Farmacogenetische tests in de kliniek: is een analyse van het TPMT genotype een kosten-effectieve behandelingsstrategie?
Een eerste prospective gerandomiseerde gecontrolleerde trial in het kader van het Nederlandse gezondheidssysteem.

Farmacogenetica beoogt de optimalisering van de behandeling van patiënten met
geneesmiddelen, door genetische factoren bij de keuze van (de dosering van) het
medicijn te betrekken. Hierdoor kunnen bijwerkingen worden voorkomen en de
effectiviteit van de behandeling worden verbeterd. Een belangrijke test is de
genotypering van thiopurine S-methyltransferase (TPMT) voorafgaand aan een
thiopurine-behandeling. Een hoge frequentie aan bijwerkingen (15-50%) bij deze
behandeling, waaronder levensbedreigende beenmergsuppressies, maakt regelmatig
onderzoek van orgaanfuncties en aantallen bloedcellen van de patiënten
noodzakelijk. Door bepaling van genetische afwijkingen in TPMT kan een gedeelte
van de beenmergsuppressies worden voorkomen.

In deze studie zal worden onderzocht of TPMT genotypering voorafgaand aan
behandeling van patiënten met *inflammatory bowel disease* (IBD) met thiopurine
kosteneffectief is.

In een prospectief gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek (RCT) zullen 1000
patiënten onder behandeling met thiopurine worden onderzocht.

Na randomiseren zal de genotypering bij 500 patiënten worden uitgevoerd. De behandelende artsen ontvangen vervolgens een advies voor de thiopurine dosering. De overige patiënten worden volgens het standaard protocol behandeld.

De patienten ondergaan een extra venapunctie, die door ervaren personneel zal
worden uitgvoerd en daarom als low-risk kan worden ingeschat. Elke patient zal
een dagboek bijhouden, 1 week lang voorafgaand aan het klinische onderzoek om
behandelingsrespons vast te stellen. Over de duur van de studie zullen de
uitgaven m.b.t. behandeling van de ziekte worden bijgehouden en zullen een
aantal vragenlijsten worden ingevuld. Er is mogelijk een effect te verwachten
op het behandelingsresultaat, omdat de personen in de interventiegroep opgrond
van hun genotype op een lagere dosis thiourine worden gestart.
Een mogelijk voordeel van deelname aan de studie is de verlaging van het risico
op myolosuppressie, een bijwerking van de behandeling, doordat de interventie
groep opgrond van genotype op een lagere startdosis thiopurine kan worden gezet.
Indien de kosten-effectiviteitsstudie voor de farmacogenetische test een
positief resultaat laat zien, kunnen ook andere patienten (met Crohn en colitis
ulcerosa) op thiopurine behandeling van de test gebruik maken.