Screening, korte interventie, multidisciplinair overleg en behandelingsadvies bij opioïdmisbruik op de Spoedeisende Hulp

Sterke pijnstillers zoals oxycodon en tramadol worden in Nederland steeds vaker voorgeschreven. Helaas gebruiken sommige mensen deze medicijnen op een manier die niet is bedoeld, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen. Mensen met dit soort problemen komen regelmatig op de Spoedeisende Hulp (SEH). Dat biedt een kans om hun medicijngebruik bespreekbaar te maken en hen eventueel hulp te bieden. In dit onderzoek wordt onderzocht of het haalbaar is om deze patiënten op de SEH te screenen met een vragenlijst. Als hieruit blijkt dat er mogelijk sprake is van problematisch gebruik, volgt een kort motiverend gesprek met de behandelend arts. Daarna wordt de situatie van de patiënt besproken in een multidisciplinair overleg (MDO) met verschillende medisch specialisten. Na afloop krijgt de patiënt via de huisarts een persoonlijk behandeladvies.

Het doel van dit onderzoek is om te onderzoeken of het haalbaar is om op de Spoedeisende Hulp een nieuwe werkwijze in te voeren voor patiënten die mogelijk problematisch gebruik maken van voorgeschreven opioïden. Hierbij wordt gebruikgemaakt van een vragenlijst, een kort motiverend gesprek en een overleg met verschillende specialisten. Samen stellen zij een persoonlijk behandeladvies op. Het onderzoek kijkt of deze aanpak goed uitvoerbaar is in de praktijk, en hoe patiënten en zorgverleners deze ervaren.

Het onderzoek vindt plaats op de Spoedeisende Hulp van het LUMC. Patiënten van 18 jaar of ouder die opioïden (zoals oxycodon of tramadol) gebruiken, krijgen een vragenlijst over hun medicijngebruik. Als blijkt dat iemand mogelijk op een problematische manier opioïden gebruikt, volgt een kort gesprek met de behandelend arts. Daarna wordt de patiënt besproken in een overleg met meerdere specialisten, zoals een pijnarts, psycholoog, verslavingsarts, huisarts en SEH-arts. Zij stellen samen een persoonlijk behandeladvies op. Enkele weken later wordt met de patiënt telefonisch besproken hoe het nu gaat en hoe hij of zij het advies en de begeleiding heeft ervaren. Ook de betrokken zorgverleners vullen vragenlijsten in over hun ervaringen met deze aanpak.

In dit onderzoek wordt een nieuwe werkwijze getest voor patiënten die mogelijk problematisch opioïden gebruiken. De interventie bestaat uit drie onderdelen: een vragenlijst op de Spoedeisende Hulp, een kort motiverend gesprek met de behandelend arts, en een bespreking van de patiënt in een overleg met verschillende medisch specialisten. Op basis daarvan ontvangt de patiënt een persoonlijk behandeladvies via de huisarts.

Deelnemers vullen een korte vragenlijst in en krijgen, bij een verhoogde score, een kort gesprek met een arts. Hun situatie wordt besproken in een overleg met specialisten; zijzelf zijn daar niet bij. Na drie maanden volgt een telefonisch evaluatiegesprek. De belasting is gering en er zijn geen medische risico’s. Deelnemers zijn volwassen patiënten die opioïden gebruiken en geen kanker hebben. Deelname is vrijwillig en zonder vergoeding.