De effecten van een valtraining op de valernst bij gezonde ouderen

Vallen is een groot probleem bij ouderen, met verstrekkende gevolgen zowel
lichamelijk als psycho-sociaal. Om vallen te voorkomen zijn verschillende
valpreventieprogramma*s ontwikkeld. Ondanks het succes van deze programma*s in
het terugdringen van valincidenten, zijn niet alle deelnemers valvrij na
afloop. Tot nu is er weinig bekend over val trainingen waarin ouderen
deelnemers leren hoe ze veilig kunnen vallen, zodat blessures, zoals fracturen,
voorkomen kunnen worden.
In het door de Sint Maartenskliniek, met NWO-SOW subsidie, ontwikkelde
valpreventieprogramma *Vallen Verleden Tijd*, is valtraining één van de
onderdelen. Deze valtraining is gebaseerd op oosterse vechtsporten waarbij de
belangrijkste onderdelen hoofdbescherming en het gebruik van roltechnieken
tijdens het vallen zijn.
Uit onderzoek blijkt dat valtechnieken ontleend aan oosterse vechtsporten de
krachten op het bot bij neerkomen kunnen verminderen indien uitgevoerd door
ervaren vechtsporters enngeren na een korte training. Uit ervaring met
valtraining in het *Vallen Verleden Tijd* programma is bekend dat de ouderen in
staat waren deze technieken te leren. Er is echter nog geen evaluatieonderzoek
gedaan naar de valvaardigheid van ouderen na de valtraining. Verder is ook niet
bekend of de ouderen de valtechnieken ook nog kunnen uitvoeren enige tijd nadat
de valtraining gestopt is.

Het doel van dit pilot onderzoek is het evalueren van een valtraining bij
gezonde ouderen op de reductie van de krachten op de heup bij neerkomen. Ook
zal de valvaardigheid een half jaar na deelname gemeten worden om te bepalen of
deelnemers deze valtechnieken nog steeds adequaat kunnen uitvoeren.

Experimenteel Interventie onderzoek zonder controle groep

Een valtraining bestaande uit 5 bijeenkomsten van 30-45 minuten waarin valtechnieken gebaseerd op oosterse vechtsport worden geoefend, in voor- zij en achterwaartse richting. Er wordt wekelijks geoefend in groepjes van 8-10 personen.

Deelname aan dit project heeft voor de proefpersonen het voordeel dat ze
valtechnieken leren waarmee ze de ernst van een val kunnen reduceren. Ook wordt
verwacht dat door het leren vallen de angst voor het vallen afneemt. Deelname
heeft minimale risico*s. De valtraining wordt langzaam opgebouwd. Het vallen
wordt eerst geoefend op een dikke valmat, en daarna, bij juiste uitvoering, op
judomatten. De opbouw en inhoud van de valtraining is gelijk aan die van het
*Vallen Verleden Tijd* valpreventieprogramma . In de beoordeling van dit
programma voor een voorgaand valpreventie project bij ouderen is door de
medisch ethische commissie van de Sint Maartenskliniek geoordeeld dat er geen
sprake is van verhoogd risico. Tijdens de metingen, die voor les 1 en na les 5
en een half jaar na deelname plaats vinden, in het laboratorium van de Sint
Maartenskliniek (RD&E) worden de zijwaartse val vanaf kniehoogte uitgevoerd op
judomatten (zoals tijdens de training). Bij personen zonder osteoporose zal een
val vanaf kniehoogte op judomatten geen risico met zich meebrengen. Maar voor
extra veiligheid en veiligheidsgevoel van de deelnemers, zal er tijdens de
metingen een heupbeschermer worden gedragen. De metingen duren een half uur per
keer.