Imitatie, gevoeligheid voor signalen, complementair gedrag en samenwerken bij kinderen en adolescenten met een autisme spectrum stoornis

Autisme spectrum stoornissen zijn ontwikkelingsstoornissen waarbij de sociale
tekorten als meest kenmerkend en meest beperkend gezien kunnen worden. Al vroeg
in de ontwikkeling blijken mensen met ASS minder *oog* te hebben voor het
gedrag van anderen en stemmen zij minder af op het gedrag van de ander. Recent
zijn aanwijzingen gevonden voor de aanwezigheid van een mirror neuron system
(MNS) dat mogelijk een basis vormt voor de begrips- en afstemmingsproblemen bij
mensen met ASS. Het MNS wordt gevormd door visuomotor (spiegel-) neuronen die
zowel bij het zien als bij het uitvoeren van doelgericht gedrag actief worden.
Volgens de hierop gebaseerde Simulatie Theorie begrijpen wij het gedrag van de
ander doordat het waarnemen van het gedrag van de ander bij de waarnemer
dezelfde hersengebieden activeert als wanneer de waarnemer deze acties zelf zou
hebben uitgevoerd. Er treedt dus simulatie op van de acties van de ander.
Kenmerken van de taak of van de omgeving bepalen of responsacties een imitatie
dan wel aanvullend (complementair) moeten zijn, of dat er samenwerking verwacht
wordt. Een minder actief MNS ligt in experimentele settings ten grondslag aan
het slechter functioneren op imitatietaken. Betrokkenheid van het MNS bij
complementaire taken, joint action taken en gevoeligheid voor biologische
signalen wordt verondersteld. In het dagelijks leven zal een minder actief MNS
kunnen leiden tot tekorten in sociale vaardigheden en/of gedragsproblemen. Het
gedetailleerd in kaart brengen van de kerndefecten bij mensen met ASS
problematiek en het onderzoeken van mogelijke verklaringsmodellen, zal leiden
tot een snellere en efficiëntere detectie, en wellicht in de toekomst,
behandeling van deze problemen.

Deze studie heeft tot doel toetsing van de hypothese dat personen met ASS
onvoldoende in staat zijn het gedrag van de ander te *lezen* en mede als gevolg
daarvan op dat gedrag af te stemmen op anderen, leidend tot sociale en/of
gedragsproblemen.
Deze hypothese zal getoetst worden met behulp van de volgende aspecten:
- Imitatie: vergeleken met normalen zijn kinderen en jeugdigen met ASS minder
goed in staat tot imiteren en is dit gerelateerd aan gedrags- en/of sociale
problemen.
- Complementair gedrag: vergeleken met normalen zijn kinderen en jeugdigen met
ASS minder goed in staat hun gedrag aan te passen aan de eisen van de situatie
en is dit gerelateerd aan gedrags- en/of sociale problemen.
- Gevoeligheid voor signalen: normale kinderen en jeugdigen hebben een bias in
gevoeligheid voor signalen (gevoeliger voor biologische dan voor symbolische
signalen); kinderen en jongeren met ASS hebben deze bias niet en dit is
gerelateerd aan gedrags- en/of sociale problemen.
- Joint action: vergeleken met normalen hebben kinderen en jeugdigen met ASS
meer problemen met het samenwerken en is dit gerelateerd aan gedrags- en/of
sociale problemen.

- Controle- en experimentele (computer)taken: IQ-test, reactietijdtaken,
imitatietaken, complementaire taken en joint action taken. Een reactietijd taak
om een bias in gevoeligheid voor biologische signalen aan te tonen.

- Gedragsvragenlijsten om probleemgedrag in kaart te brengen.

- Vergelijking van resultaten bij ASS groep versus controlegroep, gematched op
leeftijd, sexe en IQ.

Het meedoen aan het onderzoek houdt in het doen van computertaken gedurende 2
uur. Deze taken zijn niet mentaal of fysiek vermoeiend en de meeste kinderen
zullen het leuk vinden om mee te doen.
Het IQ zal bepaald worden. Aan ouders/verzorgers zal gevraagd worden een
vragenlijst in te vullen over het gedrag van het kind of de jeugdige.
Er zijn geen risico's aan het meedoen met het onderzoek verbonden.
Het betreft een onderzoek naar variabelen die mogelijk het (sociale)gedrag van
kinderen en jeugdigen negatief beïnvloeden en kan derhalve alleen bij kinderen
en jeugdigen plaatsvinden.