Invloed van de voedingsgebruiken bij jonge kinderen op de preventie van coeliakie: de mogelijkheden van inductie van glutentolerantie bij kinderen met genetische predispositie voor coeliakie. De nederlandse voedings interventie studie

Coeliakie is een chronische aandoening veroorzaakt door hypersensitiviteit op
sommige van de meest voorkomende eiwitten (gluten) in het dieet van de Europese
populatie. Ongeveer 1% van de Europeanen (2.5 miljoen personen) heeft coeliakie
en het is de meest voorkomende voedselintolerantie in Europa.
Als coeliakie herkend is, hebben coeliakie patienten beperkt toegang tot
veilige voeding en er is geen causale therapie voorhanden. De voorgestelde
studie is onderdeel van het Europese multicenter project PREVENTCD,
gesubsidieerd door de Europese Commissie FP-6-2005-FOOD-4B; contract no: 036383.
Het algemene doel van PREVENTCD is om significant het aantal personen dat aan
Coeliakie in Europa lijdt te verminderen, door primaire preventie strategieen
voor Coeliakie te ontwikkelen. Deze voorgestelde studie vertegenwoordigt de
Nederlandse bijdrage aan de voeding interventie studie van PREVENTCD.
De hypothese van deze studie is dat het mogelijk is om tolerantie voor gluten
te induceren bij kinderen met een verhoogd risico voor coeliakie door de
introductie van kleine hoeveelheden gluten tijdens de periode van borstvoeding.

1. De ontwikkeling van een primaire preventie strategie voor coeliakie bij
kinderen in hoog-risico families voor deze ziekte door de inductie van orale
tolerantie vooor gluten.
2. Identificatie van de immunologische mechanismen betrokken bij de initiatie
van de aberrante immuunrespons op de introductie van gluten in het dieet van
zuigelingen die een genetische predispositie hebben voor coeliakie.
3. Identificatie van de factoren in de vroege dieet history die betrokken zijn
bij de aberrante respons op gluten bij kinderen.

Dit is een Europese, multicenter, dubbel blinde, prospectieve, gerandomiseerde
voedsel interventie studie

De Nederlandse Coeliakie Vereniging zal haar leden met coeliakie die in de komende maanden een baby verwachten (kind of broer/zus) uitnodigen om te participeren. Informed consent zal door de lokaal verantwoordelijke arts aan de ouders/verzorgers gevraagd worden. Genotypering voor de met coeliakie geassocieerde risicofactoren, inclusief de sterk geassocieerde HLA-DQ2 en/of DQ8 factoren, zullen bepaald worden in navelstrengbloed na de geboorte. De kinderen met HLA-DQ2 en/of DQ8 zullen blind gerandomiseerd worden in de groep voor >tolerantie inductie voor gluten> of in de >controle> groep. Minstens 6 maanden borstvoeding wordt STERK geadviseerd voor alle kinderen. Op de leeftijd van 4 maanden zal geprobeerd worden tolerantie inductie te bereikden met de dagelijkse inname van 1 g. meelpoeder (100 mg gluten) voor een periode van 8 weken. Aan kinderen uit de controle groep zal gedurende deze 8 weken geen gluten gegeven worden maar 1 g. lactose als placebo interventie. Compliance zal betracht worden door middel van interviews of huisbezoek. De kinderen zullen strict gevolgd worden. Op 7 vastgestelde momenten wordt 5 ml bloed afgenomen waarmee gescreend kan worden op coeliakie specifieke antilichamen, phenotypische karakterisatie van 20 markers die lymfocyt activatie en regulatoire Tcel inductie indiceren, en waarmee gemonitored ka worden of een gluten-specifieke T cel respons specifiek voor coeliakie plaatsvindt Kinderen met antilichamen die sterk verdacht zijn voor coeliakie of met een kinische verdenking op coeliakie zal een dunne darm biopsie worden aangeboden voor de diagnose van coeliakie vast te stellen.

Zie protocol pagina 23 tot en met 30
Mogelijke belasting voor participanten:
- Ouders/verzorgers zouden zich angstig kunnen voelen wanneer zij de brief
lezen waarin zij uitgenodigd worden om deel te nemen aan de studie, omdat deze
beschrijft dat zijn/haar kind een hoog risico op coeliakie heeft.
- Families, waarin het kind verhoogde waarden van de serologische marker AtTG
heeft die suggestief zijn voor actieve coeliakie, kunnen zich ook ongerust
voelen als zij wachten op verder onderzoek. Hiervoor wordt deze wachtperiode zo
kort mogelijk gehouden.
- De dunne darm biopsie om coeliakie te bevestigen of uit te sluiten is een
kwalitatief hoogwaardige methode voor diagnose en complicaties zijn bijzonder
zeldzaam. Toch is, tijdens de procedure, enig ongemak veelvoorkomend.
Een biopsie wordt alleen gedaan als daar een medische indicatie voor is en NIET
slechts voor de studie op zich. Deze kinderen zouden ook in normale niet-studie
omstandigheden een biopsie ondergaan.
- Een database systeem wordt gebruikt voor de opslag van alle bevindingen:
bijvoorbeeld de resultaten van de bloed sample analyses en de antwoorden op de
vragenlijsten; wat sommige families zorgen zou kunnen baren. Echter, informed
consent is benodigd voor het kind geincludeerd mag worden in de studie en de
database en alleen een kleine groep researchers heefttoegang tot deze database.
Indien het kind en/of de ouders de participatie wensen te beëindigen zal de
identiteitscode direct verwijderd worden.
Voordelen voor participanten:
Ontdekken coeliakie voor de start van de klinische manifestaties. Hierdoor kan
direct gestart worden met een glutenvrij dieet en de negatieve lange termijn
complicaties van actieve coeliakie voorkomen worden.
- In de immunologisch geïdentificeerde en gediagnosticeerde subgroep van
kinderen zal de klinische manifestatie gedetecteerd worden in een vroeg
stadium, waardoor zo snel mogelijk gestart kan worden met een glutenvrij dieet.
- De kinderen die, met dank aan de studie, zo vroeg mogelijk geclassificeerd
kunnen worden als *geen verhoogd risico op het ontwikkelen van coeliakie*, zal
de angst en verwachting voor het ontwikkelen van coeliakie bespaard blijven.
- De kleine groep kinderen met signalen van gluten sensitiviteit, bewezen door
de aanwezigheid van coeliakie antilichamen in het serum maar zonder evidente
dunne darm lesies, zullen voordeel hebben bij de geplande follow-up door een
kinder gastroenteroloog.