RUTI-FREEDOM: Een multicenter gerandomiseerd onderzoek naar de effectiviteit van een digitale coach op het verminderen van het aantal urineweginfecties per jaar bij vrouwen met recidiverende urineweginfecties.

Recidiverende urineweginfecties (rUWI) behoren tot meest voorkomende bacteriële
infecties wereldwijd. Jaarlijks worden hiervoor in Nederland zo*n 20.000
vrouwen naar de uroloog verwezen.1 In eerder onderzoek toonden we aan dat deze
verwijzingen slechts zeer beperkt meerwaarde hebben, terwijl de verwachtingen
hoog zijn.2, 6
Zorginstituut Nederland (ZIN) benoemt in het Verbetersignalement
Urineweginfecties (2021) drie pijlers voor verbetering van zorg voor deze
patiëntengroep: verbeteringen in besluitvorming met shared decision making,
verminderen van onnodige diagnostiek en verminderen van antibioticagebruik.1
ZIN rapporteert dat veel patiënten open staan om spontaan herstel van een
infectie af te wachten, maar vaak niet op de hoogte zijn van deze mogelijkheid.
Uit ons eigen onderzoek blijkt bovendien dat 25% van de vrouwen niet en 50%
slechts zeer beperkt weten wat ze zelf aan preventie kunnen doen. 3,4 De
meerderheid heeft behoefte aan meer uitleg over hun aandoening en de
preventieve behandelopties.2 Een groter informatie-aanbod kan het kennisniveau
van patiënten verbeteren, maar blijkt in de praktijk lastig te verschaffen door
zorgverleners en lastig te onthouden voor patiënten. Er is een gebrek aan
toegang tot informatie voor patiënten, een gebrek aan tijd voor voorlichting en
een gebrek aan zorgverleners. Digitale coaching zou voor deze gebreken mogelijk
een oplossing kunnen bieden.

De afdeling Urologie van Isala heeft een digitale coach ontworpen en getest in
een pilotstudie. Deze eCoach, in de vorm van een applicatie op smartphone of
tablet, helpt bij het informeren van patiënten over onder andere de oorzaken
van rUWI, leefstijladviezen, preventieve en acute behandeling van
urineweginfecties en de waarde van aanvullend onderzoek. Naast deze
interactieve educatie biedt de eCoach patiënten een digitale
communicatiemogelijkheid met het ziekenhuis. Wij evalueerden de bruikbaarheid
van de eCoach met 25 vrouwen uit de doelgroep en interviewden nadien betrokken
patiënten, zorgverleners en de bij de ontwikkeling betrokken leden van het
Connected Care Center Isala.
In de pilotstudie zagen we een toename van het kennisniveau van patiënten en
een verandering in leefstijlfactoren die rUWI kunnen veroorzaken.8 Deelnemende
patiënten beoordeelden de eCoach met een 8,0 en 88% van hen zou het gebruik
ervan aan anderen aanraden. Wel zagen we dat nuances in de digitale
communicatie soms niet (volledig) overkomen, dus ook met het gebruik van een
digitale coach blijft het belangrijk om sommige zaken fysiek of telefonisch toe
te lichten. De coach vervangt de zorgverlener niet, maar is bedoeld als
hulpmiddel.
Het is momenteel nog onbekend of de eCoach daadwerkelijk leidt tot minder
diagnostiek, minder ziekenhuisbezoeken en minder antibioticagebruik. Nader
onderzoek is nodig om effectiviteit op deze onderdelen aan te tonen.

Dit onderzoek betreft een multicenter, superiority Randomized Controlled Trial
(RCT) met een follow-up periode van 12 maanden. Deelnemende patiënten worden in
een 1:1-verhouding gerandomiseerd toegewezen aan de controlegroep, die
standaardzorg krijgt zoals deze momenteel door urologen wordt verleend, of aan
de interventiegroep, die dezelfde reguliere zorg ontvangt maar daarbij
bovendien wordt begeleid door de eCoach.

Deelnemers aan de interventiegroep krijgen toegang tot een digitale applicatie waarmee patiënten zichzelf kunnen voorlichten, hun klachten en leefstijl kunnen monitoren, hun klachten kunnen beoordelen door een digitale vragenlijst in te vullen en contact kunnen opnemen met de polikliniek. Toegang tot deze applicatie wordt gegeven als aanvulling op de gebruikelijke zorg vanuit de poliklinieken urologie. Dit is dezelfde zorg als gebruikelijk in zowel de interventiegroep als de controlegroep.

Gezien het additieve karakter van de interventie en het feit dat zowel de
interventiegroep als de controlegroep de standaardzorg zoals deze door urologen
wordt verleend ontvangt, zijn er geen verwachte risico's van dit onderzoek.
De enige belasting die patiënten kunnen ervaren is de tijdsbelasting van het
invullen van een tweewekelijkse periodieke check en het invullen van een
vragenlijst aangaande hun kwaliteit van leven (10min per vragenlijst) op 3
momenten in de gehele follow-up duur van 12 maanden.