Lichaamshouding en motorische verbeelding bij de ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson wordt vooral gekenmerkt door motorische stoornissen:
trillen, stijfheid, traagheid in het bewegen en bewegingsarmoede. In het
verleden werd gedacht dat er een direct causaal verband bestaat tussen de
dysfunctionerende basale kernen en de gestoorde motoriek. Echter, sinds
ongeveer 20 jaar zijn er steeds meer aanwijzingen dat motorische stoornissen
ook via een indirect verband tot stand kunnen komen.

Men heeft namelijk ontdekt dat Parkinson patiënten, naast een gestoorde
motoriek, tevens een gestoorde proprioceptie hebben. Proprioceptie is een
zintuig waarmee mensen de positie van hun eigen lichaam in de ruimte waarnemen,
zonder te kijken. Zij komt tot stand doordat kleine orgaantjes de buiging van
gewrichten en de spanning van spieren meten en doorgeven aan de hersenen.
Onderzoek wijst erop dat de stoornis in de proprioceptie bij Parkinson
patienten tot stand komt tijdens de verwerking van deze signalen in de
hersenen, en niet in de zenuwen of de spieren. Een normale proprioceptie is
essentieel voor het maken van bewegingen. Door dit onderzoek groeit het besef,
dat bij de ziekte van Parkinson een gestoorde proprioceptie bij zou kunnen
dragen aan de motorische stoornissen.

Echter, het is nog onduidelijk wat de invloed is van een gestoorde
proprioceptie op motorische planning. Daarmee bedoel ik, dat door een gestoorde
proprioceptie de uitgangspositie van het lichaam minder waargenomen wordt
waardoor een minder nauwkeurig bewegingsplan gemaakt kan worden. Verder is het
onduidelijk, welke hersenstructuren betrokken zijn bij deze stoornissen. Eerder
onderzoek door onze groep bij gezonde vrijwilligers heeft aangetoond, dat deze
koppeling tussen uitgangspositie van het lichaamsdeel en het bewegingsplan in
de posterior parietal cortex gemaakt wordt. Wij willen onderzoeken of bij
Parkinson patienten dit deel van het brein minder goed functioneert. Dat zou
inzicht geven in het ontstaanmechanisme bij de ziekte van Parkinson, en
aanknopingspunten bieden om behandelingen te ontwikkelen die op dit
hersengebied gericht zijn.

Onderzoeken of bij Parkinson patiënten een gestoorde waarneming van hun eigen
lichaamshouding leidt tot een gestoorde motorische planning, en of
hersenstructuren die daarbij betrokken zijn een afwijkende activiteit laten
zien.

observationeel onderzoek

Dit onderzoek heeft geen risico's voor de deelnamende patienten. Er is wel een
tijdsbelasting van 3 uur in totaal. Tijdens deze 3 uur ligt de patient ongeveer
1 uur in een functionele MRI scanner, waarvan hij zich ongeveer 40 minuten moet
concentreren op een taak.