Vermindert coffeïne de door dipyridamole geinduceerde bescherming tegen ischemie-reperfusie schade?

Dipyridamol heeft verschillende farmacologische eigenschappen, waaronder:
fosfodiesterase-remming, remming van de nucleoside transporter (ENT1) en het
wegvangen van vrije zuurstof radicalen. Met name de remming van de nucleoside
transporter is uitgebreid onderzocht bij mensen in vivo. Gezien het effect van
dipyridamol komen wij tot de volgende hypothese: dipyridamol beschermt tegen
ischemische reperfusie schade door het beschermende effect van endogeen
adenosine te versterken. Dit werd bevestigd door recent onderzoek met ons
onderarm-model van ischemische reperfusie schade met annexine A5 scintigrafie
als eindpunt parameter. In dit onderzoek bleek dipyridamol een beschermend
effect te hebben tegen ischemische reperfusie schade. Hoewel in dit onderzoek
duidelijk is aangetoond dat dipyridamol een significante remming ex-vivo van
ENT1 bewerkstelligt, zou het beschermende effect mogelijk nog kunnen berusten
op een van de andere werkingsmechanismen van dipyridamol.
Caffeine is een krachtige antagonist van de adenosine receptoren. Recent werd
aangetoond dat caffeine het beschermende effect van ischemische
preconditionering kan beperken.

De interactie van caffeine en dipyridamole bij ischemie-reperfusie schade
onderzoeken.

Alle proefpersonen krijgen gedurende 7 dagen 2x200mg dipyridamol per os. Op de
7de dag (waarbij het de laatste 24-uur het niet is toegestaan caffeine houdende
dranken te gebruiken) bezoeken de proefpersonen ons onderzoekscentrum. Hier
krijgt de proefpersoon intraveneus caffeine (4mg/kg) ofwel placebo toegediend.
Hierna start ischemisch inspanning van de niet dominante onderarm tot 50% van
de maximale kracht gedurende 10 minuten. Direct hierna wordt 400MBq technetium
99m gelabeld rh-annexine A5 toegediend als maat voor de ischemische schade. Na
1 en 4 uur worden met een gamma camera opnames gemaakt van beide handen.

De helft van de vrijwillligers krijgt coffeine 4mg/kg intraveneus toegediend voorafgaand aan de ischemische inspanning, de andere helft krijgt een placebo (NaCl 0,9%).

Deze studie wordt uitgevoerd op het Clinical Research Centre Nijmegen, onder
direct medische toezicht van de proefpersonen. Alle medewerkers van het CRCN
zijn getraind in BLS inclusief het gebruik van een voorhandezijnde automatische
defibrillator.
Bij de toediening van dipyridamol, caffeine of placebo zijn geen ernstige
bijwerkingen te verwachten. Dipyridamol kan in de eerste dagen van toediening
hoofdpijnklachten geven.
De ischemische inspanning van de onderarm kan resulteren in spierpijn, dit is
echter geheel reversibel na reperfusie.
Het toedienen van radioactief gelabeld annexine A5 stelt de proefpersonen bloot
aan een effectieve stralingsdosis kleiner dan 5 mSv. Dit is ruim binnen de
toegelaten waarden voor stralingsbelasting bij onderzoek bij mensen.
Deelname aan dit onderzoek heeft op geen enkele wijze invloed op toekomstige
diagnostische of therapeutische interventies met behulp van rontgen of
radioactiviteit. Vrijwilligers mogen wettelijk maar eens per 2 jaar
participeren in een studie waarin gebruik gemaakt wordt van radioactiviteit.
In theorie is een allergische reactie bij toediening van Annexine A5 mogelijk.
Tot nu toe is dit nog nooit voorgevallen.