Neuronale correlaten van de integratie van gebaren en spraak bij autismespectrumstoornissen

Bekend is dat mensen met autismespectrumstoornissen (ASS) problemen hebben met
taal, en meer specifiek, met de pragmatische aspecten van taal. Pragmatische
aspecten hebben betrekking op het interpreteren en toepassen van taal in een
(sociale) context, zoals het integreren van de betekenis van wat een spreker
zegt en de gebaren die hij er bij maakt of de toon waarop hij dingen zegt. Als
iemand tegen ons praat bijvoorbeeld, dan horen wij niet alleen wat hij tegen
ons zegt, maar zien we ook zijn lichaamstaal en de gebaren die hij maakt
tijdens het spreken. Om te begrijpen wat een spreker ons vertelt, integreren
wij de gebaren die hij maakt met de directe inhoud van wat hij zegt. Met andere
woorden, we maken gebruik van pragmatische taalvaardigheden voor de
interpretatie van spraak. Mensen met ASS hebben hier over het algemeen
problemen mee. Over de neuronale correlaten van pragmatische aspecten van taal
bij gezonde proefpersonen zijn reeds enkele dingen bekend, echter, onderzoeken
naar de oorsprong van pragmatische taalfuncties bij ASS ontbreken. Kennis over
de neuronale correlaten van pragmatiek bij ASS geeft mogelijk inzicht in de
oorsprong van ASS.

Het onderzoeken van de neuronale correlaten van pragmatische aspecten van taal
bij ASS. Meer specifiek, we willen met functional magnetic resonance imaging
(fMRI)kijken hoe de integratie van gebaren en spraak plaatsvindt in het brein
van mensen met ASS en dit vergelijken met hersenactivatie bij gezonde
vrijwilligers.

Om te bepalen hoe integratie van gebaren en spraak in het brein waargenomen
worden, laten we een groep mensen met ASS en een groep gezonde vrijwilligers in
de MRI scanner naar zinnen luisteren, terwijl zij tegelijkertijd op een scherm
korte filmpjes met gebaren zien. Op deze manier kunnen we bekijken welke
hersengebieden betrokken zijn bij pragmatische taal bij mensen met ASS.
Daarnaast kunnen we zo ook een vergelijking maken tussen activatiepatronen bij
mensen met ASS en gezonde vrijwilligers om te kijken of er verschillen zijn in
de manier waarop hersenen van mensen met ASS en mensen zonder ASS omgaan met
pragmatische aspecten van taal. Naast luisteren naar zinnen zullen mensen in de
scanner ook de opdracht krijgen om even stil te liggen zonder verder iets te
doen. Dit geeft de mogelijkheid om te kijken naar hoe het brein in
ruststoestand is en deze gegevens zullen gebruikt worden om de hersenactivatie
tijdens de pragmatische taaltaak te interpreteren.

Dit onderzoek is door een andere onderzoeker op het F.C. Donderscentrum reeds
uitgevoerd bij gezonde vrijwilligers die het onderzoek niet als belastend
hebben ervaren. Het onderzoek in de MRI scanner zal een uur duren (twee sessie
van 30 minuten gescheiden door een pauze). Op het F.C. Donderscentrum bestaat
veel ervaring met het uitvoeren van fMRI onderzoek en de uitvoerend
onderzoekster heeft reeds ervaring met het uitvoeren van zeer vergelijkend
taalonderzoek bij mensen met ASS. Voorgaan onderzoek werd door mensen met ASS
niet als zeer belastend ervaren en gezien de grote ervaring die er op het F.C.
Donderscentrum aanwezig is met het uitvoeren van fMRI onderzoek, worden de
risico's verbonden aan het onderzoek minimaal geacht.