Metabolieten in liquor cerebrospinalis als marker voor de ernst van progressieve post-hemorrhagische ventrikel dilatatie bij premature neonaten

Post-hemorrhagische ventrikel dilatatie (PHVD) als complicatie van
intraventriculaire bloeding bij premature neonaten kan leiden tot verminderde
perfusie van hersenweefsel met als gevolg ischemische schade en latere
psychomotore stoornis. De therapie bestaat uit reductie van ventrikel dilatatie
door intermitterende evacuatie van liquor cerebrospinalis (CSF) via puncties
van een subcutane ventriculair catheter reservoir (SVCR). Verhoogd
hersen-specifieke eiwitten in CSF zijn gerelateerd aan cerebrale schade. Het is
te verwachten dat er een relatie bestaat tussen de concentratie van
hersen-specifieke eiwitten en glucose in CSF enerzijds en de ernst van PHVD en
de psychomotore ontwikkeling anderzijds. Deze relatie is nooit eerder
onderzocht. Indien deze relatie kan worden aangetoond, kan de concentratie van
deze stoffen in CSF gebruikt worden om het optimale tijdstip voor het starten
van therapie te bepalen en de prognose te voorspellen. Het is de bedoeling om
deze relatie te bestuderen uit de CSF die afgenomen is uit de studie
"Randomised PHVD treatment study: a multicentre randomised controlled trial of
low versus high threshold treatment in preterm infants with progressive
posthaemorrhagic ventricular dilatation", die sinds april 2006 is gestart.
Premature neonaten met progressieve PHVD worden gerandomiseerd in lage of hoge
drempel. Bij lage drempel wordt de therapie gestart bij reeds matige PHVD en
bij hoge drempel bij ernstige PHVD. Zowel de therapie als de streefwaarde van
de therapie (de mate van ventrikel dilatatie) zijn voor beide groepen gelijk.

Vraagstelling van het onderzoek:
1. Is de concentratie van hersen-specifieke eiwitten in CSF hoger bij neonaten
die behandeld zijn na een hoge drempel in vergelijking met neonaten die
behandeld zijn na een lage drempel?
2. Is er een verband tussen enerzijds de concentratie van hersen-specifieke
eiwitten, glucose en lactaat in CSF en anderzijds de mate van ventrikel
dilatatie, VP-drain plaatsing en de psychomotore ontwikkeling op de leeftijd
van 2 jaar?

Het afgenomen CSF wordt verzameld op dag 1 en daarna 2 x per week in de eerste
2 weken en 1 x in de derde week na de start van intermitterende puncties van
SCVR. Cel aantal, totaal eiwit, glucose en lactaat worden in eigen NICU
bepaald; hersen-specifieke eiwitten (S100, NSE, GFAP, NFL, MBP, Tau) worden in
UMC St Radboud Nijmegen bepaald. De mate van ventrikel dilatatie wordt
tegelijkertijd bepaald met cerebrale echografie. Wel of geen plaatsing van VP
drain wordt genoteerd. De psychomotorische ontwikkeling op 2 jaar wordt bepaald
met Bayley Scales of Infant Development. De relatie tussen enerzijds de
concentratie van hersen-specifieke eiwitten en glucose in CSF en anderzijds de
therapie drempel, de mate van ventrikel dilatatie, VP drain en psychomotore
ontwikkeling zal onderzocht worden met correlatie analyse.

Er is geen extra belasting of risico. De CSF en de gegevens over cerebrale
echografie en de Bayley test zijn reeds beschikbaar uit de *Randomised PHVD
treatment study*.