Het effect van calorische vestibulaire stimulatie op gestoorde zelf-gerelateerde cognitie na psychotrauma en gedwongen migratie.

EMDR (Eye Movement Desensitisation and Reprocessing) is momenteel een van de
meest effectieve instrumenten voor het behandelen van psychotraumata. Hoe het
werkt is nog onbekend; men denkt dat sensorische stimulatie van twee kanten een
orientatierespons opwekt in het brein, die weer een activatie van het
episodisch geheugen veroorzaakt. Met name de verwerking van het zelfbeeld in
het episodisch geheugen wordt beïnvloed waardoor het door het trauma in
negatieve zin veranderde zelfbeeld vervangen wordt door een positiever, meer
adaptief zelfbeeld. Helaas confronteert dit de patiënt ook met traumatische
herinneringen, waardoor de methode niet geschikt is voor meer kwetsbare en/of
zieke patiënten.

Daarmee is de methode ook ongeschikt voor een groot deel van de asielzoekers en
vluchtelingen vanwege hun onzekere leefsituatie en omdat velen last hebben van
psychiatrische comorbiditeit. Toch hebben juist gedwongen migratie en
psychotrauma effect op het zelfbeeld. Sommige patiënten in de kliniek bedekken
zelfs hun spiegel om zichzelf niet te hoeven zien; de meerderheid geeft
desgevraagd aan een aanzienlijke discrepantie te voelen tussen hun spiegelbeeld
en het beeld dat zij zelf van zichzelf hebben.

Nagaan of calorische vestibulaire stimulatie een effect heeft op deze vormen
van gestoorde zelfherkenning c.q. -beleving dat vergelijkbaar is met de
effecten die beschreven zijn bij patiënten met vergelijkbare cognitieve
problemen na neurologische schade aan hun brein.

Het (pilot)onderzoek is gebaseerd op een interventie, is dubbelblind,
placebo-gecontroleerd en gerandomiseerd.

Toepassing van de interventie en de controle interventie gebeurt in
gerandomiseerde volgorde. Datzelfde geldt voor de beoordeling van de videotapes
die van de confrontatie met het eigen spiegelbeeld worden gemaakt.

De proefpersonen zijn volledig van de studieopzet op de hoogte, maar weten niet
welke de controle interventie is en welke de beoogde interventie. Datzelfde
geldt voor de verpleegkundige die de interventie toepast.

Degenen die de tapes beoordelen, zijn evenmin op de hoogte welke interventie
aan de opgenomen confrontatie vooraf is gegaan.

Zowel de linker als de rechter uitwendige gehoorgang van de proefpersonen wordt gespoeld met tapwater op kamertemperatuur, met behulp van een plastic spuit met luer lock. De spoeling van de linker gehoorgang is de controle interventie, althans bij rechtshandige proefpersonen. De effectiviteit van de interventie blijkt als ze gevolgd wordt door een nystagmus, die degene die de interventie doet kan waarnemen. Vervolgens wordt de proefpersoon geconfronteerd met het eigen spiegelbeeld, door kortdurend in een spiegel te kijken. Deze confrontatie hoeft in principe niet langer te duren dan enkele seconden. Degenen die zich onvoldoende kunnen uitdrukken in het Nederlands of in het Engels, worden bijgestaan door een tolk. Voordat de interventie wordt toegepast, wordt de deelnemers gevraagd een spiegelconfrontatie te ondergaan zonder interventie vooraf, als basismeting.

1. Alvorens te kunnen deelnemen, moeten de patiënten een otoscopie ondergaan
bij de huisarts, om te kunnen beoordelen of hun trommelvlies intact is
(perforatie is een exclusiecriterium) en om een evt overmaat aan oorsmeer te
verwijderen.
2. Vervolgens ondergaan ze een confrontatie met de spiegel zonder voorafgaande
interventie.
3. Daarna volgen de interventie en de controle met spiegelconfrontatie.
4. Na iedere confrontatie volgt een score en een kort interview.

Iedere sessie duurt ongeveer twintig minuten, met minimaal een uur pauze tussen
de sessies.

Het spoelen van de oren kan een draaiduizeling veroorzaken, met evt een
kortdurend gevoel van misselijkheid. Een onoordeelkundig uitgevoerde otoscopie
kan de uitwendige gehoorgang beschadigen of in uitzonderlijke gevallen zelfs
een perforatie van het trommelvlies veroorzaken.

Confrontatie met de spiegel kan angst veroorzaken, die mogelijk een tijdelijke
toename van de psychiatrische klachten kan veroorzaken.