en slaaptekort. Ontspanning
vermindert stress, wat op zijn beurt de psychische symptomen kan verminderen,
het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven kan verbeteren. De last
van burn-out en psychiatrische stoornissen kan worden verminderd door
stressverlagende interventies waarvan is aangetoond dat ze de kwaliteit van
leven en het sociaal en beroepsmatig functioneren verbeteren. Hoewel de huidige
stressverlagende interventies effectief lijken, moet er rekening mee worden
gehouden dat ze mentale inspanning vergen (oftewel aandacht en concentratie van
patiënten). Deze vaardigheden zijn bij mensen met burn-out of psychiatrische
stoornissen vaak aangetast.

Om deze kloof te overbruggen is VRelax ontwikkeld. VRelax is een virtual
reality-tool voor stressvermindering. Deze tool vereist veel minder inspanning
dan traditionele ontspanningsoefeningen vanwege de meeslepende eigenschappen en
heeft een onmiddellijk effect op stress en emotionele mentale toestanden. In
deze studie wordt het korte, middellange en lange termijn effect van VRelax in
combinatie met reguliere behandelingen op symptomatisch herstel, het niveau van
sociaal functioneren, zorgconsumptie en maatschappelijke kosten in vergelijking
met reguliere behandelingen onderzocht.

Onderzoeken wat de effectiviteit en kosteneffectiviteit van het toevoegen van
VRelax aan reguliere behandelingen is op het verbeteren van functionele en
symptomatische uitkomsten bij patiënten met angst, bipolair, burn-out,
depressieve, psychotische of posttraumatische stressstoornis in vergelijking
met reguliere behandelingen met gereguleerd gebruik van ontspanningsoefeningen

Multicenter enkelblind gerandomiseerd gecontroleerd effect onderzoek met twee
armen: VRelax + reguliere behandelingen en reguliere behandelingen +
gereguleerd gebruik van ontspanningsoefeningen

VRelax is een VR-zelfmanagementtool gericht op het verminderen van stress en slaapstoornissen. VRelax kan thuis worden gebruikt zonder dat er begeleiding van een zorgprofessional nodig is. Deelnemers dragen de VR-bril op hun hoofd en hebben daarmee toegang tot de VRelax-app. De VRelax-app bevat 360> VR-video's van ontspannende natuurlijke omgevingen. De natuurlijke omgevingen bestaan uit onder andere stranden, bergen en verschillende dieren. Enkele omgevingen bevatten interactieve elementen, zoals een onderwaterspel met luchtbellen, een spel met sterren in een nachtelijke hemel en audio van ontspanningsoefeningen. Deelnemers gebruiken VRelax gedurende zes weken minimaal 20 minuten, minimaal vijf dagen per week. De interventie is vergeleken met reguliere behandelingen samen met gereguleerd gebruik van ontspanningsoefeningen. De ontspanningsoefeningen bestaan uit ingesproken teksten van ademhalingsoefeningen, spierontspanning en geleide meditatie. Het gebruik van ontspanningsoefeningen is gereguleerd (minimaal 20 minuten per dag, minimaal vijf dagen per week, voor zes weken) om ervoor te zorgen dat hetzelfde wordt gevraagd van deze deelnemers.

Metingen vinden plaats op vier verschillende tijdstippen (baseline [T0], na de
interventieperiode van zes weken [T1], 26 weken na baseline [T2] en 52 weken na
baseline [T3]).

De metingen op T0 en T1 bestaan uit vragenlijsten, interviews, lichamelijk
onderzoek (o.a. gewicht, bloeddruk, bloedafname) en fysiologische metingen in
een lab setting in het UMCG en zullen ongeveer 120-180 minuten duren.
De (online) metingen op T2 en T3 bestaan uit vragenlijsten en interviews en
zullen 100-120 minuten duren.

Deelnemers zullen gedurende zes weken minimaal één keer per dag, vijf dagen per
week, VRelax of ontspanningsoefeningen gebruiken en metingen voor en na de
sessie voltooien (20 x 5 x 6 = 600 minuten).
De dagelijkse assessment bestaat uit zes vragen en duurt 1 - 2 minuten om in te
vullen (5 x 6 x 1-2 minuten = 30-60 minuten).
Gedurende twee weken zullen deelnemers de dagelijkse slaap vragenlijst
invullen. De dagelijkse slaap vragenlijst bestaat uit vier vragen en duurt 1
minuut om in te vullen (1 x 7 x 2 = 14 minuten)

We verwachten dat de patiënten zullen profiteren van zowel VRelax tool als
gereguleerd gebruik van ontspanningsoefeningen. Bij het gebruik van VRelax is
er een klein risico op cyber sickness. Er worden geen grote adverse events
verwacht.