Betrouwbaarheid en validiteit van de VragenLijst Extreme Kokhalsreflex (VLEK) - ontwikkeling van een meetinstrument voor kokhalsproblematiek in een tandheelkundige behandelsetting

In het kader van een efficiënte en zorgvuldige intake vullen mensen die
verwezen zijn naar het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT) van het UMCG
voorafgaand aan de kennismaking een pakket vragenlijsten in, gericht op
algemene gezondheidstoestand, eventuele psychosomatische klachten en op hun
tandheelkundige angst. De informatie uit deze lijsten helpt de behandelaar
tijdens het eerste gesprek gerichte vragen te stellen.
Het CBT behandelt regelmatig mensen met kokhalsproblematiek: deze mensen kunnen
niet of nauwelijks worden onderzocht en behandeld, waarbij ook het aanmeten of
dragen van een prothese problematisch kan zijn. Zij krijgen kokhalsneigingen
zodra zij dichtbij of in mond worden aangeraakt, soms tot braken aan toe. Een
vragenlijst voor deze problematiek ontbreekt echter, zowel in Nederland als in
het buitenland. Er is dan ook behoefte aan een instrument dat enerzijds in
staat is onderscheid te maken tussen mensen die vanwege hun kokhalsreflex niet
of nauwelijks een tandheelkundige behandeling kunnen ondergaan, en mensen die
daar geen problemen mee hebben. Anderzijds bestaat behoefte aan een instrument
dat in staat is een effect van psychologische behandeling van deze problematiek
vast te stellen.
Een dergelijk instrument zou een nuttige en nodige aanvulling vormen op het
huidige vragenlijstenpakket ten behoeve van de intake.

Doel van dit onderzoek is de ontwikkeling van een valide en betrouwbaar
meetinstrument dat in staat is te onderscheiden in welke mate de kokhalsreflex
van een patiënt een tandheelkundige behandeling in de weg staat, en dat in
staat is het effect van een kokhalsbehandeling te evalueren.

Driemalige afname van vijf schriftelijke vragenlijsten, gecombineerd met een
viermalige uitvoering van een kort onderzoek rond- en in de mond.

Beide experimentele groepen krijgen standaardinformatie in groepsverband, 30 minuten. Een groep van 20 mensen met kokhalsproblematiek krijgt een psychologische behandeling van 5 x 3 kwartier, bestaande uit graduele exposure in vivo.

Het invullen van de vragenlijsten vergt ongeveer een half uur per keer. Het
onderzoekje rond- en in de mond duurt ongeveer vijf minuten. Zodra de
proefpersoon hierbij tekenen van kokhalzen vertoont, wordt de betreffende
handeling door de tandarts gestopt.
Al met al betekent deelname aan dit onderzoek voor een proefpersoon een geringe
tijdsinvestering en zijn er redelijkerwijs geen risico*s. De behandeling ter
vemindering van de kokhalsproblematiek kent geen medisch risico, mede gelet op
het exclusiecriterium: ASA-score hoger dan 2.