Genetische risicofactoren voor hepatotoxiciteit tijdens tuberculose behandeling.

Therapietrouw is cruciaal bij het slagen van de behandeling van tuberculose
(TB). Een onafgemaakte behandeling kan leiden tot terugkeer van de ziekte en
draagt bij aan het ontstaan van drugresistentie. Bijwerkingen hebben een
negatief effect op de therapietrouw. Standaard TB behandeling bestaat uit een
antibioticakuur van tenminste zes maanden met isoniazide, rifampicine,
pyrazinamide en ethambutol. Levertoxiciteit door anti-TB middelen (ATDH), één
van de ernstigste bijwerkingen, treedt op bij 2-28% van de patiënten. Deze
incidentie hangt af van de onderzochte populatie en de gebruikte definitie van
ATDH. Bekende risicofactoren zijn vrouwelijk geslacht, hoge leeftijd, andere
leveraandoeningen (hepatitis B/C), HIV-infectie, alcoholgebruik en
ondervoeding.
Metabolisme van TB middelen is belangrijk bij het ontstaan van ATDH en
reactieve metabolieten spelen een cruciale rol. Genetische verschillen
(polymorfismen) in biotransformatie enzymen die betrokken zijn bij het
metabolisme van TB-middelen kunnen ervoor zorgen dat bij sommige personen bv.
meer schadelijke metabolieten worden gevormd, waardoor de kans op ATDH groter
is. Een aantal polymorfismen zijn reeds geassocieerd met ATDH
(N-acetyltransferase 2, glutathion S-transferase, cytochrome P450 2E1). Het is
niet bekend wat de rol van dergelijke polymorfismen is ten opzichte van andere
risicofactoren. Ook is het niet bekend of genetische verschillen in metabolisme
van TB-middelen de variatie in incidentie tussen verschillende populaties kan
verklaren.

1. We voeren deze studie uit om te onderzoeken wat de rol van deze (en andere)
polymorfismen is ten opzichte van andere risicofactoren. Ook willen we weten of
genetische verschillen in metabolisme van TB-middelen de verschillen in
incidentie van ATDH kunnen verklaren.
2. Door meer inzicht te krijgen in risicofactoren voor leverbijwerkingen,
kunnen patiënten met een verhoogd risico op ATDH vóór behandeling
geïdentificeerd worden en mogelijk een aangepaste TB behandeling krijgen. In
elk geval moet hun leverfunctie tijdens behandeling goed bijgehouden worden.

De opzet is een case-controle studie in drie wereldregio*s met verschillende
incidentie van ATDH en verschillend voorkomen van risicofactoren: Nederland en
Engeland, Indonesië en Tanzania.
Cases zijn TB-patiënten mét leverbijwerkingen tijdens behandeling en controles
zijn TB-patiënten zonder leverbijwerkingen tijdens behandeling.

Van alle cases en controles willen we éénmalig bloed afnemen (10 ml). Het
risico hiervan is verwaarloosbaar.