Meten van bevriezen tijdens het lopen bij patienten met de ziekte van Parkinson

Het plotseling **bevriezen* tijdens het lopen is een veelvoorkomende oorzaak
van vallen bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Om dit bevriezen optimaal
te behandelen is een tijdige en betrouwbare herkenning van bevriezingsepisodes
noodzakelijk. Dit is ook nodig om nader onderzoek te kunnen doen naar de
onderliggende mechanismen die bevriezen veroorzaken. Het is echter moeilijk
gebleken bevriezen betrouwbaar op te wekken in de dagelijkse klinische
praktijk. Door voorspelbare *hindernissen* (zoals strepen op de vloer) te
plaatsen verbetert bevriezen, terwijl we in een pilot studie toevallig
observeerden dat Parkinson patiënten vaak bevriezen als ze een onverwachte
hindernis moeten ontwijken. Daarnaast is lopen bij mensen met Parkinson sterk
afhankelijk van visuele terugkoppeling; het lopen verbetert bij het zien van
bijvoorbeeld strepen op de vloer en verslechtert bij het naderen van een doel
of het lopen door een nauwe doorgang.

Een laboratoriumtest te ontwikkelen waarmee bevriezen op een betrouwbare wijze
kan worden opgewekt, gebruikmakend van voorspelbare en onverwachte hindernissen
en veranderingen in visuele terugkoppeling.

Tijdens het lopen op een gemotoriseerde lopende band met aangebouwde
hindernismachine, wordt bevriezen gemeten tijdens het lopen in de volgende
condities: ongehinderd, met voorspelbare hindernissen, met onverwachte
hindernissen, met plotseling opzij kijken, met strepen op de vloer en met
virtuele onvoorspelbare obstakels.
In het eerste experiment wordt vergeleken hoe vaak het bevriezen optreedt
tijdens het normale lopen en tijdens lopen met voorspelbare en onverwachte
hindernissen. Hierbij voorspellen we dat onverwachte hindernissen de bevriezing
zullen opwekken, terwijl verwachte hindernissen de bevriezing zullen
verminderen.
In het tweede experiment willen we bevriezen opwekken door veranderingen in het
gezichtsveld aan te brengen tijdens het lopen. Hierbij onderzoeken we hoe vaak
bevriezen optreedt bij plotseling opzij kijken, bij visuele voorspelbaar
terugkerende strepen op de vloer en bij het vermijden van virtuele obstakels,
aangeboden middels 3-dimensionale virtuele realiteitstechnieken.

Deze experimenten worden op twee verschillende ochtenden verricht om patiënten
met en zonder medicatie te meten: éénmaal wordt er gemeten na het innemen van
de ochtendmedicatie en éénmaal voor het innemen van deze medicatie; na een
nacht *onttrekking*. De volgorde van de testen is gerandomiseerd.

Het risico om te vallen tijdens de studie wordt voorkomen door patiënten over
de loopband te laten lopen in een parachute harnas dat aan het plafond zit
vastgemaakt. Elke conditie duurt 10 minuten, waardoor patiënten zes keer 10
minuten moeten lopen. Inclusief rustperiodes en voorbereiding duurt het
experiment 2* uur. Dit wordt op een tweede ochtend herhaald; éénmaal met,
éénmaal zonder medicatiegebruik.