Multi-locus aanpak in farmacogenetica. Toepassing in cholesterol verlagende en anti-inflammatoire effecten van statines

Multi-locus aanpak in farmacogenetica. Toepassing in cholesterol verlagende en
anti-inflammatoire effecten van statines

Farmacogenetica zoekt naar genetische verklaringen voor de verschillen in
effectiviteit van geneesmiddelen. Statines verminderen het risico op hart- en
vaatziekten met ongeveer 30% in personen met hypercholesterolemie en in
hoog-risico personen met een normaal cholesterol gehalte. Deze risicoreducties
zijn gemiddelde waarden voor mensen die zijn ingesloten in trial populaties; in
subpopulaties kunnen deze waarden verschillen. Statines werken zowel door het
verlagen van het cholesterol als via andere pleiotrope effecten zoals
anti-inflammatoire effecten.

Het doel van dit onderzoek is het bestuderen van polymorphismes (SNPs) in genen
die een rol spelen bij de cholesterol verlagende en bij de anti-inflammatoire
eigenschappen van statines om verschillen in de werkzaamheid van statines te
voorspellen. Een tweede doel is het testen en verbeteren van statistische
methoden die gebruikt kunnen worden bij de analyse van multi-locus
farmacogenetische data.

In een cohort van mensen met hypercholesterolemie (totaal cholesterol >=5.0
mmol/l of gebruik van cholesterol verlagende geneesmiddelen) in de
population-based PHARMO (Pharmaco Morbidity Record Linkage System) database zal
een geneste case-controle studie worden uitgevoerd. In de PHARMO database zijn
apotheekgegevens beschikbaar (onder andere naam geneesmiddel, dosering, datum
van aflevering, doseringsschema, duur van gebruik en voorschrijver) van een
representatieve groep Nederlandse apotheken. Deze apotheekgegevens zijn
gekoppeld aan een nationale registratie van ziekenhuis ontslag gegevens (LMR).
In deze LMR data zijn de diagnostische gegevens volgens de ICD-9-CM codering
opgenomen en de procedures die tijdens ziekenhuisopname zijn uitgevoerd (sinds
1985). Op dit moment wordt het geneesmiddelgebruik van 2.000.000 personen in 25
gebieden in Nederland vastgelegd in PHARMO, additionele klinische informatie is
beschikbaar omdat er een koppeling is met gegevens uit huisartsen praktijken en
gegevens uit klinische laboratoria.
Mogelijke deelnemers zullen benaderd worden door hun eigen apotheek. Ze zullen
worden gevraagd om het informed consent formulier te tekenen en een vragenlijst
in te vullen over cardiovasculaire risicofactoren en ziekte geschiedenis.
Verder zal gevraagd worden of de personen een speekselmonster willen afnemen om
cellen te verzamelen voor DNA-extractie.

De proefpersonen zal gevraagd worden om celmateriaal af te staan middels een
speekselmonster. Dit kan de patient zelf doen. Verder zal de patient worden
gevraagd een vragenlijst in te vullen wat ongeveer een half uur in beslag zal
nemen. Dit kan thuis gebeuren. Aangezien het celmateriaal op erfelijke
eigenschappen onderzocht zal worden kan dit voor de patient belastend zijn ivm
eventueel toekomstig risico op ziekten, en verzekerbaarheid. Echter, de
bevindingen zullen niet aan de patient worden meegedeeld.