Een gerandomiseerde dubbelblind placebo gecontroleerde studie met als doel om (A) de optimale dosering van vitamine K vast te stellen voor suppletie, en (B) vast te stellen of complicaties van de antistollingsbehandeling met vitamine K antagonisten verminderen door de suppletie van vitamine K.

Antistollingsbehandeling met vitamine K antagonisten (VKA) is geïndiceerd ter
voorkoming en behandeling van veneuze en arteriële trombo-embolieën en behoren
tot de meest voorgeschreven medicijnen in Nederland.
Er kleven echter belangrijke nadelen aan de behandeling met VKA: de smalle
therapeutische breedte en de grote variabiliteit van de gevoeligheid voor VKA.
Een belangrijke oorzaak voor de wisselende gevoeligheid voor VKA is de
wisselende intake van vitamine K (Franco et al, 2004; Cushman et al, 2001; Khan
et al, 2004; Sconce et al, 2005; Schurgers et al, 2004; Rombouts et al, 2007).
Als een mogelijke andere oorzaak wordt gedacht aan polymorphismen van de genen
voor de enzymen CYP2C9 en VKORC1 (Limdi et al, 2007).

VIKS-2A:
Het vaststellen van de optimale dosering vitamine K voor suppletie om een zo
stabiel mogelijke antistolling te verkrijgen.
VIKS-2B:
Het vaststellen of suppletie met de optimale dosering van vitamine K uit de
VIKS-2A studie effect heeft op het reduceren van het aantal complicaties van
antistollingsbehandeling met VKA.
Het vaststellen van de mogelijke invloed van polymorphismen van CYP2C9 en
VKORC1 op de gevoeligheid voor VKA en vitamine K suppletie.

Gerandomiseerde, dubbelblinde placebo gecontroleerde trial.

VIKS-2A: 400 patiënten die beginnen met een antistollingsbehandeling met VKA zullen worden gerandomiseerd over 4 gelijke groepen: 3 groepen met capsules die verschillende doses vitamine K bevatten (100 microgr., 150 microgr. en 200 microgr.) en een groep met een placebo. De geschatte looptijd van deze studie is 6 tot 12 maanden. VIKS-2B: 2200 patiënten zullen worden gerandomiseerd over 2 gelijke groepen: 1 groep met capsules die de gevonden optimale dosis vitamine K uit de VIKS-2A studie bevat en 1 groep zal worden behandelend met een placebo. De geschatte looptijd van deze studie is tussen de 24 en 36 maanden.

Aan het begin van de studie zal, naast de bloedafname voor de INR controle,
extra bloed worden afgenomen voor genetisch onderzoek naar CYP2C9 en VKORC1.
Deze monsters zullen volledig geanonimiseerd worden. Aangezien deze afname
plaatsvindt tijdens de reguliere bloedafname vormt dit geen extra belasting
voor de patiënt.
In studie VIKS-2A zullen patiënten na 8 tot 12 weken na het starten met de
studiemedicatie gezien worden door de onderzoeker waarbij vooral de compliantie
wordt gecontroleerd en gekeken wordt of de patiënt nog steeds achter verdere
deelname aan de studie staat. In studie VIKS-2B zal dit waarschijnlijk twee tot
drie maal gebeuren.
In studie VIKS-2B zal ook de vitamine K status van patiënten worden
vastgesteld. Het is echter nog niet zeker of dit d.m.v. bloedonderzoek of
vragenlijsten zal gebeuren. In het geval van bloedonderzoek zal ook dit bloed
tijdens de reguliere controles worden afgenomen. In het geval van vragenlijsten
neemt de belasting voor de patiënt iets toe maar er wordt gestreefd om deze
belasting zo klein mogelijk te houden.
De risico's voor de patiënt zijn minimaal. Er zijn geen bijwerkingen bekend
voor vitamine K. Wel moet mogelijk de dosering van VKA iets worden verhoogd,
wat zorgt voor een theoretische toename van de bijwerkingen van VKA. Dit geldt
echter niet voor de belangrijkste bijwerking: bloedingen. In eerdere
onderzoeken van onze afdeling zijn hier echter geen aanwijzingen voor gevonden
(Rombouts et al, 2007).
Aangezien de risico's voor de patiënt in deze studies minimaal zijn en de
potentiële winst groot, lijkt het gerchtvaardigd te zijn deze studies uit te
voeren.