Sensibele reïnnervatie van de clitoris en vaginawand bij vrouwen met een lage dwarslaesie of spina bifida: de TOMAX-procedure voor vrouwen

Achtergrond: Vrijwel alle vrouwelijke spina bifida patiënten hebben een
volledige uitval van de sensibiliteit van de clitoris en vaginawand. Dit geldt
ook voor die vrouwen met lage dwarslaesies (blaasfunctie stoornis en de seksuele dysfunctie een normaal bestaan leiden. De
psychoseksuele frustratie binnen deze patiënten groep is groot. Zij kunnen
coïteren maar hebben een volledig gebrek aan sensibiliteit van de vagina en
clitoris.
Echter, dit is iets waar door schaamte weinig over gesproken wordt binnen deze
patiëntenpopulatie.
Dr. M.L.E. Overgoor is recent gepromoveerd op de reïnnervatie van de
sensibiliteit van de penis bij dwarslaesie en spina bifida patiënten middels de
zogeheten TOMAX-procedure. Hierbij wordt door middel van micro-chirurgie de
nervus ilioinguinalis (L1) uni of bilateraal aan de nervus dorsalis penis
gehecht. De tactiele en erogene sensibiliteit van de glans penis wordt hierdoor
hersteld bij patiënten met een lage ruggenmerglaesie of spina bifida. Tevens
wordt bij een deel van deze patiënten als neveneffect een betere gewaarwording
van de urine-continentie bereikt.
Dit nieuwe gevoel verbeterde de kwaliteit van het seksueel functioneren en de
tevredenheid, alsook de kwaliteit van leven.
Het succes van deze procedure voor mannen heeft de vraag vanuit de vrouwelijke
patiënten populatie doen toenemen om eenzelfde procedure bij deze vrouwelijke
patiënten categorie uit te voeren om zo sensibiliteit te verkrijgen in de
clitoris en vaginawand. Het valt te verwachten dat bovenstaande procedure,
indien deze wordt uitgevoerd bij vrouwen met lage ruggenmerglaesie of spina
bifida, ook de kwaliteit van het seksleven van deze vrouwen zal verbeteren.

Doel: Het operatief aansluiten van de nervus ilioinguinalis op de nervus
dorsalis clitoridis om daarmee sensibiliteit van de clitoris en vaginawand te
verkrijgen.

Herstel van (een deel van) het gevoel van de clitoris en/of vaginawand bij
vrouwen met een lage ruggenmerglaesie of spina bifida ( < Th12-L1) door middel
van het omleiden van de n. ilio-inguinalis naar de n. dorsalis clitoridis uni /
bilateraal.
Door het gevoel van de genitalien te herstellen bij deze vrouwen kan verwacht
worden dat de kwaliteit van de sexuele beleving en de kwaliteit van leven
verbetert.
Als neveneffect valt ook een verbetering van de urinecontinentie en
bewustwording hiervan te verwachten.

Het betreft een prospectief onderzoek, waarbij er een therapeutisch interventie
(te weten operatie) plaats zal vinden om de sensibiliteit te herstellen.
Hierbij zal er geen controle groep zijn.

Zenuw transpositie (aansluiten van nervus ilioinguinalis op de n. dorsalis clitoridis). Deze interventie vindt plaats onder locoregionale verdoving (spinaal anesthesie) of algehele narcose.

Preoperatief:
- polikliniekbezoek voor lichamelijk onderzoek/selectie
- psychologische testen via sexuologe

- Patiënten komen 4 keer voor de evaluatie/controle afspraken en de operatie:
1. de postoperatieve wondcontrole na 2weken
2. poliklinische controle na 6 maanden bij plastisch chirurg
3. poliklinische controle na 12 maanden bij plastisch chirurg
4. poliklinische controle na 18 maanden bij plastisch chirurg en sexuologe
(vragenlijst)

- Algemene complicaties die samenhangen met een operatieve ingreep.
- Verlies van gevoel in lies.
- Niet slagen van operatie (waardoor geen gevoel in clitoris zal ontstaan:
oftewel, conform uitgangssituatie)