De effecten van emoties op symptomen bij fibromyalgie en de modulerende rol van fysiologie en emotieregulatie. Een experimenteel onderzoek.

Fibromyalgie is een veelvoorkomende aandoening die gepaard gaat met chronische
pijn in het hele lichaam en nevensymptomen zoals vermoeidheid. De aandoening is
medisch onverklaard en er is veel onduidelijkheid over instandhoudende en
versterkende factoren van de symptomen van fibromyalgie. Emoties kunnen zo'n
factor zijn. Naar buiten gerichte emoties zoals boosheid zouden de pijn kunnen
versterken, terwijl naar binnen gerichte emoties zoals verdriet zouden kunnen
leiden tot minder pijn en een versterking van de vermoeidheid. De invloed die
emoties hebben op symptomen kan afhangen van fysiologische activatie. Boosheid
gaat gepaard met een toename van noradrenaline, wat leidt tot een toename van
pijn bij fibromyalgie. Het is onduidelijk of emoties bij patiënten met
fibromyalgie en controles tot eenzelfde fysiologische activatie leiden.
Individuele verschillen in hoe mensen in het dagelijkse leven omgaan met hun
emoties (emotieregulatie) kan eveneens het verband beïnvloeden tussen emoties
en symptomen. Emotieregulatiestijlen hangen net als emoties samen met
fysiologische activititeit en met symptoomrapportage. Suppressie van emoties,
alexithymie en het binnenhouden en uiten van boosheid zouden het verband tussen
emoties en symptomen kunnen versterken, terwijl het verband minder sterk of
afwezig zou kunnen zijn bij mensen die hun emoties uiten or herevalueren.

Het onderzoek heeft tot doel om te toetsen of de emoties boosheid en verdriet
invloed hebben op pijn en vermoeidheid bij vrouwelijke patiënten met
fibromyalgie en vrouwen uit de algemene bevolking en of fysiologische
reactiviteit en individuele verschillen in emotieregulatie deze verbanden
beïnvloeden.
Het onderzoek beoogt de volgende vraagstellingen te beantwoorden:
a) Leidt geïnduceerde boosheid tot verhoogde pijnrapportage en een verlaagde
pijngrens en pijntolerantie bij vrouwelijke patiënten met fibromyalgie en tot
afnamen in pijnrapportage en een verhoogde pijngrens en pijntolerantie bij
vrouwen uit de algemene bevolking?
b) Leidt geïnduceerd verdriet tot sterkere vermoeidheidstoenamen bij
vrouwelijke patiënten met fibromyalgie dan bij vrouwen uit de algemene
bevolking?
c) Leiden geïnduceerde boosheid en verdriet tot verhoogde sympathische en
parasympathische activiteit en verschilt deze fysiologische activatie tussen
patiënten en vrouwen uit de algemene bevolking?
d) Kan verandering in symptoomrapportage worden voorspeld uit sympathische en
parasympathische reactiviteit?
e) Hebben individuele verschillen in emotieregulatie invloed op de samenhang
tussen emoties en symptomen?

Het onderzoek heeft een quasi-experimenteel cross-over design en duurt per
deelnemer 2 uur. Reiskosten worden vergoed. Het experiment bestaat uit een
baselineperiode en drie 'counterbalanced' condities (herbeleven van een
neutrale, boosheids- en verdrietige situatie). Gedurende alle condities worden
noninvasieve continue fysiologische metingen gedaan van hartslag, bloeddruk en
impedantie, worden emoties en symptomen gerapporteerd en worden met een
pijnmeting (oplopende elektrische stroom) de zintuiglijke drempel, pijndrempel
en pijntolerantiegrens bepaald.

Onderzoeksdeelnemers wordt gevraagd om zich een neutrale, boosmakende en verdrietige gebeurtenis uit hun eigen leven te herinneren en er worden herhaaldelijk pijnmetingen gedaan om de zintuiglijke drempel, pijndrempel en pijntolerantiegrens te bepalen.

Het onderzoek wordt geacht geen risico's voor de deelnemers met zich mee te
brengen. Er worden negatieve emoties geïnduceerd, maar dit betreft situaties
die de persoon zelf selecteert. De bepaling van pijndrempels en pijntolerantie
is in onderzoek bij chronische pijnpatiënten zonder problemen toegepast.
Bovendien kunnen onderzoeksdeelnemers op ieder moment tijdens het experiment
van deelname afzien en vindt er een debriefing plaats na afloop van het
experiment.