Kataplexie versus REM-slaap atonie: een neurofysiologische studie

Narcolepsie is een aandoening van het centrale zenuwstelsel, die wordt
gekenmerkt door overmatige slaperigheid overdag in combinatie met
aanvalsgewijze spierverslapping. Deze aanvallen worden 'kataplexie' genoemd en
treden met name op bij emoties. Hoe kataplexie tot stand komt, is onbekend en
er zijn dan ook uitsluitend empirische behandelingen voor.
De huidige theorie stelt dat kataplexie een abnormale uiting is van de
verlamming die iedere gezonde persoon iedere nacht ondergaat tijdens
droomslaap, de zogenaamde REM-slaap atonie. Er zijn aanwijzingen dat tijdens
deze laatste vorm van verlamming de zenuwcel in het ruggenmerg die
verantwoordelijk is voor het tot stand komen van spierspanning, het
alpha-motorneuron, direct wordt geremd en daardoor tijdelijk niet prikkelbaar
is. Of ditzelfde mechanisme ook verantwoordelijk is voor kataplexie, is
onbekend.

Wordt de spierverslapping tijdens kataplexie en REM slaap veroorzaakt door
pre- of postsynaptische inhibitie ? Met andere woorden: wat gebeurt er met de
H-reflex en en Magnetic Evoked Potential tijdens REM-slaap en kataplexie ?

In een proefopstelling zullen 15 narcolepsie-patiënten en 15 controles
elektrische stimulatie van een zenuw in de knieholte ondergaan om de H-reflex
te meten. Hiernaast zullen met een magneetspoel boven het hoofd de
hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor het aansturen van de benen,
kortdurend worden geactiveerd. Deze technieken zullen gecombineerd bij alle
deelnemers worden toegepast tijdens de slaap, bij de narcolepsiepatiënten
tevens tijdens kataplexie. Hiermee wordt informatie verkregen over de
prikkelbaarheid van het alpha-motorneuron in deze situaties.

De gebruikte meettechnieken worden al lange tijd wereldwijd toegepast en zijn
veilig. De belasting voor de proefpersonen zal met name bestaan uit een
mogelijk enigszins onderbroken nachtrust gedurende de slaapregistratie.
Aangezien de narcolepsie-patiënten gevraagd wordt hun medicatie gedurende 2
weken te staken, bestaat bij hen tevens de kans op toename van de kataplexie.
Dit is echter reversibel zodra de medicatie wordt hervat en er is geen risico
op blijvende nadelige lichamelijke gevolgen