Het gebruik van functionele transcraniele doppler-echo en repetitieve transcraniele magneet stimulatie voor de bepaling van taal lateralisatie. Een vergelijking met functionele MRI.

Functionele MRI (fMRI) is de hedendaagse standaard voor het meten van taal
lateralisatie. FMRI maakt gebruik van magnetische eigenschappen van bloed,
waardoor hersenactiviteit in beeld gebracht kan worden. Echter, vanwege enkele
beperkingen lijken lijken er andere technieken te verkiezen boven fMRI.
Functionele Transcraniele Doppler echo (fTCD) meet taal lateralisatie a.d.h.v.
veranderingen in de snelheid van de bloed doorstroming van de arteriae cerebri
media. In omringende landen is de bruikbaarheid van deze techniek voor bepalen
van lateralisatie uitvoerig gevalideerd en vergelijkbaar met fMRI. Ook
repetitieve Transcraniele Magneet Stimulatie (rTMS) lijkt bruikbaar voor de
bepaling van taal lateralisatie. Bij deze techniek wordt d.m.v. een magnetisch
veld verhoging of vermindering van oppervlakkige hersenactiviteit veroorzaakt,
zolang een magneet die tegen de schedel wordt aangehouden in werking is. Door
tijdelijk de spraak van een proefpersoon te verstoren, kan bepaald worden in
welke hersenhelft de taalgebieden zich bevinden. Ook van deze
onderzoekstechniek is de mogelijke bruikbaarheid al aangetoond.

1) repliceren van eerdere onderzoeksgegevens welke vergelijkbare bruikbaarheid
in taal lateralisatie onderzoek van fTCD met fMRI aantonen. 2) onderzoeken of
rTMS een vergelijkbare bruikbaarheid heeft voor taal lateralisatie onderzoek
als fTCD en fMRI

Het onderzoek bestaan uit 5 onderdelen: 1) bepalen van handvoorkeur a.d.h.v.
meetschaal. 2) Taaltaken m.b.t. functionele lateralisatie: Word Production-taak
en een Remote Associate taak. Beiden meten rechter hemisfeer functie. 3)
Bepaling van taal lateralisatie m.b.v. fMRI scan. De proefpersoon ligt in de
scanner en voert een taaltaak uit. Op een scherm dat zich in de scanner tunnel
bevindt wordt een letter geprojecteerd, afgewisseld door een rustperiode. In de
periode dat de letter op het scherm aanwezig bedenkt de proefpersoon woorden
die met die letter beginnen. Dit activeert cerebrale taalgebieden, wat aan de
hand van een verandering in de bloed oxygenatie wordt gemeten. 4) bepaling van
taal lateralisatie m.b.v. fTCD. Tijdens een vergelijkbare taaltaak als boven
beschreven wordt de hersenactiviteit aan de hand van de verandering in de
doorstroomsnelheid van de grote bloedvaten in de hersenen gemeten met
functionele Transcraniele Doppler echo. 5) bepaling van taal lateralisatie
m.b.v. rTMS. Hierbij wordt ligging van de taalgebieden gemeten worden door de
spraak tijdelijk te verstoren met de Transcraniele Magneet stimulatie. Hierbij
telt de proefpersoon enkele minuten op en af tellen waarbij er volgens een vast
schema geprobeerd zal worden dit te verstoren.

MRI wordt al 20 jaar in ziekenhuizen toegepast. Er zijn geen nadelige gevolgen
van bekend. Verblijf in de scanner tunnel kan onaangenaam zijn. Echo-doppler
wordt al vele tientallen jaren toegepast kent geen bijwerkingen en is
risicoloos. RTMS is een techniek die regelmatig wordt toegepast in onderzoek en
de behandeling van psychiatrische ziektebeelden. Een van de bijwerkingen van
rTMS zijn spiertrekkingen in het gezicht of lichte hoofdpijn. Deze klachten
verdwijnen meestal spontaan of na inname van een pijnstiller zoals paracetamol.
Anekdotisch kan een te sterke behandeling een epileptische aanval opwekken (Dit
is wereldwijd voorgekomen bij 6 gezonde vrijwilligers). Echter, sinds
systematische toepassing van de veiligheidsregels zoals beschreven door
Wasserman (1998) komt dit niet meer voor.