Modelleren van amikacine en flucloxacilline concentraties in het speeksel van neonaten die behandeld worden met amikacine en flucloxacilline

Neonaten worden vaak opgenomen op de afdeling neonatologie in verband met
verdenking op een infectie. In Nederland zijn amikacine en flucloxacilline de
eerste keus bij de behandeling van late-onset sepsis na 72u. Amikacine heeft
een smalle therapeutische breedte en daarom wordt er therapeutic drug
monitoring (TDM) uitgevoerd. Dit wordt gedaan door 2 plasmamonsters (piek- en
dalspiegel) af te nemen, wat invasief en belastend is voor de neonaat. TDM voor
flucloxacilline wordt (nog) niet uitgevoerd op routinematige basis. Echter, TDM
van flucloxacilline wordt wel overwogen als de therapie ineffectief lijkt te
zijn of het een infectie met S. aureus blijkt te zijn, i.v.m. hogere MIC's. Om
de belasting van de neonaten te minimaliseren is een niet-invasieve methode van
TDM van amikacine en flucloxacilline wenselijk.
Speeksel biedt mogelijk een geschikt alternatief voor plasma. In de literatuur
is er weinig bekend over amikacine of flucloxacilline concentraties in
speeksel. Echter, de fysicochemische eigenschappen van amikacine en
flucloxacilline lijken de distributie naar speeksel te onderschrijven. Op dit
moment loopt er een studie in het AMC, waarbij speekselconcentrations van
gentamicine (ook een aminoglycoside) worden gemonitord in neonaten. Tot dusver
lijken de resultaten veelbelovend (Mathôt, mondelinge communicatie).

Dit onderzoek heeft als doel om een correlatie tussen speeksel- en
serumconcentraties van amikacine en flucloxacilline te bepalen in verschillende
neonatele subgroepen. Er wordt een populatie PK model gefit en dit model wordt
gebruikt om de amikacine en flucloxacilline concentraties in serum te
beschrijven op basis van de speekselconcentraties.

Primaire doel:
Bepalen of speekselmonsters als alternatief voor bloedsamples gebruikt kunnen
worden voor TDM van amikacine en flucloxacilline. Om dit doel te bereiken wordt
een PK model gebouwd voor amikacine en flucloxacilline concentraties.

Secundaire doel:
Het beschrijven van de relatie tussen het speeksel PK model en het plasma PK
model.

Dit is een observationele en prospectieve studie om te onderzoeken of
speekselconcentraties van amikacine en flucloxacilline gebruikt kunnen worden
als maat voor TDM. Er wordt gebruik gemaakt van bepalingen uit speeksel,
klinisch geplande bloedspiegelbepalingen en restmateriaal, dus er vinden geen
interventies plaats.

De piek- en dalserumconcentraties van amikacine en flucloxacilline worden
bepaald volgens klinische routine. De kinderen worden niet extra geprikt voor
dit onderzoek. Waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van restmateriaal.
De speekselmonsters worden genomen met behulp van de SalivaBio Infant's Swab.
Deze watjes zijn speciaal ontwikkeld voor het afnemen van speeksel in jonge
baby's en kunnen worden vastgehouden tijdens het afnemen van speekselmonsters,
waardoor er geen risico op verstikking is. De momenten van speekselafname zijn
gepaard met gebruikelijke routine (zoals voor een voeding), zodat het kind niet
vaker gestoord wordt voor dit onderzoek.
Het onderzoek betreft een specifieke populatie met specifieke kenmerken,
waardoor uitvoering in wilsbekwame patiënten of proefdieren niet mogelijk is.
Een model, gebaseerd op volwassenen, zal onvoldoende kunnen voorspellen hoe de
concentraties van amikacine en flucloxacilline in neonaten zullen zijn, te meer
omdat er verschillen zijn in doorlaatbaarheid van de speekselklieren in beide
leeftijdsgroepen. Als speekselconcentraties een geschikt alternatief blijken te
zijn, is het in de toekomst niet meer nodig bloed af te nemen van neonaten voor
TDM van amikacine en flucloxacilline.