Effectonderzoek naar de toepassing van domotica in kleinschalige groepswoningen voor mensen met dementie.

De Gezondheidsraad heeft berekend dat er per jaar zes verpleeghuizen moeten
worden bijgebouwd om de toenemende vraag naar zorg voor mensen met dementie het
hoofd te kunnen bieden. Het wonen in grootschalige instituten strookt echter
niet met de woonwensen van ouderen. Mede om die reden ontstaan de laatste jaren
naast de verpleeghuizen ook steeds meer kleinschalige groepswoningen voor
mensen met dementie. Verwacht wordt dat in de toekomst niet zondermeer aan de
toenemende vraag naar deze voorzieningen kan worden voldaan, vanwege personele
tekorten en de constante druk op de zorg om kosten te besparen. Om tegemoet te
kunnen komen aan de wensen en behoeften van ouderen met dementie zijn
aanvullende c.q. ondersteunende maatregelen noodzakelijk.
Woonhuisautomatisering, ook wel domotica genoemd, is één van de maatregelen die
een kwaliteitsverbeterende of kostenbesparende rol kan hebben. Omdat deze
toepassing nog niet eerder onderzocht is bij deze doelgroep in kleinschalige
groepswoningen wordt een effectonderzoek voorgesteld.

Doel van het onderzoek is na te gaan wat de effecten zijn van domotica op
degenen die er gebruik van maken: bewoners en personeel. Ook wordt onderzocht
in hoeverre domotica het risico van schade aan de gezondheid zodanig kan
verminderen dat het gebruikt kan worden als alternatief voor traditionele
vrijheidsbeperkingen. Daarnaast wordt nagegaan in hoeverre wet- en regelgeving
en financiële middelen de invoering van domotica mogelijk belemmeren. Ook zal
het onderzoek inzicht geven in de arbeidsproductiveit van personeel ten gevolge
van de invoering van domotica.

In de studie wordt een pretest/posttest controlegroep design met
gerandomiseerde groepen (RCT) gehanteerd. Bewoners worden op basis van nummer
op de wachtlijst/volgorde van binnenkomst steeds in groepen van zes, met een
vergelijkbare variatie in hulpbehoevendheid, toegewezen aan de groepswoningen.
Vervolgens worden de woningen door middel van loting toegewezen aan de
experimentele conditie (groepswoning met domotica) of de controle conditie
(groepswoning zonder domotica). Een maand nadat de laatste bewoner van de
groepswoning is ingestroomd, zal de voormeting plaatsvinden. Twee maanden later
vindt de nameting plaats. Aan het eind van de interventieperiode worden
semi-gestructureerde interviews afgenomen bij bewoners en medewerkers. De
interviews hebben onder meer ten doel om de kwaliteit van leven en functioneren
van bewoners te evalueren.

De interventie in dit onderzoek bestaat uit de toepassing van domotica in kleinschalige groepswoningen voor mensen met dementie. De domoticavoorzieningen bestaan uit de volgende onderdelen: - Omgevingsbesturing: bewegingssensoren, afstemmen van licht, zonnewering, kooktoestel beveiliging, looproute verlichting; - Bewaking: dwaaldetectie, tijdbewaking, camerabewaking, intercomfunctie bij ingang; - Alarmering: akoustische bewaking, passieve alarmering en brandalarm. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van leefcirkels waarbinnen bewoners zich vrij kunnen bewegen zonder het risico te lopen per ongeluk te verdwalen. Per bewoner kan een (individueel) profiel worden ingevoerd in het monitoring-systeem. Door het instellen van het profiel kunnen verschillende zaken als verlichting, verwarming, alarmering, zonwering en zelfstandig toiletbezoek, omvang leefcirkels of een combinatie van deze variabelen aan de behoefte van het individu worden aangepast.

De belasting door deelname aan het onderzoek voor de bewoners met dementie
(twee keer een vragenlijst van een uur en een interview van een half uur in een
periode van 4 maanden) is ons inziens voor de personen met dementie minimaal
en levert ons inziens geen risico op. De vragenlijsten worden afgenomen door
daarvoor speciaal getrainde interviewers. Ook voor het personeel dat in de
groepswoningen werkzaam is, is de belasting beperkt (zij vullen over maximaal
zes bewoners en over zichzelf tijdens de voormeting en de nameting enkele
vragenlijsten in). Het risico voor het personeel is ons inziens eveneens nihil.